Motywy literackie obecne w „Szewcach” ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Szewcy

Motywy literackie obecne w „Szewcach”

Autor: Karolina Marlêga

Motyw rewolucji

Przewrót polityczny w dramacie został ukazany w sposób groteskowy i zdeformowany, ale przez to jeszcze bardziej przerażający. Witkacy w bardzo trafny sposób wskazał na uniwersalne prawidłowości, które można zaobserwować przy niemal każdym przewrocie społecznym czy politycznym. Po pierwsze rewolucja w konsekwencji niemal zawsze pociąga za sobą jeszcze bardziej gwałtowną i krwawą kontrrewolucję. W Szewcach widać to za każdym razem, gdy dochodzi do zamiany władzy. Im bliżej końca dramatu, tym rewolty są coraz bardziej brutalne.

Kolejnym bardzo ważnym prawidłem wskazanym przez Witkacego jest fakt, iż na rewolcie najbardziej korzystają zwierzchnicy, a nie ci, którzy ją przeprowadzają. W dramacie widać to na przykładzie Towarzyszy X i Abramowskiego, którzy jednym rozkazem przejmują władzę zdobytą siłą przez Hiper-Robociarza.

Co ciekawe, oni sami zdajÄ… sobie sprawÄ™, iż wkrótce utracÄ… panowanie: „Szkoda, że my sami nie możemy być automatami”. TrzeciÄ… i powszechnie znanÄ… zasadÄ…, którÄ… można zaobserwować przy każdej rewolcie jest zasada: „Rewolucja pożera wÅ‚asne dzieci”. Witkacy ukazaÅ‚ w dramacie, iż zawsze po dokonanym przewrocie w obozie zwyciÄ™skim dochodzi do sporów o sprawowanie wÅ‚adzy. UwidoczniÅ‚ to na przykÅ‚adzie Szewców, których przywódca Sajetan cudem przeżyÅ‚ zamach z rÄ…k I Czeladnika. Uderzenie siekierÄ… w gÅ‚owÄ… w prawdzie nie zabiÅ‚o Tempe, ale pozbawiÅ‚o go przytomnoÅ›ci i wÅ‚adzy. Ostatnim spostrzeżeniem Witkacego na temat rewolty jest kwestia zamiany poglÄ…dów rewolucjonistów, gdy ci już znajdÄ… siÄ™ u wÅ‚adzy. DostrzegÅ‚ to Sajetan, kiedy jego Czeladnicy, wczeÅ›niej przepeÅ‚nieni wzniosÅ‚ymi ideaÅ‚ami równoÅ›ci, zaczÄ™li upajać siÄ™ wÅ‚adzÄ… i zwiÄ…zanymi z niÄ… przywilejami i wygodami.

Motyw pracy

Praca zostaÅ‚a ukazana jako sens egzystencji Szewców. Pozbawieni zajÄ™cia rzemieÅ›lnicy odchodzili od zmysłów i marzyli o powrocie do wykonywania swojego zawodu. ZupeÅ‚nie inaczej na pracÄ™ reaguje Księżna, dla której jest to wyrok, a nie przywilej. Ciekawym zabiegiem, na jaki zdecydowaÅ‚ siÄ™ Witkacy byÅ‚o przyrównanie pracy fizycznej do aktu seksualnego: „Wszystko we mnie dygoce, jak w jakiej turbinie na milion koni i klaczy parowych. Dziwek nie trza, piwa nie trza - nie trza radia, kina i pajÄ™czarzy umysÅ‚u wszelakich! Praca sama w sobie - oto jest cel najwyższy - Arbeit an und für sich! Bierz, wal, dratwÄ™ wlecz - kÅ‚uj! Buty, buty - powstajÄ…, wyÅ‚aniajÄ… siÄ™ z nicoÅ›ci butowego prabytu, z wiecznej czystej idei buta, tkwiÄ…cej w otchÅ‚ani idealnej, pustej, jak sto milionów stodół. Kuj, kuj - okute buty nie drÄ… siÄ™ - to jest prawda, i to absolutna. Tyle jest prawd, ile butów, i tyle pojęć buta, ile wynosi liczność alef jeden! Boże - daj tylko tak do koÅ„ca. Dziwek nie trza - Arbeit an sich - to w serce jakby sztych. Piwa nie trza - niech nikt mi mózgu już nie przewietrza. Szczęścia idzie z flaków wÅ‚asnych tajny nurt - idzie furt. RÄ™czna buciornia wali jak piekÅ‚o, co wszystko już z nas wywlekÅ‚o - a nie nastarczy butów dla caÅ‚ego Å›wiata na hurt - nÄ™dzny wiersz - ale nie o to chodzi: but siÄ™ rodzi, but siÄ™ rodzi!!”.
OpÄ™tani pracÄ… Czeladnicy zarazili swoim zapaÅ‚em nawet „Dziarskich ChÅ‚opców”, którzy do tej pory Å›lepo wypeÅ‚niali polecenia Scurv’ego.

Motyw władzy

WÅ‚adza - jest najwyższÄ… wartoÅ›ciÄ… dla głównych bohaterów dramatu i każdy z nich dąży do jej posiadania. Witkacy ukazaÅ‚ wÅ‚adzÄ™ politycznÄ… jako deprawujÄ…cÄ… i demoralizujÄ…cÄ…. Widać to na przykÅ‚adzie Scurv’ego i Czeladników. Ten pierwszy po wprowadzeniu systemu faszystowskiego staÅ‚ siÄ™ gnÄ™bicielem więźniów. Ci drudzy szybko zapomnieli o wielkich ideach, które mieli zamiar wprowadzić po przejÄ™ciu sterów w paÅ„stwie, ale zamiast tego oddawali siÄ™ uciechom i przywilejom, jakie niosÅ‚y ze sobÄ… wysokie stanowiska. W imiÄ™ obrony posiadanej wÅ‚adzy byli oni gotowi zamordować swojego przywódcÄ™. Przypadek czeladników wskazuje, iż posiadanie kontroli powoduje, iż rewolucjoniÅ›ci upodobniajÄ… siÄ™ do tych, przeciwko którym wczeÅ›niej tak zaciekle walczyli.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Szewcy” – streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Szewców” w piguÅ‚ce
Geneza „Szewców”
Biografia Stanisława Ignacego Witkiewicza
Problematyka „Szewców”
Czas i miejsce akcji „Szewców”
JÄ™zyk „Szewców” Witkacego
Struktura i kompozycja „Szewców”
Czysta Forma Witkacego
Problematyka wÅ‚adzy w „Szewcach” Witkacego
Krytyka ustrojów politycznych w „Szewcach” Witkacego
Obraz rewolucji w „Szewcach” Witkacego
Interpretacja tytuÅ‚u „Szewców”
Motywy literackie obecne w „Szewcach”
Nuda i Nienasycenie w „Szewcach”
Sceniczne dzieje „Szewców” dawniej i dziÅ›
Biogram życia i twórczości Witkacego
O Witkacym powiedzieli...
Cytaty z Witkacego
Najważniejsze cytaty „Szewców”
Bibliografia




Bohaterowie
Charakterystyka Księżny Iriny Wsiewołodownej Zbereźnickiej-Podberezkiej
Charakterystyka Sajetana Tempe
Charakterystyka prokuratora Scurviego
Charakterystyka pozostaÅ‚ych bohaterów „Szewców”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies