JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Syzyfowe prace
· Wzbogacenie mowy potocznej zwrotami frazeologicznymi, na przykÅ‚ad przyswojonymi w jÄ™zyku wielu Å›rodowisk utartymi powiedzonkami i przysÅ‚owiami: „pójdziesz na grzyby”, „zapomnisz na amen”, „ocet siedmiu zÅ‚odziei”, „Adiu Fruziu”.
· WystÄ™powanie w toku narracji lub w wypowiedziach osób kilku pieÅ›ni, uplastyczniajÄ…cych i pogÅ‚Ä™biajÄ…cych zdarzenia i przeżycia: Kol SÅ‚awien nasz Gospod w Sijonie; Pamie, zachowaj imperatora i króla naszego Aleksandra; Ach, powstaÅ„cy kochajÄ…cy, udirajut kak zajoncy; ÅšwiÄ™ty Boże, Å›wiÄ™ty mocny; Pazur, Mazur, obżarÅ‚ siÄ™ grochu.
· Wprowadzenie do jÄ™zyka potocznego wyrażeÅ„ i zwrotów gwarowych, czego przykÅ‚adem jest mowa karczmarki, opowiadanie strzelca Nogi o zabitym powstaÅ„cu, relacja JÄ™drka o kradzieży klaczy: „- A to tak byÅ‚o (…) Z soboty na niedzielÄ™, bÄ™dzie ze cztery tygodnie temu, poszliÅ›my z Wincentym spać... zwyczajnie w stajni. Spać duszno z koniami, to my otwarli drzwi, tylko my Å›tangÄ™ zaÅ‚ożyli. Samem Å›rubÄ™ zakrÄ™ciÅ‚ na fest, klucz-em pod żłób cisnÄ…Å‚ i ukÅ‚adÅ‚em siÄ™. Oni ta tylko gÅ‚owÄ™ przytknÄ… do sÅ‚omy, już ci po nich...”. W sÅ‚owach fornala obecne sÄ… elementy gwary, mowy potocznej, żargonu.
· Dostosowanie mowy uczniowskiej do realiów życia w szkole. SÅ‚odkowski popiera to spostrzeżenie sÅ‚owami: „Bogactwo żargonu uczniowskiego wyraża siÄ™ w sÅ‚ownictwie okreÅ›lajÄ…cym ucznia i nauczyciela, naukÄ™ szkolnÄ…, zabawy i figle mÅ‚odzieży, jej wykroczenia przeciw regulaminowi szkolnemu, przeżycia itd.”. Na podstawie analizy tych okreÅ›leÅ„, można pokusić siÄ™ o stworzenie mini sÅ‚ownika żargonu uczniowskiego: - wstÄ™pniak, pierwszak, powtarzak - okreÅ›lenia uczniów,
- owczarnia - klasa wstępna,
- ryfa, frajer, kapcan, mandryl - stopnie awansu ucznia w świat szkolny,
- dać sera; dać kapry; puÅ›cić w nos finty; wziąć na kawaÅ‚y; naciÄ…gnąć frajera; sprawić ciężkie lanie, czyli waÅ‚y – próby, którym poddawano wstÄ™pniaków i pierwszaków przed zaklasyfikowaniem ich do spoÅ‚ecznoÅ›ci szkolnej,
- BuÅ‚a, Figa, Maniek, Wilczek, Pieprzojad, Pytia, Balfegor, Spinoza – przezwiska uczniów zaklasyfikowanych do spoÅ‚ecznoÅ›ci szkolnej,
- belfer – nauczyciel,
- „pilnowacz” (Grajcarek) – peÅ‚niÄ…cy nadzór nad uczniami,
- KaÅ‚muk, Klej – przezwiska nauczycieli,
- wykpiwanka, nabieranie belfrów, Å›ciÄ…ganie, wagary – czynnoÅ›ci pomagajÄ…ce uczniom przetrwać twarde realia szkoÅ‚y.
· Duża metaforyczność, prosta frazeologia, szczególne formy morfologiczne cechami żargonu uczniowskiego. JÄ™zyk i styl „Syzyfowych prac”
Autor: Karolina Marlêga· Wzbogacenie mowy potocznej zwrotami frazeologicznymi, na przykÅ‚ad przyswojonymi w jÄ™zyku wielu Å›rodowisk utartymi powiedzonkami i przysÅ‚owiami: „pójdziesz na grzyby”, „zapomnisz na amen”, „ocet siedmiu zÅ‚odziei”, „Adiu Fruziu”.
· WystÄ™powanie w toku narracji lub w wypowiedziach osób kilku pieÅ›ni, uplastyczniajÄ…cych i pogÅ‚Ä™biajÄ…cych zdarzenia i przeżycia: Kol SÅ‚awien nasz Gospod w Sijonie; Pamie, zachowaj imperatora i króla naszego Aleksandra; Ach, powstaÅ„cy kochajÄ…cy, udirajut kak zajoncy; ÅšwiÄ™ty Boże, Å›wiÄ™ty mocny; Pazur, Mazur, obżarÅ‚ siÄ™ grochu.
· Wprowadzenie do jÄ™zyka potocznego wyrażeÅ„ i zwrotów gwarowych, czego przykÅ‚adem jest mowa karczmarki, opowiadanie strzelca Nogi o zabitym powstaÅ„cu, relacja JÄ™drka o kradzieży klaczy: „- A to tak byÅ‚o (…) Z soboty na niedzielÄ™, bÄ™dzie ze cztery tygodnie temu, poszliÅ›my z Wincentym spać... zwyczajnie w stajni. Spać duszno z koniami, to my otwarli drzwi, tylko my Å›tangÄ™ zaÅ‚ożyli. Samem Å›rubÄ™ zakrÄ™ciÅ‚ na fest, klucz-em pod żłób cisnÄ…Å‚ i ukÅ‚adÅ‚em siÄ™. Oni ta tylko gÅ‚owÄ™ przytknÄ… do sÅ‚omy, już ci po nich...”. W sÅ‚owach fornala obecne sÄ… elementy gwary, mowy potocznej, żargonu.
· Dostosowanie mowy uczniowskiej do realiów życia w szkole. SÅ‚odkowski popiera to spostrzeżenie sÅ‚owami: „Bogactwo żargonu uczniowskiego wyraża siÄ™ w sÅ‚ownictwie okreÅ›lajÄ…cym ucznia i nauczyciela, naukÄ™ szkolnÄ…, zabawy i figle mÅ‚odzieży, jej wykroczenia przeciw regulaminowi szkolnemu, przeżycia itd.”. Na podstawie analizy tych okreÅ›leÅ„, można pokusić siÄ™ o stworzenie mini sÅ‚ownika żargonu uczniowskiego: - wstÄ™pniak, pierwszak, powtarzak - okreÅ›lenia uczniów,
- owczarnia - klasa wstępna,
- ryfa, frajer, kapcan, mandryl - stopnie awansu ucznia w świat szkolny,
- dać sera; dać kapry; puÅ›cić w nos finty; wziąć na kawaÅ‚y; naciÄ…gnąć frajera; sprawić ciężkie lanie, czyli waÅ‚y – próby, którym poddawano wstÄ™pniaków i pierwszaków przed zaklasyfikowaniem ich do spoÅ‚ecznoÅ›ci szkolnej,
- BuÅ‚a, Figa, Maniek, Wilczek, Pieprzojad, Pytia, Balfegor, Spinoza – przezwiska uczniów zaklasyfikowanych do spoÅ‚ecznoÅ›ci szkolnej,
- belfer – nauczyciel,
- „pilnowacz” (Grajcarek) – peÅ‚niÄ…cy nadzór nad uczniami,
- KaÅ‚muk, Klej – przezwiska nauczycieli,
- wykpiwanka, nabieranie belfrów, Å›ciÄ…ganie, wagary – czynnoÅ›ci pomagajÄ…ce uczniom przetrwać twarde realia szkoÅ‚y.
1. Metaforyczność dotyczy takich określeń, jak zamiennia, owczarnia (klasa wstępna), kapcan (niedołęga, niezdara), kaper, czyli niespodziewane uderzenie piłką, podstępny cios; szopka, czyli głupie przedstawienie, wydziwianie. Wyraz kapcan pochodzi z języka hebrajskiego, znaczenie podstawowe to żebrak. Wyraz kaper pochodzi z języka niemieckiego, znaczenie podstawowe to korsarz.
2. Do zwrotów frazeologicznych można zaliczyć okreÅ›lenia: „dawanie sera”, „brać na kawaÅ‚y”, „naciÄ…gać frajera”, „zapalać siÄ™ do niej”, „dać nogÄ™”, „zostaÅ‚ zarżniÄ™ty”.
3. Obecność w zakresie morfologii form słowotwórczych, charakterystycznych dla języka uczniowskiego. Chodzi tu o formanty: - AK, - KA, występujące we współczesnej warszawskiej gwarze środowiskowej.
„Zapożyczenia z jÄ™zyka obcego speÅ‚niajÄ… najczęściej rolÄ™ pogÅ‚Ä™bienia charakerystyki postaci czy uwydatnienia myÅ›li wypowiadajÄ…cego, czasem jednak sÅ‚użą autorowi do podkreÅ›lenia głównych problemów powieÅ›ci. Dukanie po rosyjsku dzieci chÅ‚opskich czy uczenie siÄ™ na pamięć wielkiej ilość nazwisk i faktów z historii Rosji wskazuje na niewdziÄ™czny trud mÅ‚odzieży w przyswajaniu sobie obcej mowy” (W. SÅ‚odkowski, Syzyfowe prace Stefana Å»eromskiego).
strona: 1 2 3
Szybki test:
Najwięcej zapożyczeń w Syzyfowych pracach pochodzi z:a) z języka niemieckiego i angielskiego
b) łaciny i języka niemieckiego
c) języka rosyjskiego i niemieckiego
d) łaciny i języka rosyjskiego
RozwiÄ…zanie
Przykładem wprowadzenia do języka potocznego wyrażeń i zwrotów gwarowych nie jest:
a) relacja Jędrka o kradzieży klaczy
b) wystÄ…pienie Zygiera
c) opowiadanie strzelca Nogi o zabitym powstańcu
d) mowa karczmarki
RozwiÄ…zanie
Owczarnia to według gwary uczniów gimnazjum klerykowskiego:
a) stołówka
b) stancja
c) klasa wstępna
d) koza
RozwiÄ…zanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies