Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nie-Boska komedia

„Nie – Boska komedia” – streszczenie szczegółowe

Autor: Ewa Petniak

Minęło dziesięć lat od śmierci Marii. Hrabia wraz z synem odwiedzają grób zmarłej. Orcio zmienia słowa modlitwy. Jego pacierz jest bardziej poetycki – różni się od modlitewnej formuły. Chłopiec twierdzi, że czyni to podświadomie: „Kiedy mi te słowa się nawijają i bolą w głowie tak, że proszę Papy, muszę je powiedzieć.”

Ponadto często widuje nieżyjącą matkę – na granicy jawy i snu. Widzi ją jako bladą, wychudłą postać. Niekiedy nawet rozmawiają. Ojca przerażają wyznania syna, mniema, że to rojenia dziecięcej fantazji: „marzy się tylko temu biednemu chłopięciu”, ale malec słyszy umarłą nawet na cmentarzu, powtarza jej słowa:
„(...) Wszystko, co ludzie na ziemi, anieli w niebie
Nazwali pięknością –
By ojciec twój,
O synku mój,
Kochał ciebie.”

Mąż zastanawia się, czy duchy mogą być zarazem szczęśliwe, święte i obłąkane. Błaga Boga o litość – przeczuwa szaleństwo i rychłą śmierć syna „Panie, nie wydzieraj rozumu własnym stworzeniom, nie opuszczaj świątyń, którą Sam wybudowałeś Sobie (...)”. Ojciec i syn opuszczają cmentarz.

Na spacerze pośród dam i kawalerów Mąż wiedzie dialog z Filozofem. Rozmowa dotyczy przemian na świecie. Mędrzec uważa, że wszystkie istotne zmiany dokonują się poprzez „krew i zniszczenie form starych” - bunt i rewolucję. Rewolucja niejednokrotnie wiąże się z cierpieniem i przelewem krwi, ale jest koniecznością na drodze postępu i rozwoju. Współczesny świat mężczyźni przyrównują do starego drzewa „przyobleczonego” w kilka zielonych listków na dolnych gałęziach. Drzewo musi spróchnieć i upaść, młode listki nie „odrodzą” jego istnienia, bo korzenie tkwiące w ziemi gniją coraz bardziej. Podobnie zniszczeje stary świat, naznaczony zielonymi listkami odnowy. Jego upadek jest nieunikniony.

W górskim wąwozie Hrabia rozmyśla w samotności. Pragnął posiąść wszelką wiedzę o życiu, a tymczasem odkrył w swoim sercu „próżnię grobową”. Stracił sens życia, nie ma w nim ani miłości, ani wiary. Przeraża go choroba małego Orcia, bo chłopiec ma problemy ze wzrokiem – stopniowo ślepnie. Nagle Henryk słyszy głos Anioła Stróża: „Schorzałych, zgłodniałych, rozpaczających pokochaj bliźnich twoich, biednych bliźnich twoich, a zbawion będziesz.”
To przesłanie zagłusza szept zbliżającego się Mefista (Mefistofelesa):

„Mefisto: (...) Niech będzie pochwalon.
Mąż: Na wieki wieków – amen
Mefisto (wchodząc pomiędzy skały): Ty i głupstwo.”


Hrabia zauważa ogromnego czarnego Orła – symbol rycerskiej sławy (w Części pierwszej pojawia się jako postać „stwarzana” przez Chór Złych Duchów). Orzeł pozdrawia go i namawia do walki w obronie ideałów arystokracji: „Szablą ojców twoich bij się o ich cześć i potęgę.” Obiecuje zwycięstwo. Henryk wierzy „posłańcowi chwały” i postanawia działać – walczyć.

W „Nie – Boskiej komedii” można odnaleźć pewne analogie z „Faustem” Goethego. Mąż staje się niejako „przedmiotem” zakładu – gry pomiędzy siłami piekieł i boskimi mocami (Chór Złych Duchów, Mefisto, Anioł Stróż, Dziewica). Diabeł wodzi Męża na pokuszenie, Złe Duchy posyłają do niego fałszywą kochankę – Dziewicę i orła – ptaszysko wypchane w piekle, symbol sławy. Hrabia owładnięty pragnieniem wielkości, początkowo chce być poetą, lecz gdy jego marzenia tracą wartość w zderzeniu z prozą życia, decyduje się zostać wodzem arystokratów i wziąć udział w rewolucji. Staje się wtedy „igrzyskiem szatanów”. Ostatnia scena dramatu, podobnie jak w dziele Goethego kończy się interwencją boskich sił, Henryk nie zostaje ocalony od śmierci, ale dzieło rewolucji zostaje przez Boga potępione.

strona:    1    2    3    4    5    6    7    8    9    10    11    12    13    14  

Szybki test:

Ojciec Chrzestny życzy Orciowi na chrzcie by został:
a) urzędnikiem
b) księdzem
c) poetą
d) oficerem
Rozwiązanie

Przechrzci za cel stawiają sobie:
a) zdobycie władzy
b) zniszczenie chrześcijaństwa
c) wejście na salony
d) dominację nad rewolucjonistami
Rozwiązanie

Część drugą zaczyna apostrofa do:
a) Boga
b) Szatana
c) Poezji
d) Orcia
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Inne
Geneza „Nie – Boskiej komedii” Krasińskiego
„Nie – Boska komedia” – streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Nie – Boskiej komedii” w pigułce
„Nie – Boska komedia” jako dramat romantyczny
Biografia Zygmunta Krasińskiego - „poety ruin”
Stylistyka i artyzm „Nie – Boskiej komedii”
Kompozycja „Nie – Boskiej komedii”
Motyw rewolucji i porewolucyjnej przyszłości w „Nie – Boskiej komedii” Krasińskiego
Motyw poezji i poety w „Nie – Boskiej komedii”
„Nie – Boska komedia” jako dramat społeczny - „Dwa orły z nas – ale gniazdo twoje strzaskane piorunem” – polemika Pankracego i Hrabiego Henryka
Znaczenie tytułu „Nie – Boska komedia” – związki z Dantem
„Nie – Boska komedia” jako dramat metafizyczny
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Nie – Boskiej komedii”
„Świat rozbitych form” – tragizm i etyka w „Nie – Boskiej komedii”
Motyw szaleństwa w „Nie – Boskiej komedii”
Realizm i fantastyka w „Nie – Boskiej komedii”
Tło historyczne „Nie – Boskiej komedii”
Prozaiczna żona czy poetycka kochanka? – motyw miłości, rodziny i małżeńskiego szczęścia w „Nie – Boskiej komedii”
Dramatyzm głównych bohaterów „Nie – Boskiej komedii” Krasińskiego
Twórczość Zygmunta Krasińskiego
Plan wydarzeń „Nie-Boskiej komedii”
Krasiński o „Nie – Boskiej komedii”
Funkcje symboli religijnych w dziełach romantycznych twórców
Realizacje sceniczne „Nie – Boskiej komedii” i uwagi krytyków
Delfina Potocka – muza i kochanka Zygmunta Krasińskiego
Uwagi i recenzje o „Nie – Boskiej komedii” w publikacjach XX – wiecznych
Sądy współczesnych poecie o „Nie – Boskiej komedii” (XIX wiek)
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies