Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nie-Boska komedia

Uwagi i recenzje o „Nie – Boskiej komedii” w publikacjach XX – wiecznych

Autor: Ewa Petniak

Sąd ten wypadł ujemnie, mimo że całość była chwałą przeszłości. [...]
Krasiński, mimo fałszywej oceny świata feudalnego, wynikającej z klasowo ograniczonego pola widzenia umiał dostrzec liczne cechy ujemne w bliskim sobie obozie szlachty feudalnej. Natomiast obóz demokratyczny ujął w sposób jednolicie negatywny.
W zbuntowanych masach ludowych widział przede wszystkim motłoch szukający odwetu za doznane krzywdy i poniżenia. [...]”


(Z. Libera i E. Sawrymowicz, Wstęp do: Z. Krasiński, „Nie – Boska komedia”, Warszawa 1952)

6. „Krasiński wrócił do mody. Przez wiele lat wydymany do roli wieszcza – formalnie w kolejce trzeciego, ale ideowo pierwszego – później przez sporo lat trzymany w lamusie historii literatury ( w miejscu wprawdzie honorowym, ale na porastanie pleśnią narażonym nie mniej niż przeróżne zakamarki), ostatnio wychynął na powierzchnię życia literackiego i sporo okoliczności zdaje się wskazywać, iż utrzyma się na niej przez czas dłuższy (...).
[...] „Nie – Boska komedia jest – to fakt – wybitnym utworem. Jest mianowicie jednym z najwybitniejszych utworów wstecznego nurtu w europejskim romantyzmie, nurtu wiadomo, w historycznym rozwoju literatury reprezentowanego dość pokaźnie. [...]
Jest natomiast „Nie – Boska komedia” w swojej funkcji scenariusza teatralnego utworem podatnym jak plastelina do ulepienia z niego najróżniejszych kształtów. Ponieważ jednak ta ewentualna rzeźbiarska działalność reżyserów jest w Polsce dość zawężona względami na rodzimą tradycję i z powodu znajomości oryginału utworu przez niemałą część widzów – również w teatrze polskim nie może „Nie – Boska komedia” nie mieć wyrazu adekwatnego do ideologii swego autora., zmarłego przed wiekiem ordynata na Opinogórze.”
(Jan Alfred Szczepański [pseudonim Jaszcz] – 1902 – 1991, pisarz, publicysta, krytyk teatralny i filmowy, Głos ma bluźnierca, „Teatr” 1959)
7. „W dobie romantyzmu zarówno ideologowie feudalnej reakcji, jak i bojownicy rewolucji nawiązywali do tradycji sekt i religijnych walk, tylko że jedni i drudzy czynili to w różnym celu. [...]
„Nie – Boska komedia” nie jest realistycznym dramatem mieszczańskim, chociaż posiada wiele realistycznych szczegółów psychologicznych, obyczajowych, społecznych i politycznych. To dramat adwentystyczny, który jeśli idzie o stronę techniczną, mieści się doskonale w konwencjach dramatu romantycznego. Bezbożna rewolucja przybrała w scenie sabatu postać antyreligii. Bunt ludu starł z oblicza ziemi . Rozszalała się apokaliptyczna bestia. Pankracy wbrew planom Opatrzności zapowiada wygnanym synom Adama powrót do raju. W ten sposób z wodza głodnych i wydziedziczonych staje się Antychrystem. Były to oznaki zapowiadające przybliżanie się Królestwa Bożego.

Dopiero w tym ideologicznym kontekście nabiera właściwego sensu artystycznego wystylizowanie wielu szczegółów „Nie – Boskiej komedii” na podobieństwo ewangelicznej i apokaliptycznej opowieści o końcu świata. [...]

Według poety zło na ziemi dojrzało do mistycznego przesilenia. Nadszedł dzień gniewu pańskiego. Wybiła godzina sądu i odpłaty. Znieważone niebiosa odpowiedziały eschatologicznym symbolem.”


(Wacław Kubacki – 1907 – 1992, historyk literatury, krytyk, pisarz; „W wyobraźni”, Warszawa 1964)

8. „Podstawowa cecha bohatera romantycznego – konflikt ze światem, niemożność przystosowania się do jego praw, ideałów, hierarchii wartości – przybrała w dziejach hrabiego Henryka postać szczególnie uderzającą. Staje on wobec bankructwa każdego wysiłki, gdy pragnie odszukać dla siebie jakieś miejsce w świecie: w krainie poezji, w rodzinie, w życiu publicznym. Nie może znaleźć wspólnego języka ani ze , ani z światem; czuje równie obrzydzenie do cnót i grzechów arystokracji. Stad „Nie – Boska komedia” jest dramatem wybitnie romantycznym, bo stawiającym w szczególny sposób niezwykle wszechstronny konflikt między człowiekiem a światem. Problematyka bohatera skłóconego z rzeczywistością wiąże w całość wszystkie części dramatu. Bohater ten przechodzi drogę krzyżową w życiu prywatnym i wśród wielkich burz swego czasu. [...]

strona:    1    2    3    4    5  

Zobacz inne artykuły:

Inne
Geneza „Nie – Boskiej komedii” Krasińskiego
„Nie – Boska komedia” – streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Nie – Boskiej komedii” w pigułce
„Nie – Boska komedia” jako dramat romantyczny
Znaczenie tytułu „Nie – Boska komedia” – związki z Dantem
Biografia Zygmunta Krasińskiego - „poety ruin”
Stylistyka i artyzm „Nie – Boskiej komedii”
Kompozycja „Nie – Boskiej komedii”
Motyw rewolucji i porewolucyjnej przyszłości w „Nie – Boskiej komedii” Krasińskiego
Motyw poezji i poety w „Nie – Boskiej komedii”
„Nie – Boska komedia” jako dramat społeczny - „Dwa orły z nas – ale gniazdo twoje strzaskane piorunem” – polemika Pankracego i Hrabiego Henryka
Prozaiczna żona czy poetycka kochanka? – motyw miłości, rodziny i małżeńskiego szczęścia w „Nie – Boskiej komedii”
Dramatyzm głównych bohaterów „Nie – Boskiej komedii” Krasińskiego
„Nie – Boska komedia” jako dramat metafizyczny
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Nie – Boskiej komedii”
„Świat rozbitych form” – tragizm i etyka w „Nie – Boskiej komedii”
Motyw szaleństwa w „Nie – Boskiej komedii”
Realizm i fantastyka w „Nie – Boskiej komedii”
Tło historyczne „Nie – Boskiej komedii”
Twórczość Zygmunta Krasińskiego
Plan wydarzeń „Nie-Boskiej komedii”
Krasiński o „Nie – Boskiej komedii”
Funkcje symboli religijnych w dziełach romantycznych twórców
Delfina Potocka – muza i kochanka Zygmunta Krasińskiego
Realizacje sceniczne „Nie – Boskiej komedii” i uwagi krytyków
Uwagi i recenzje o „Nie – Boskiej komedii” w publikacjach XX – wiecznych
Sądy współczesnych poecie o „Nie – Boskiej komedii” (XIX wiek)
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies