JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Syzyfowe prace
MÅ‚ody pisarz czerpaÅ‚ inspiracje z obserwowanych zmagaÅ„ z zaborcÄ…, stykajÄ…c siÄ™ nieustannie – a zwÅ‚aszcza w latach szkolnych – z krzywdÄ… swej ojczyzny.
Choć Syzyfowe prace przedstawiajÄ… czasy późniejsze, niż Wierna rzeka czy O żoÅ‚nierzu tuÅ‚aczu, to jednak pobrzmiewajÄ… w nich echa powstania styczniowego. Pisarz umocniÅ‚ miÅ‚ość do tradycji narodowowyzwoleÅ„czej poprzez lekturÄ™ dzieÅ‚ wielkich romantyków. ZaczytywaÅ‚ siÄ™ – podobnie jak Marcin Borowicz czy Andrzej Radek – Mickiewiczem czy SÅ‚owackim, kierujÄ…c swÄ… uwagÄ™ na sprawy spoÅ‚eczne.
· WpÅ‚yw obserwacji ludzi i poczÄ…tek zrodzenia siÄ™ pasji spoÅ‚ecznej.
Na tej płaszczyźnie życiorys pisarza jest pierwowzorem dziejów Borowicza. W rodzinnych Ciekotach Żeromski obserwował biedę. Dosyć blisko żył z dworskimi oficjalistami i miejscowymi chłopami, poprzez samotne wędrówki poznawał los chłopów. Stał się wrażliwy na ludzką krzywdę, szybciej dojrzał.
Również podczas studiów pisarz doÅ›wiadczyÅ‚ nÄ™dzy. „GoniÅ‚” za korepetycjami, by mieć na jedzenie. W koÅ„cu przerwaÅ‚ studia, nÄ™kany gÅ‚odem i chorobami. ZaczÄ…Å‚ pracować jako nauczyciel domowy po szlacheckich dworach. ZdobyÅ‚ smutne doÅ›wiadczenia guwernerskie. CzyniÅ‚ coraz ostrzejsze obserwacje, ujawniajÄ…c egoizm spoÅ‚eczny ziemiaÅ„stwa czy ulegÅ‚ość wobec zaborcy. W Dzienniku napisaÅ‚: „PolskoÅ›ci i patriotyzmu nie ma w tych dworach, które znam, Patriotyzm kryje siÄ™ dziÅ› po kryjówkach, w poddaszach studenckich, w pokoikach pensjonarek. Ach, na Boga – może on zajdzie kiedy i do chaÅ‚up chÅ‚opskich! Wtedy – inaczej bÄ™dzie. Wtedy i ja zakrzyknÄ™ na caÅ‚y gÅ‚os, na straszny gÅ‚os: rewolucji, rewolucji, rewolucji!”.
· Zainteresowania oÅ›wiatowe pisarza.
WpÅ‚yw na charakter omawianej powieÅ›ci miaÅ‚y osobiste doÅ›wiadczenia oÅ›wiatowe Å»eromskiego. Pisarz w swych dzieÅ‚ach, takich jak Dzienniki podkreÅ›laÅ‚ rolÄ™ edukacji ludu, zasadność istnienia oÅ›wiatowo-kulturalnych kół studenckich. Gdy zwiÄ…zaÅ‚ siÄ™ z „GÅ‚osem”, nawiÄ…zaÅ‚ kontakty z postÄ™powymi dziaÅ‚aczami spoÅ‚ecznopolitycznymi i oÅ›wiatowymi (J. W. Dawid, S. Karpowicz, A. Szycówna).
SÅ‚odkowski sumujÄ…c rozważania na temat genezy Syzyfowych prac stwierdza, że: „różnorodność czynników genetycznych (…) daje możność peÅ‚niejszego zbadania ideowych i artystycznych ich zaÅ‚ożeÅ„, pozwala też na okreÅ›lenie miejsca tego utworu w literaturze polskiej. PowieÅ›ci – o której mówiÅ‚ Bernard Chrzanowski, że jest ona w swej treÅ›ci jedynÄ… na Å›wiecie”.Geneza i autobiografizm „Syzyfowych prac”
Autor: Karolina MarlêgaMÅ‚ody pisarz czerpaÅ‚ inspiracje z obserwowanych zmagaÅ„ z zaborcÄ…, stykajÄ…c siÄ™ nieustannie – a zwÅ‚aszcza w latach szkolnych – z krzywdÄ… swej ojczyzny.
Choć Syzyfowe prace przedstawiajÄ… czasy późniejsze, niż Wierna rzeka czy O żoÅ‚nierzu tuÅ‚aczu, to jednak pobrzmiewajÄ… w nich echa powstania styczniowego. Pisarz umocniÅ‚ miÅ‚ość do tradycji narodowowyzwoleÅ„czej poprzez lekturÄ™ dzieÅ‚ wielkich romantyków. ZaczytywaÅ‚ siÄ™ – podobnie jak Marcin Borowicz czy Andrzej Radek – Mickiewiczem czy SÅ‚owackim, kierujÄ…c swÄ… uwagÄ™ na sprawy spoÅ‚eczne.
· WpÅ‚yw obserwacji ludzi i poczÄ…tek zrodzenia siÄ™ pasji spoÅ‚ecznej.
Na tej płaszczyźnie życiorys pisarza jest pierwowzorem dziejów Borowicza. W rodzinnych Ciekotach Żeromski obserwował biedę. Dosyć blisko żył z dworskimi oficjalistami i miejscowymi chłopami, poprzez samotne wędrówki poznawał los chłopów. Stał się wrażliwy na ludzką krzywdę, szybciej dojrzał.
Również podczas studiów pisarz doÅ›wiadczyÅ‚ nÄ™dzy. „GoniÅ‚” za korepetycjami, by mieć na jedzenie. W koÅ„cu przerwaÅ‚ studia, nÄ™kany gÅ‚odem i chorobami. ZaczÄ…Å‚ pracować jako nauczyciel domowy po szlacheckich dworach. ZdobyÅ‚ smutne doÅ›wiadczenia guwernerskie. CzyniÅ‚ coraz ostrzejsze obserwacje, ujawniajÄ…c egoizm spoÅ‚eczny ziemiaÅ„stwa czy ulegÅ‚ość wobec zaborcy. W Dzienniku napisaÅ‚: „PolskoÅ›ci i patriotyzmu nie ma w tych dworach, które znam, Patriotyzm kryje siÄ™ dziÅ› po kryjówkach, w poddaszach studenckich, w pokoikach pensjonarek. Ach, na Boga – może on zajdzie kiedy i do chaÅ‚up chÅ‚opskich! Wtedy – inaczej bÄ™dzie. Wtedy i ja zakrzyknÄ™ na caÅ‚y gÅ‚os, na straszny gÅ‚os: rewolucji, rewolucji, rewolucji!”.
· Zainteresowania oÅ›wiatowe pisarza.
WpÅ‚yw na charakter omawianej powieÅ›ci miaÅ‚y osobiste doÅ›wiadczenia oÅ›wiatowe Å»eromskiego. Pisarz w swych dzieÅ‚ach, takich jak Dzienniki podkreÅ›laÅ‚ rolÄ™ edukacji ludu, zasadność istnienia oÅ›wiatowo-kulturalnych kół studenckich. Gdy zwiÄ…zaÅ‚ siÄ™ z „GÅ‚osem”, nawiÄ…zaÅ‚ kontakty z postÄ™powymi dziaÅ‚aczami spoÅ‚ecznopolitycznymi i oÅ›wiatowymi (J. W. Dawid, S. Karpowicz, A. Szycówna).
Choć w wielu punktach Syzyfowe prace zdajÄ… siÄ™ być projekcjÄ… losów autora tej powieÅ›ci, można w niej odnaleźć mnóstwo elementów autobiograficznych, „dosÅ‚ownych” podobieÅ„stw, to jednak należy pamiÄ™tać, że powieść stworzona jest w oparciu o zasadÄ™ fikcji literackiej i nie jest biografiÄ… pisarza. Å»eromski stworzyÅ‚ Å›wiat przedstawiony z różnych skÅ‚adników. Hutnikiewicz, autor monografii Å»eromskiego, pisze: „Książka o dziejach Marcinka Borowicza i gromadki jego kolegów nie jest ukrytÄ… autobiografiÄ…. Å»eromski – uczeÅ„ nigdy wszak nie przeżywaÅ‚ takich zaÅ‚amaÅ„ i dramatycznych kryzysów Å›wiadomoÅ›ci narodowej jak bohater jego powieÅ›ci, ani też materia treÅ›ciowa opowiadania nie we wszystkich szczegółach odpowiada rzeczywistym kieleckim stosunkom i sytuacjom. (...) Powieść miaÅ‚a być obrazem typowym, w którym każdy Polak i mieszkaniec Królestwa mógÅ‚ rozpoznać sam siebie, swoje najbardziej prywatne, wÅ‚asne doÅ›wiadczenia. MiaÅ‚a być Å›wiadectwem stanu Å›wiadomoÅ›ci zbiorowej w spoÅ‚eczeÅ„stwie polskim ery popowstaniowej i historiÄ… zmagaÅ„ pokolenia najmÅ‚odszych z zaborczÄ… szkoÅ‚Ä….”.
strona: 1 2
Szybki test:
"Syzyfowe prace" uważane są przez jednego z badaczy literatury za:a) powieść o dojrzewaniu
b) powieść z przełomowego etapu
c) powieść o dorastaniu
d) powieść o zdawaniu egzaminu dojrzałości
RozwiÄ…zanie
Wzorem dla Gawronek stały się umiłowane przez Żeromskiego:
a) Udary
b) Ciekoty
c) Psary
d) Komary
RozwiÄ…zanie
Z jakim przedmiotem Żeromski miał problemy w gimnazjum?
a) z Å‚acinÄ…
b) z językiem polskim
c) z algebrÄ…
d) z językiem rosyjskim
RozwiÄ…zanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies