Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nie-Boska komedia

Realizm i fantastyka w „Nie – Boskiej komedii”

Autor: Ewa Petniak

By jednak owo twierdzenie nie zostało potraktowane zbyt pretensjonalnie, nieuważnie, z przesadnym akcentem na wyobraźnię bohatera, która może zdradzać oznaki szaleństwa, historyk literatury (S. Treugutt) kładzie akcent na „poszerzenie granic” tego realizmu. Wówczas wszelkie majaki imaginacji można interpretować jako wewnętrzny głos bohatera, jego świadomość, bo przecież hrabia dokładnie wie, co się z nim dzieje, mawia: „Mój Szatan się odzywa”. W sytuacji, gdy Maria zostaje zawieziona do szpitala dla obłąkanych, Henryk racjonalnie monologuje:

„Tę, której przysiągłem na wierność i szczęście, sam strąciłem do rzędu potępionych już na tym świecie. – Wszystko, czegom się dotkną zniszczyłem i siebie samego zniszczę w końcu. – Czyż na to piekło mnie wypuściło, bym trochę dłużej był jego żywym obrazem na ziemi.”

Tajemniczy „Głos skądśiś” wypowiadający znamienne słowa: „Dramat układasz” może by głosem sumienia Henryka - poety, samoistnie potępiającego się za wykorzystywanie ludzkich cierpień jako tworzywa literackiego. Równie dobrze może to być głos krytyczny postaci fantastycznej (anioła, szatana) napominający bohatera, że faktyczna krzywda i zło wyrządzone przez niego, nie dadzą się zmazać kilkoma słowami samooskarżenia, prócz tego na krytykę zasługuje gloryfikowanie takich uczynków i układanie z nich „dramatu”.

Krytyk wspomina o ukrytym w „Nie – Boskiej komediirealizmie psychologicznych spostrzeżeń, realistycznym zapisie słów i sytuacji oraz o prawdzie, której nie da się uchwycić tylko poprzez analizę przeżyć wewnętrznych czy obserwację widzialnego świata. Tą prawdą są nie tylko różnorodne przeżycia jednostek, głosy sumienia, są nią także prawa ogólne – obyczajowość, a także prawa wynikające z nauki Kościoła. Krasiński zawarł w utworze także „prawdę indywidualną” – prywatną ocenę ludzkich zachowań i myśli.

„Nie – Boska ma być ogólnym, syntetycznym widowiskiem , w którym człowiek wstępuje na arenę świata społecznego, historycznego, by dokonał się rozrachunek i osąd podwójny: człowiek ma wypróbować swą moc na naturze, na innych, na społeczeństwie, ale też ci inni i cały świat osądzą jego wartość i prawdę. (...) Możemy w tym poemacie dramatycznym odnajdywać i realizm psychologiczny, i opisowy, fantastykę i osoby nadzmysłowe, dialogi naturalne jak prawdziwa rozmowa i tajemnicze „głosy skądśiś” – reżyser tego widowiska miał ogromne ambicje, pokazał w działaniu i myśl ludzką, i postępki, i to także, co o tym sądzić wolno z nadrzędnego wobec pojedynczej osoby stanowiska.” (S. Treugutt)




strona:    1    2    3  

Zobacz inne artykuły:

Inne
Geneza „Nie – Boskiej komedii” Krasińskiego
„Nie – Boska komedia” – streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Nie – Boskiej komedii” w pigułce
„Nie – Boska komedia” jako dramat romantyczny
Znaczenie tytułu „Nie – Boska komedia” – związki z Dantem
Biografia Zygmunta Krasińskiego - „poety ruin”
Stylistyka i artyzm „Nie – Boskiej komedii”
Kompozycja „Nie – Boskiej komedii”
Motyw rewolucji i porewolucyjnej przyszłości w „Nie – Boskiej komedii” Krasińskiego
Motyw poezji i poety w „Nie – Boskiej komedii”
„Nie – Boska komedia” jako dramat społeczny - „Dwa orły z nas – ale gniazdo twoje strzaskane piorunem” – polemika Pankracego i Hrabiego Henryka
Prozaiczna żona czy poetycka kochanka? – motyw miłości, rodziny i małżeńskiego szczęścia w „Nie – Boskiej komedii”
Dramatyzm głównych bohaterów „Nie – Boskiej komedii” Krasińskiego
„Nie – Boska komedia” jako dramat metafizyczny
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Nie – Boskiej komedii”
„Świat rozbitych form” – tragizm i etyka w „Nie – Boskiej komedii”
Motyw szaleństwa w „Nie – Boskiej komedii”
Realizm i fantastyka w „Nie – Boskiej komedii”
Tło historyczne „Nie – Boskiej komedii”
Twórczość Zygmunta Krasińskiego
Plan wydarzeń „Nie-Boskiej komedii”
Krasiński o „Nie – Boskiej komedii”
Funkcje symboli religijnych w dziełach romantycznych twórców
Delfina Potocka – muza i kochanka Zygmunta Krasińskiego
Realizacje sceniczne „Nie – Boskiej komedii” i uwagi krytyków
Uwagi i recenzje o „Nie – Boskiej komedii” w publikacjach XX – wiecznych
Sądy współczesnych poecie o „Nie – Boskiej komedii” (XIX wiek)
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies