Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nie-Boska komedia
Dramat ten jest więc w istocie poświęcony zwycięstwu Galilejczyka. Z dwóch stron oskarżano autora: jedni widzieli w jego utworze tylko wyraz gwałtownej nienawiści ku ideom postępu, przedrzeźnił bowiem karykaturalnie język nowoczesnych reformatorów, wywyższył zaś charakter ich przeciwników; inni ganili to, co zdaje się tam być bezbożne w widoku zła tryumfującego. Ale naprawdę poemat ten jest tylko jękiem rozpaczy człowieka genialnego, który widzi całą wielkość i trudność zagadnień społecznych, a niestety nie wzniósł się jeszcze na wyżyny, skąd mógłby dojrzeć ich rozwiązanie. [...]
[...] dramat ten jest na wskroś narodowy. [...[ W dramat wprowadził lud izraelski, lud słowiański, to jest chłopów, szlachtę, duchowieństwo, ale zarazem ujął fałszywe cechy wszystkich tych typów narodowych. Dopuścił się, można powiedzieć, występku narodowego, zniesławiając charakter Izraelitów: przedstawia lud izraelski jako czyhający jeno na sposobną chwilę, by zniszczyć szlachtę i chłopów, by dokończyć zagłady chrześcijaństwa. W usta przedstawicieli chrześcijaństwa. W usta przedstawicieli Izraela włożył słowa najbardziej nienawistne i okrutne. Są niewątpliwie wśród tego ludu sekty posuwające nienawiść chrześcijaństwa aż do krańcowości, podobnie jak wśród gminu znajdą się jednostki mogące przemawiać językiem owych klubów lokai i rzeźników wprowadzonych do poematu. ; nie można w ten sposób osądzić ogółu ludu. Nie należy tak lekkomyślnie tłumaczyć wyroków Opatrzności, bo nie jest to bez przyczyny opatrznościowej, że Izraelici od tylu wieków żyją wśród Polaków i że ich los jest ściśle związany z losem narodu polskiego. [...]
[...] Dzieło, któreśmy ostatnio rozbierali i wzięli niejako za literacki punkt obserwacyjny dla ocenienia poetyckiego ruchu w Słowiańszczyźnie, dzieło to noszące tytuł „Nie – Boska komedia” dało nam poznać na pojedynczym przykładzie, co to jest dramat; pozostaje nam jeszcze powiedzieć kilka słów o dramacie pod względem ogólnym. Dramat jest najsilniejszą realizacją artystyczną poezji. Dramat zapowiada niemal zawsze kres jednej, a początek innej epoki. Należy w nim rozróżnić dwie warstwy odrębne: napisanie a wystawienie. Dramat wymaga osadzenia na ziemi: potrzeba gmachu teatralnego, aktorów, potrzeba pomocy wszystkich rodzajów sztuki. W dramacie poezja przechodzi w działanie wobec widzów.
[...] Ale nie dość jest napisać dramat; z kolei chodzi o jego wystawienie. Nie spodziewajmy się widzieć w bliskiej przyszłości realizacji dramatu słowiańskiego, żaden bowiem teatr nie wystarczyłby nawet do wystawienia „Nie – Boskiej komedii”. Można by jednak wystawić ją częściowo, gdyby odstąpić od obecnych zwyczajów teatralnych; należałoby wprowadzić na scenę samego poetę. Opowiadanie, stanowiące nader istotną część tego dramatu, musiałoby być wygłaszane przed publicznością przez poetę i ilustrowane obrazami panoramicznymi. Wreszcie niebo i piekło można by przejąć z dzisiejszych przedstawień operowych. W ogól obecne budownictwo teatralne pozostało znacznie w tyle za ruchem dramatycznym. We Francji jedynie Cyrk Olimpijski nadaje się do przestawień poważniejszej sztuki. Można by tam wystawiać sceny z burzliwego życia bohaterów i wprowadzać masy, które wiele znaczą w życiu społecznym.”Sądy współczesnych poecie o „Nie – Boskiej komedii” (XIX wiek)
Autor: Ewa PetniakDramat ten jest więc w istocie poświęcony zwycięstwu Galilejczyka. Z dwóch stron oskarżano autora: jedni widzieli w jego utworze tylko wyraz gwałtownej nienawiści ku ideom postępu, przedrzeźnił bowiem karykaturalnie język nowoczesnych reformatorów, wywyższył zaś charakter ich przeciwników; inni ganili to, co zdaje się tam być bezbożne w widoku zła tryumfującego. Ale naprawdę poemat ten jest tylko jękiem rozpaczy człowieka genialnego, który widzi całą wielkość i trudność zagadnień społecznych, a niestety nie wzniósł się jeszcze na wyżyny, skąd mógłby dojrzeć ich rozwiązanie. [...]
[...] dramat ten jest na wskroś narodowy. [...[ W dramat wprowadził lud izraelski, lud słowiański, to jest chłopów, szlachtę, duchowieństwo, ale zarazem ujął fałszywe cechy wszystkich tych typów narodowych. Dopuścił się, można powiedzieć, występku narodowego, zniesławiając charakter Izraelitów: przedstawia lud izraelski jako czyhający jeno na sposobną chwilę, by zniszczyć szlachtę i chłopów, by dokończyć zagłady chrześcijaństwa. W usta przedstawicieli chrześcijaństwa. W usta przedstawicieli Izraela włożył słowa najbardziej nienawistne i okrutne. Są niewątpliwie wśród tego ludu sekty posuwające nienawiść chrześcijaństwa aż do krańcowości, podobnie jak wśród gminu znajdą się jednostki mogące przemawiać językiem owych klubów lokai i rzeźników wprowadzonych do poematu. ; nie można w ten sposób osądzić ogółu ludu. Nie należy tak lekkomyślnie tłumaczyć wyroków Opatrzności, bo nie jest to bez przyczyny opatrznościowej, że Izraelici od tylu wieków żyją wśród Polaków i że ich los jest ściśle związany z losem narodu polskiego. [...]
[...] Dzieło, któreśmy ostatnio rozbierali i wzięli niejako za literacki punkt obserwacyjny dla ocenienia poetyckiego ruchu w Słowiańszczyźnie, dzieło to noszące tytuł „Nie – Boska komedia” dało nam poznać na pojedynczym przykładzie, co to jest dramat; pozostaje nam jeszcze powiedzieć kilka słów o dramacie pod względem ogólnym. Dramat jest najsilniejszą realizacją artystyczną poezji. Dramat zapowiada niemal zawsze kres jednej, a początek innej epoki. Należy w nim rozróżnić dwie warstwy odrębne: napisanie a wystawienie. Dramat wymaga osadzenia na ziemi: potrzeba gmachu teatralnego, aktorów, potrzeba pomocy wszystkich rodzajów sztuki. W dramacie poezja przechodzi w działanie wobec widzów.
(A. Mickiewicz, Literatura słowiańska. Kurs trzeci i czwarty, fragmenty wykładów wygłaszanych w 1843 roku [w:] A. Mickiewicz „Dzieła”, t. IX, Warszawa 1955)
3. „Ogólne odkreślenie poezji stosując do dramatu, a w szczególności do polskiego, dzisiejszego, żądamy, aby był głównie i przede wszystkim obrazem walki zdań i stronnictw. Walka taka wyświeca przyszłość, bo zadaniem tej jest wyłonić, zrzeczywiścić myśl, którą obecna doba dźwiga w sobie, a w walce stronnictw zasad postępu występuje jako hasło przyszłości; wyrabia się zarazem, ukazując się w pełni swej, bo ze wszystkich stron będąc na pociski wystawioną. [...]
strona: 1 2 3 4
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies