Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nie-Boska komedia
„Nie – Boską komedię” Zygmunta Krasińskiego zalicza się do dramatów romantycznych. Dramat taki charakteryzuje się niescenicznością – trudnościami adaptacyjnymi w kwestii realizacji utworu jako sztuki scenicznej, połączeniem ze sobą realizmu i fantastyki, kompozycją otwartą, enigmatycznym (tajemniczym) zakończeniem, negacją zasady trzech jedności: miejsca, czasu, akcji, łączeniem ze sobą stylów, czasem gatunków i rodzajów literackich, kontrastowaniem nastroju (patos obok powagi) . Sceny nie muszą łączyć się ze sobą (brak ciągłości fabularnej), temat dzieła jest najczęściej uniwersalny, ponadczasowy, dotyczący zbiorowości ludzkiej.
Dramat romantyczny – ukształtował się w epoce romantyzmu jako opozycyjny do dramatu antycznego (klasycystycznego). Nie obowiązywała zasada trzech jedności: miejsca, czasu, akcji (jeden wątek fabularny, brak wątków pobocznych). Kompozycja była raczej luźna - poszczególne sceny nie musiały łączyć się ze sobą. Utwór mógł podejmować rozmaitą problematykę, zarówno poważną, jak i błahą. Taki układ tematyczny mógł występować obok siebie. Łączono kategorie estetyczne: patos z ironią, groteską, tragizm z komizmem, a fantastykę z realizmem. Był to swoisty synkretyzm. Wiązano ponadto konwencje gatunkowe, stylistyczne, dramaturgiczne. Adaptacje sceniczne były przez to trudne w realizacji, dlatego pisarze tworzyli często „sztukę dla sztuki”, sztuki samej w sobie, nie bacząc na możliwość inscenizacji. Dramat był wówczas dramatem w sensie „warsztatu pisarskiego”, a nie realizacji scenicznej.
Poprzez obecność fantastyki w utworze autor odwołuje się do wyobraźni odbiorcy. We wstępie do Części I pojawia się personifikowany wizerunek wszechpotężnej Poezji: „Gwiazdy wokoło twojej głowy – pod twoimi nogi fale morza – na falach morza tęcza przed tobą pędzi i rozdziela mgły – co ujrzysz, jest twoim – brzegi, miasta i ludzie tobie się przynależą – niebo jest twoim. – Chwale twojej niby nic nie zrówna.”
Nad dachem wiejskiego kościółka Anioł Stróż błogosławi przyszłym nowożeńcom. Po chwili w jego miejsce pojawia się Chór Złych Duchów „wskrzeszających” z martwych pewną złudnie piękną Dziewicę. Ona ma zwodzić i prowokować Pana Młodego (poetę). Mąż ulegnie pokusom i podąży za Dziewicą, odbywając z nią lot nad rozległą krainą. Dziewica jednak zmieni się w potworną marę. Dusze udręczonych sądzić będą Hrabiego, on usłyszy ich krzyki, wielokrotnie dobiegnie go szatański Głos, spotka nawet Mefista „pochwalającego” jego głupstwo. Na koniec objawi się sam Chrystus. „Nie – Boska komedia” jako dramat romantyczny
Autor: Ewa Petniak„Nie – Boską komedię” Zygmunta Krasińskiego zalicza się do dramatów romantycznych. Dramat taki charakteryzuje się niescenicznością – trudnościami adaptacyjnymi w kwestii realizacji utworu jako sztuki scenicznej, połączeniem ze sobą realizmu i fantastyki, kompozycją otwartą, enigmatycznym (tajemniczym) zakończeniem, negacją zasady trzech jedności: miejsca, czasu, akcji, łączeniem ze sobą stylów, czasem gatunków i rodzajów literackich, kontrastowaniem nastroju (patos obok powagi) . Sceny nie muszą łączyć się ze sobą (brak ciągłości fabularnej), temat dzieła jest najczęściej uniwersalny, ponadczasowy, dotyczący zbiorowości ludzkiej.
Dramat romantyczny – ukształtował się w epoce romantyzmu jako opozycyjny do dramatu antycznego (klasycystycznego). Nie obowiązywała zasada trzech jedności: miejsca, czasu, akcji (jeden wątek fabularny, brak wątków pobocznych). Kompozycja była raczej luźna - poszczególne sceny nie musiały łączyć się ze sobą. Utwór mógł podejmować rozmaitą problematykę, zarówno poważną, jak i błahą. Taki układ tematyczny mógł występować obok siebie. Łączono kategorie estetyczne: patos z ironią, groteską, tragizm z komizmem, a fantastykę z realizmem. Był to swoisty synkretyzm. Wiązano ponadto konwencje gatunkowe, stylistyczne, dramaturgiczne. Adaptacje sceniczne były przez to trudne w realizacji, dlatego pisarze tworzyli często „sztukę dla sztuki”, sztuki samej w sobie, nie bacząc na możliwość inscenizacji. Dramat był wówczas dramatem w sensie „warsztatu pisarskiego”, a nie realizacji scenicznej.
Poprzez obecność fantastyki w utworze autor odwołuje się do wyobraźni odbiorcy. We wstępie do Części I pojawia się personifikowany wizerunek wszechpotężnej Poezji: „Gwiazdy wokoło twojej głowy – pod twoimi nogi fale morza – na falach morza tęcza przed tobą pędzi i rozdziela mgły – co ujrzysz, jest twoim – brzegi, miasta i ludzie tobie się przynależą – niebo jest twoim. – Chwale twojej niby nic nie zrówna.”
W utworze zaznacza się wszechobecność fantastyki połączonej z realiami codziennego życia (ślub młodej pary, narodziny dziecka), z historią i problematyką społeczną (podział klas społecznych, kwestia rewolucji).
Sferę wyobrażeń „ożywiają” też opisy – didaskalia dotyczące miejsc i przedmiotów:
„Wieś – kościół – nad kościołem Anioł Stróż się kołysze.” ;
„Komnata pełna osób – bal – muzyka – świece – kwiaty.”
Obszar fantastyki może powodować trudności inscenizacyjne, ponadto pojawiające się sceny zbiorowe (rewolucyjne walki w Okopach Świętej Trójcy). Współczesne kino znajduje rozwiązania tego typu problemów, lecz w czasach autora nie istniała jeszcze sztuka kinematografii. Krasiński obserwował widowiska operowe i teatralne, gdzie twórcy posługiwali się osiągnięciami ówczesnej techniki, kładąc akcent na efekty wizualne, świetlne i dźwiękowe. Już wówczas łamali oni klasyczną zasadę trzech jedności: miejsca, czasu, akcji, a w prezentowanych epizodach nie koncentrowali się na ich łączności. Zresztą poeta nawet nie pomyślał, by jego dramat wystawiono kiedykolwiek na scenie. Uważał, że jest zbyt śmiały i kontrowersyjny (rewolucjoniści burzący świątynie, lud mordujący oprawców). W dodatku cechowało go bogactwo zdarzeń i złożoność problematyki. Dlatego Krasiński pisał „Nie – Boską komedię” w poczuciu swobody twórczej, nie myśląc o wymogach sztuk teatralnych. Dzięki temu jego utwór nie musiał zachowywać linearnej fabuły, mogły w nim istnieć: inwersja czasu (Orcio jako malutkie dziecko, chłopiec i młodzieniec), wieloraka zbiorowość ludzka i różnorodna tematyka.
strona: 1 2 3
Szybki test:
Krasiński:a) zachował jedność miejsca
b) zachował jedność czasu
c) złamał zasadę trzech jedności
d) zachował jedność akcji
Rozwiązanie
„Nie – Boskiej komedii” nie cechuje:
a) kompozycja zamknięta
b) enigmatyczne zakończenie
c) łączenie stylów
d) połączenie realizmu i fantastyki
Rozwiązanie
Konflikt poety zdeterminowanego życiem w określonej sytuacji dziejowej autor oparł:
a) na doświadczeniach przyjaciela
b) na biografii Mickiewicza
c) na własnych doświadczeniach
d) na literackich wzorcach
Rozwiązanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies