Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Szewcy

Sceniczne dzieje „Szewców” dawniej i dziś

Autor: Karolina Marlga

Prócz tej nagrody spektakl teatru studenckiego z Wrocławia Kalambur otrzymał także inne: grand prix Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Kultury i Międzynarodowej Krytyki Teatralnej.

Realizacji fragmentów sztuki podjęły się w 1965 roku jeszcze dwa teatry: w Poznaniu i Szczecinie.
Szewcy podbiły serca widowni w całej Polsce dopiero od 1971 roku, gdy po rozlewie krwi w Gdańsku, Gdyni i Szczecinie nastał koniec epoki drastycznych ograniczeń wolności obywateli. Eustachiewicz wylicza kolejno miejsca premier sztuki w znaczącym roku (pomijając studenckie przedstawienia): Kalisz (reżyser Maciej Prus), Kraków (wizja Jerzego Jarockiego), Warszawa (pomysł Macieja Prusa) czy Bielsko-Biała, gdzie premiera odbyła się 30 października. Spektakl wyreżyserował Wojciech Boratyński, a Jerzy Moskal, nie dość, że zadbał o scenografię, to i napisał później książkę Gdzie jest mój teatr. W utworze wydanym nakładem Centrum Scenografii w Katowicach czytamy: „Później urodzeni mają przewagę nad zmarłymi pesymistami. Mogą zweryfikować ich przewidywania. Tak dzisiaj możemy czytać Szewców Witkacego - z poczuciem niezasłużonej - bo tylko z przypadkowego następstwa czasów wynikającej - przewagi. Przeżyliśmy socjalistyczny kolektywizm, z opowiadań, ze szkoły i filmów wiemy sporo o faszyzmie, uroki i choroby liberalnej demokracji poznajemy na własnej skórze. Kultura ulega "macdonaldyzacji" w skali całego globu... Katastrofy, które Witkacy przewidywał, już nastąpiły. Czy więc Szewcy - sztuka powstała w 1934 r. - to tylko szacowny zabytek, dziwna, zabawna, momentami fascynująca pamiątka z byłej kultury?”.
W Warszawie Prus wystawił Szewców w Teatrze Ateneum, obsadzając w głównych rolach Mariana Kosiniaka, Władysława Kowalskiego, Andrzeja Seweryna, Romana Wilhelmiego oraz Elżbietę Kępińską.

Rok później do grona miast popierających twórczość Witkacego dołączył Białystok. W tamtejszym teatrze reżyserii dramatu podjął się Stanisław Wieszczycki. Tak samo w 1973 roku zrobił Jerzy Grzegorzewski, który – prócz reżyserii, podjął się zadbania o scenografię. Jego wizję utworu Witkiewicza można było podziwiać w Teatrze im. Jaracza w Łodzi. Z kolei rok 1974 obfitował w aż dwie premiery sztuki: w Szczecinie (reżyseria Aleksander Strokowski) oraz w Krakowie (z Bogusławem Lindą w jednej z ról).
Rok później Szewcy doczekali się premiery w Rzeszowie (reżyseria Stanisława Wieszczyckiego) i w Gnieźnie (reżyseria Wojciecha Boratyńskiego). W 1978 roku sztukę mogli zobaczyć mieszkańcy Płocka (dzięki Janowi Skotnickiemu) i Wrocławia, a trzy lata później jeleniogórzanie, wałbrzyszanie, gdańszczanie i szczecinianie. Eustachiewicz zauważył po dokładnym prześledzeniu wszystkich premier w tamtym czasie, że Szewcy byli najczęściej grywaną sztuką Witkacego w 1982 roku (pięć premier: Toruń, Katowice, Wrocław, Łódź, Lublin). Rok później do grona tych miast dołączyła Warszawa (Teatr Polski) oraz Opole.

Po dramat Witkacego sięgali także twórcy zagraniczni. Stało się tak jednak dopiero, gdy sztuka na trwałe wpisała się do repertuaru przedstawień w Polsce. W roku 1972 dramat wystawiono w Paryżu. O reżyserię, kostiumy i scenografię zadbał wówczas Tadeusz Kantor. Rok później własne zdanie na temat twórczości Witkacego mogli sobie wyrobić mieszkańcy Londynu, a w 1975 roku Niemcy (Dortmund), Włosi, mieszkańcy Terni, Rzymu oraz Bolonii. Reżyserii podjął się w wypadku tych ostatnich przedstawień Giovanni Pampigilione. W roku 1976 oraz 1981 spektakl odwiedził ponownie deski paryskich teatrów.

Opinie o przedstawieniach „Szewców”:
Zygmunt Greń o premierze we wrocławskim Kalamburze:

„Jest to najlepsze przedstawienie Witkiewicza, jakie udało mi się zobaczyć (…) w swoim rozpolitykowaniu dramaty Witkiewicza są retoryczne i rezonerskie (…) Czy retoryka i rezonerstwo są słabością sztuk Witkiewicza? Nie jestem pewny. Autor nie skrywa ich, jak czyniłby wobec swej słabości, lecz obnosi i demonstruje. Traktuje je jak równouprawniony element dramatyczny”.

strona:    1    2    3    4    5  

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Szewcy” – streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Szewców” w pigułce
Geneza „Szewców”
Biografia Stanisława Ignacego Witkiewicza
Czas i miejsce akcji „Szewców”
Problematyka „Szewców”
Język „Szewców” Witkacego
Struktura i kompozycja „Szewców”
Czysta Forma Witkacego
Interpretacja tytułu „Szewców”
Problematyka władzy w „Szewcach” Witkacego
Krytyka ustrojów politycznych w „Szewcach” Witkacego
Obraz rewolucji w „Szewcach” Witkacego
Motywy literackie obecne w „Szewcach”
Nuda i Nienasycenie w „Szewcach”
Biogram życia i twórczości Witkacego
Sceniczne dzieje „Szewców” dawniej i dziś
O Witkacym powiedzieli...
Cytaty z Witkacego
Najważniejsze cytaty „Szewców”
Bibliografia




Bohaterowie
Charakterystyka Księżny Iriny Wsiewołodownej Zbereźnickiej-Podberezkiej
Charakterystyka Sajetana Tempe
Charakterystyka prokuratora Scurviego
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Szewców”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies