JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Syzyfowe prace
Żeromski starał się w języku powieści odzwierciedlić realne życie uczniów klerykowskiego gimnazjum, metody rusyfikatorów i początek rodzenia się świadomości narodowej.
Analiza użytych środków językowo-stylistycznych według Władysława Słodkowskiego:
· Bogaty i zróżnicowany jÄ™zyk artystyczny w narracji i dialogach.
· W narracji próby naukowego i urzÄ™dowego stylu wypowiedzi.
· W dialogach i przy charakterystyce Å›rodowiskowej, w wypowiedziach przedstawicieli różnych grup spoÅ‚eczeÅ„stwa mowa potoczna, nasycona elementami gwary, żargonu Å›rodowiskowego, zapożyczeniami (przede wszystkim z rosyjskiego).
· Konkretność i obrazowość wypowiedzi, na przykÅ‚ad stara Przepiórzyca przyjmujÄ…c Borowicza na stancjÄ™, mówi: „- Moja pani Borowiczowa, to ci sumiennie mówiÄ™, że tu chÅ‚opcu bÄ™dzie, jak w domu. Ja tam dobra nie jestem, ale i nie kÄ…sam. Do nauki i dobrego zawsze napÄ™dzÄ™ i caÅ‚a rzecz. GÅ‚odny u nas nie bÄ™dzie, tego możesz być pewna, a jak mu bÄ™dzie strasznie źle, to niech zadrze ogona i rwie do Gawronek!...”. W tym samym stylu wypowiada siÄ™ jedna z przekupek klerykowskich – Jacentowa. Gdy ktoÅ› mówi jej, że profesor Leim idzie w mundurze i w pierogu, odpowiada: „Musi toto być ciężkie, choć i taki cudacki pieróg, bo jak to profesorzyna nadyma siÄ™, a dmucha, a chucha, jakby furÄ™ drzewa dźwigaÅ‚ na gÅ‚owie”.
· Postacie posÅ‚ugujÄ… siÄ™ sÅ‚ownikiem nasyconym cechami charakterystycznymi dla ich Å›rodowiska. Na przykÅ‚ad podmiejska karczmarka posÅ‚uguje siÄ™ zwrotami zawierajÄ…cymi cechy fonetyczne i gramatyczne, wÅ‚aÅ›ciwe gwarze chÅ‚opskiej. Zwraca siÄ™ do Radka: „A i cóż to rodzice nie mogli odesÅ‚ać kumamy, nie żeby zaÅ› piechotÄ… rypać tyli Å›wiat? Przecie od nas do PyrzogÅ‚owów, - a bo ja wiem, - bÄ™dzie pewnie oÅ›m mil z ogunem. Cóż ta za rodzic i taki musi być bez honoru, żeby zaÅ›...”.
· Skażenia jÄ™zykowe ówczesnym jÄ™zykiem rosyjskim urzÄ™dowym, na przykÅ‚ad w wypowiedziach pedela gimnazjalnego: „Wospreszcza siÄ™ gadać po polski!”, „(…)jazda, poka czas. Za szest' sekund zwonok! Stawajta, chÅ‚opcy, na Å‚bach - nu! Prawoje pleczo wpieriod – marsz!”.
· Zróżnicowanie stylu mowy potocznej w zależnoÅ›ci od sytuacji czy przedmiotu rozmowy widoczne na przykÅ‚ad w wypowiedziach pani Wiechowskej. Gdy przyjmowaÅ‚a Marcinka do szkoÅ‚y w Owczarach, zwróciÅ‚a siÄ™ do jego rodziców z poważnÄ… mowÄ…: „Czemkolwiek Marcinek zostanie (…) czy to obywatelem ziemskim, czyli też kapÅ‚anem, czy sekretarzem gminnym, albo oficerem — zawsze powinien to mieć przedewszystkiem na uwadze, że ma być chlubÄ… swej familji. Nie wiem, jaki o tej sprawie sÄ…d majÄ… paÅ„stwo dobrodziejostwo, co siÄ™ zaÅ› mnie tyczy, to jest to moje Å›wiÄ™te przeÅ›wiadczenie...”.JÄ™zyk i styl „Syzyfowych prac”
Autor: Karolina MarlêgaÅ»eromski staraÅ‚ siÄ™ w jÄ™zyku powieÅ›ci odzwierciedlić realne życie uczniów klerykowskiego gimnazjum, metody rusyfikatorów i poczÄ…tek rodzenia siÄ™ Å›wiadomoÅ›ci narodowej.
Analiza użytych środków językowo-stylistycznych według Władysława Słodkowskiego:
· Bogaty i zróżnicowany jÄ™zyk artystyczny w narracji i dialogach.
· W narracji próby naukowego i urzÄ™dowego stylu wypowiedzi.
· W dialogach i przy charakterystyce Å›rodowiskowej, w wypowiedziach przedstawicieli różnych grup spoÅ‚eczeÅ„stwa mowa potoczna, nasycona elementami gwary, żargonu Å›rodowiskowego, zapożyczeniami (przede wszystkim z rosyjskiego).
· Konkretność i obrazowość wypowiedzi, na przykÅ‚ad stara Przepiórzyca przyjmujÄ…c Borowicza na stancjÄ™, mówi: „- Moja pani Borowiczowa, to ci sumiennie mówiÄ™, że tu chÅ‚opcu bÄ™dzie, jak w domu. Ja tam dobra nie jestem, ale i nie kÄ…sam. Do nauki i dobrego zawsze napÄ™dzÄ™ i caÅ‚a rzecz. GÅ‚odny u nas nie bÄ™dzie, tego możesz być pewna, a jak mu bÄ™dzie strasznie źle, to niech zadrze ogona i rwie do Gawronek!...”. W tym samym stylu wypowiada siÄ™ jedna z przekupek klerykowskich – Jacentowa. Gdy ktoÅ› mówi jej, że profesor Leim idzie w mundurze i w pierogu, odpowiada: „Musi toto być ciężkie, choć i taki cudacki pieróg, bo jak to profesorzyna nadyma siÄ™, a dmucha, a chucha, jakby furÄ™ drzewa dźwigaÅ‚ na gÅ‚owie”.
· Postacie posÅ‚ugujÄ… siÄ™ sÅ‚ownikiem nasyconym cechami charakterystycznymi dla ich Å›rodowiska. Na przykÅ‚ad podmiejska karczmarka posÅ‚uguje siÄ™ zwrotami zawierajÄ…cymi cechy fonetyczne i gramatyczne, wÅ‚aÅ›ciwe gwarze chÅ‚opskiej. Zwraca siÄ™ do Radka: „A i cóż to rodzice nie mogli odesÅ‚ać kumamy, nie żeby zaÅ› piechotÄ… rypać tyli Å›wiat? Przecie od nas do PyrzogÅ‚owów, - a bo ja wiem, - bÄ™dzie pewnie oÅ›m mil z ogunem. Cóż ta za rodzic i taki musi być bez honoru, żeby zaÅ›...”.
· Skażenia jÄ™zykowe ówczesnym jÄ™zykiem rosyjskim urzÄ™dowym, na przykÅ‚ad w wypowiedziach pedela gimnazjalnego: „Wospreszcza siÄ™ gadać po polski!”, „(…)jazda, poka czas. Za szest' sekund zwonok! Stawajta, chÅ‚opcy, na Å‚bach - nu! Prawoje pleczo wpieriod – marsz!”.
Z kolei podczas rozmowy z mężem nie dbaÅ‚a już o poprawność jÄ™zyka. OpowiadajÄ…c mu sytuacjÄ™, której nie byÅ‚ Å›wiadkiem, użyÅ‚a dość ordynarnych zwrotów, jak: „Zalesiaczka wyleciaÅ‚a pierwsza z gÄ™bÄ…... (…) " No, stul gÄ™bÄ™, to ci rozpowiem po kolei, jak i co byÅ‚o. PowiedziaÅ‚a tak... Ażem Å›cierpÅ‚a, jak zaczęła mleć tym pyskiem! PowiedziaÅ‚a tak: Dopraszam siÄ™ Å‚aski, wielmożny naczelniku, nie chcemy tego nauczyciela, co tu siedzi u nas we wsi. On jej na to: " Nie chcecie tego nauczyciela, a to dlaczego ? -" Ona wtedy: Nie chcemy tego pana Wiechowskiego, bo źle uczy. " Jak to źle uczy? co wam siÄ™ nie podoba? " Nam siÄ™, " ona powiada, " nic nie podoba, co ta on uczy. Ij, co ta dÅ‚ugo gadać, " wtrÄ…ciÅ‚a siÄ™ zaraz stara DulÄ™bina, " wielmożny naczelniku, nie chcemy tego nauczyciela, bo nam uczy dzieci jakichsi Å›piewaniów po rusku, na książce tylko to samo po rusku; cóż to za nauka taka? Dzieciska bez trzy zimy waÅ‚Ä™sajÄ… siÄ™ do tej ta szkoÅ‚y i nie umie siÄ™ żadne modlić na książce, a jak które umie, to siÄ™ nie we szkole nauczyÅ‚o, tylko jedno od drugiego, choć i na bÅ‚oni za bydÅ‚em”.
strona: 1 2 3
Szybki test:
Przykładem wprowadzenia do języka potocznego wyrażeń i zwrotów gwarowych nie jest:a) mowa karczmarki
b) relacja Jędrka o kradzieży klaczy
c) wystÄ…pienie Zygiera
d) opowiadanie strzelca Nogi o zabitym powstańcu
RozwiÄ…zanie
Owczarnia to według gwary uczniów gimnazjum klerykowskiego:
a) koza
b) stołówka
c) klasa wstępna
d) stancja
RozwiÄ…zanie
Najwięcej zapożyczeń w Syzyfowych pracach pochodzi z:
a) z języka niemieckiego i angielskiego
b) łaciny i języka rosyjskiego
c) języka rosyjskiego i niemieckiego
d) łaciny i języka niemieckiego
RozwiÄ…zanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies