Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Szewcy
Witkacy pisanie swego ostatniego zachowanego w całości dramatu, uważanego jednocześnie za jego najlepszą, najpełniejszą i najdojrzalszą sztukę – rozpoczął w 1927 roku, gdy zakończył powieść „Pożegnanie jesieni” oraz zajmował się „Nienasyceniem” i „Jedynym wyjściem”, gdy sukces odniosła sztuka „Persa Zwierżontkowska” wystawiona na deskach Teatru Miejskiego w Łodzi.
Prace nad dziełem zajęły mu aż siedem lat. W kronice życia i twórczości Witkacego czytamy po rokiem 1934 następujący wpis: „8 marca ukończył Szewców, naukową sztukę w trzech aktach ze śpiewkami”.
Witkiewicz spędził tyle czasu nad tworzeniem utworu jeszcze tylko przy swym najważniejszym dziele filozoficznym „Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia”, wydanym w rok po zakończeniu prac nad „Szewcami”.
Przystąpił do nich po dłuższej przerwie w tworzeniu, która spowodowana była rozczarowaniem teatrem. Jego sztuki były marginalizowane, nikt nie chciał zająć się ich przeniesieniem na scenę. W końcu jednak pisarz postanowił kolejny raz powrócić do dramaturgii i na chwilę pozostawić swe filozoficzne dyskursy, kształtujące się pod bezpośrednim wpływem przemian zmieniających rzeczywistość ówczesnej Europy (na przykład bolszewicka Rewolucja Październikowa, w której wziął udział).
Tłem historycznym, mającym wpływ na ostateczny kształt dramatu były przemiany okresu międzywojnia, początku totalitaryzmu. Gdy w Rosji na dobre zadomowiła się era stalinowska, we Włoszech Benito Mussolini zaczął wprowadzać faszyzm, w Niemczech NSDAP odnosiła pierwsze sukcesy, a wielki kryzys ekonomiczny i gospodarczy ogarnął Amerykę i stary kontynent, powszechnie zaczął panować katastrofizm i oczekiwanie na cywilizacyjny kataklizm.
Dramat pisarz zadedykował prof. Stefanowi Szumanowi, psychologowi, filozofowi i lekarzowi, który w księdze pamiątkowej pod redakcją Tadeusza Kotarbińskiego i Jerzego Eugeniusza Płomieńskiego, zatytułowanej Stanisław Ignacy Witkiewicz. Człowiek i twórca – zamieścił esej Niektóre aspekty i zagadnienia dramatu S.I. Witkiewicza „Szewcy”. Ten tekst, jak pisze Lesław Eustachiewicz, jest przykładem hołdu składanemu „przyjacielowi przez przyjaciela” oraz zwięzłym scharakteryzowaniem najpoważniejszego dramatu Witkacego. Szuman czyni następujące uwagi: „Szewcy są dramatem ludzkości poszukującej daremnie „prawdziwej” idei, idei zbawczej oraz ustroju społecznego, w którym by się ona w sposób właściwy i ostateczny zrealizowała. W tym dramacie ustrój społeczny zmienia się w każdym akcie – po dokonaniu się przewrotu. W każdym z nich na nowo i na innych podstawach rodzi się niezadowolenie z istniejącego stanu rzeczy”.
Dramat wpisał się na stałe do historii polskiej literatury jako pierwszy utwór tego rodzaju literackiego wydany po wojnie (dokładnie w 1984 roku). Geneza „Szewców”
Autor: Karolina MarlgaWitkacy pisanie swego ostatniego zachowanego w całości dramatu, uważanego jednocześnie za jego najlepszą, najpełniejszą i najdojrzalszą sztukę – rozpoczął w 1927 roku, gdy zakończył powieść „Pożegnanie jesieni” oraz zajmował się „Nienasyceniem” i „Jedynym wyjściem”, gdy sukces odniosła sztuka „Persa Zwierżontkowska” wystawiona na deskach Teatru Miejskiego w Łodzi.
Prace nad dziełem zajęły mu aż siedem lat. W kronice życia i twórczości Witkacego czytamy po rokiem 1934 następujący wpis: „8 marca ukończył Szewców, naukową sztukę w trzech aktach ze śpiewkami”.
Witkiewicz spędził tyle czasu nad tworzeniem utworu jeszcze tylko przy swym najważniejszym dziele filozoficznym „Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia”, wydanym w rok po zakończeniu prac nad „Szewcami”.
Przystąpił do nich po dłuższej przerwie w tworzeniu, która spowodowana była rozczarowaniem teatrem. Jego sztuki były marginalizowane, nikt nie chciał zająć się ich przeniesieniem na scenę. W końcu jednak pisarz postanowił kolejny raz powrócić do dramaturgii i na chwilę pozostawić swe filozoficzne dyskursy, kształtujące się pod bezpośrednim wpływem przemian zmieniających rzeczywistość ówczesnej Europy (na przykład bolszewicka Rewolucja Październikowa, w której wziął udział).
Tłem historycznym, mającym wpływ na ostateczny kształt dramatu były przemiany okresu międzywojnia, początku totalitaryzmu. Gdy w Rosji na dobre zadomowiła się era stalinowska, we Włoszech Benito Mussolini zaczął wprowadzać faszyzm, w Niemczech NSDAP odnosiła pierwsze sukcesy, a wielki kryzys ekonomiczny i gospodarczy ogarnął Amerykę i stary kontynent, powszechnie zaczął panować katastrofizm i oczekiwanie na cywilizacyjny kataklizm.
Dramat pisarz zadedykował prof. Stefanowi Szumanowi, psychologowi, filozofowi i lekarzowi, który w księdze pamiątkowej pod redakcją Tadeusza Kotarbińskiego i Jerzego Eugeniusza Płomieńskiego, zatytułowanej Stanisław Ignacy Witkiewicz. Człowiek i twórca – zamieścił esej Niektóre aspekty i zagadnienia dramatu S.I. Witkiewicza „Szewcy”. Ten tekst, jak pisze Lesław Eustachiewicz, jest przykładem hołdu składanemu „przyjacielowi przez przyjaciela” oraz zwięzłym scharakteryzowaniem najpoważniejszego dramatu Witkacego. Szuman czyni następujące uwagi: „Szewcy są dramatem ludzkości poszukującej daremnie „prawdziwej” idei, idei zbawczej oraz ustroju społecznego, w którym by się ona w sposób właściwy i ostateczny zrealizowała. W tym dramacie ustrój społeczny zmienia się w każdym akcie – po dokonaniu się przewrotu. W każdym z nich na nowo i na innych podstawach rodzi się niezadowolenie z istniejącego stanu rzeczy”.
Choć pierwsze pomysły przeniesienia historii szewców na scenę pojawiły się już w 1957 roku, to jednak na prawdziwą premierę teatralną trzeba było poczekać aż do 1971 roku.
Nie należy zapominać oczywiście o przedstawieniach amatorskich. Można tu wymienić prapremierę „Szewców” w Teatrze Kameralnym Teatru „Wybrzeże” w Sopocie, wyreżyserowaną przez Zygmunta Hbnera w 1957 roku.
Szybki test:
Witkacy pisanie „Szewców” rozpoczął w roku:a) 1934
b) 1923
c) 1927
d) 1932
Rozwiązanie
Prace nad dziełem zajęły Witkacemu:
a) cztery lata
b) siedem lat
c) pół roku
d) dwa lata
Rozwiązanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies