Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Szewcy

Struktura i kompozycja „Szewców”

Autor: Karolina Marl�ga

Gerould, jak pisze przywoływany już wielokrotnie Eustachiewicz, dostrzegł interesującą analogię między Witkacym a Czechowem: „zwłaszcza jako autorem Wiśniowego Sadu. Zbliża ich nie tylko poetycko kreowane poczucie kresu pustego i wyczerpanego świata, do którego należeli, ale i uznawanie rozmowy za najważniejszy element struktury literackiej”.

Bohaterowie zostali podzieleni na pierwszoplanowych (szewcy, Księżna, Scurvy) oraz pozostałych, „stworzonych” do wypełnienia różnych funkcji (np. bojówkarze, lokaj, Chochoł – aluzja literacka). Nieprzypadkowo po lekturze odnosi się wrażenie, że postaci dramatu przypominają raczej automaty, manekiny wprawiane w ruch jakaś niewidzialną rękę, zewnętrzną siłą, a nie ludzi z krwi i kości.

To właśnie ruch, gestykulacja, mimika są kolejną osią kompozycyjną. Organizują akcję, która – choć wypełniona dyskusją – nie nudzi (mamy obraz walki, liczne zamaszyste gesty, gwałtowną pracę w warsztacie, przypominającą zbliżenie seksualne). W akcie I na przykład odnajdujemy opis pracy szewców, którzy walili młotem „w co popadło”, a w ostatnim – awantury z chłopami w krakowskich strojach, zabawy z bombą (termosem), strzałów z colta czy finałowego, „nagłego jak piorun” opadnięcia żelaznej kurtyny.

Lesław Eustachiewicz trafnie zauważył, że finał Szewców przypomina zakończenie Balladyny Juliusza Słowackiego, z tą jednak różnicą, że w romantycznym dziele piorun wymierzył sprawiedliwość i ukarał winowajczynię, a w utworze Witkacego wszyscy w jakimś stopniu byli zbrodniarzami: „Jeden piorun nie mógłby wystarczyć”..

Oddzielnym elementem struktury dramatu, który należy wymienić, jest uzupełnienie akcji informacjami o rekwizytach. Czytelnik zostaje zapoznany z narzędziami pracy szewców, szpicrutą prowokacyjnej, sadystycznej Księżnej, bombą Hiper-Robociarza (która okazuje się termosem z kawą), czerwoną togą prokuratora, złotą siekierą, klatką spadającą na Księżną, kołpakiem z piórem i karabelą Gnębona. Eustachiewicz pisze: „Znaczenie rekwizytów, zarówno udających ludzi, jak i będących przedmiotami bez antropomorficznej maski, jest w ogóle duże. Nie tylko buty i narzędzia pracy szewskiej są wizualnie lub metaforycznie ważne; do rekwizytów o szczególnym, często koszmarnym lub wulgarnym sensie skojarzeń, należy szpicruta Księżnej, czerwona toga Prokuratora, złota siekiera, którą podnosi Czeladnik (…) bomba Hiper-Robociarza (…) kostium „rajskiego ptaka” dla Księżnej i zielone skrzydła nietoperza, kołpak z piórem i karabela Gnębona Puczymordy, zastąpione po pewnym czasie przez zawszone łachmany i kaszkiet, kajdanki Sajetana w akcie pierwszym i łańcuch, którym jest w akcie trzecim Scurvy przywiązany do psiej budy, druciana klatka (…) cały ten magazyn antykwaryczny to wspaniały teatr marzeń sennych, o jakim rozmyślał w swej teorii teatru Witkacy”.

Streszczenia	Opracowanie
„Szewcy” – streszczenie szczegółowe Streszczenie „Szewców” w pigułce	Geneza „Szewców” Biografia Stanisława Ignacego Witkiewicza Czas i miejsce akcji „Szewców” Problematyka „Szewców” Język „Szewców” Witkacego Struktura i kompozycja „Szewców” Czysta Forma Witkacego Interpretacja tytułu „Szewców” Problematyka władzy w „Szewcach” Witkacego Krytyka ustrojów politycznych w „Szewcach” Witkacego Obraz rewolucji w „Szewcach” Witkacego Motywy literackie obecne w „Szewcach” Nuda i Nienasycenie w „Szewcach” Biogram życia i twórczości Witkacego Sceniczne dzieje „Szewców” dawniej i dziś O Witkacym powiedzieli... Cytaty z Witkacego Najważniejsze cytaty „Szewców” Bibliografia
Bohaterowie
Charakterystyka Księżny Iriny Wsiewołodownej Zbereźnickiej-Podberezkiej Charakterystyka Sajetana Tempe Charakterystyka prokuratora Scurviego Charakterystyka pozostałych bohaterów „Szewców”

Struktura i kompozycja „Szewców”

Szybki test:

Zobacz inne artykuły: