Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Mistrz i Małgorzata

Problematyka moralno – filozoficzna w „Mistrzu i Małgorzacie”

Autor: Ewa Petniak

Jeszua jest czcicielem teorii o istnieniu dobra i prawdy. Wierzy, że na świecie istnieją wyłącznie szlachetni ludzie: „Na świecie nie ma złych ludzi” – mówi do Piłata, mogą istnieć jedynie ludzie skrzywdzeni, których da się „zawrócić” na drogę cnoty. Piłat wskazuje mu następujący przypadek:
„ – A na przykład centurion Marek, którego nazywają Szczurzą Śmiercią, czy on także jest dobrym człowiekiem?
- Tak – odparł więzień. – Co prawda jest to człowiek nieszczęśliwy. Od czasu kiedy dobrzy ludzie go okaleczyli, stał się okrutny i nieczuły. (...)
- Jestem pewien – zamyśliwszy się, powiedział więzień – że gdyby z nim porozmawiać, zmieniły się z pewnością.”

Ha – Nocri ufa każdemu, ponieważ zło nie ma do niego przystępu. Nie podejrzewa o złe zamiary sprytnego Judy, którego nikczemną naturę zna sam Piłat: „Straże wokół ogrodu, straże wokół pałacu, nawet mysz się tu nie prześlizgnie. Nie tylko mysz, nie prześlizgnie się nawet ten, jakże mu tam... ten, z miasta Kiriat. Nawiasem mówiąc, czy znasz go arcykapłanie? Tak, gdyby zdołał się tu dostać ktoś taki, gorzko by pożałował, wierzysz mi, oczywiście, że miałby czego żałować?”

Równie ufnie, niemal naiwnie Jeszua prosi procuratora o uwolnienie, sądzi, że ów jest mądrym i sprawiedliwym człowiekiem: „ – A może byś mnie wypuścił, hegemonie – poprosił nagle więzień i w jego głosie zabrzmiał strach. – Widzę, że chcą mnie zabić.” Znacznie większy strach odczuwał wtedy wielki hegemon. Bał się reakcji Cezara Tyberiusza, którego władzy podlegał i mógł surowo ukarać swojego namiestnika, gdyby ten wolno puścił człowieka obrażającego cesarski majestat.

Skazaniec godnie przyjął wydany na niego wyrok. Cierpiał, umierał za wiarę i prawdę, którą głosił: „... runie świątynia starej wiary i powstanie nowa świątynia prawdy. (...) wszelka władza jest gwałtem zadawanym ludziom i że nadejdzie czas, kiedy nie będzie władzy ani cesarskiej, ani żadnej innej. Człowiek wejdzie do królestwa prawdy i sprawiedliwości, w którym niepotrzebna już będzie żadna władza.” Inaczej hegemon – wiedział, że postępuje wbrew sobie, boi się, a przez to przeczy własnej naturze, godzi w swoją funkcję, zatwierdzając niesprawiedliwy wyrok. Przypominają o tym fakcie słowa Kajfasza: „Grozisz mi, kiedy został wydany wyrok, który ty sam zatwierdziłeś? Czy być może? Przyzwyczailiśmy się do tego, że procurator rzymski waży słowa, zanim je wypowie.”
Karą za tchórzostwo – największą z ludzkich słabości jest życie z wyrzutami sumienia, udręczona psychika i „zwichnięta” osobowość – wewnętrzna, prywatna klęska. Nagrodą za życie zgodne z własnymi przekonaniami, walkę stoczoną w obronie ideałów, miłości, za okazywaną dobroć, szczerość (przykład Małgorzaty i Friedy) jest spokój sumienia, wolność wewnętrzna i radość. Portretuje to scena „zza światów”. Oto w skalistej okolicy na ogromnym pustkowiu siedzi samotny człowiek. Obok niego spoczywa ogromny czarny pies o spiczastych uszach. To bohater powieści mistrza – Poncjusz Piłat, którego cierpienia obserwuje sam autor (mistrz), Małgorzata, szatan i jego świta. Woland mówi: „Chciałem ci zatem pokazać twojego bohatera. Prawie od dwóch tysięcy lat siedzi on na tym szczycie i śpi, ale kiedy nadchodzi pełnia księżyca, dręczy go, jak widzisz, bezsenność. (...) Powtarza, że nawet przy księżycu nie może zaznać spokoju i że przyszło mu zagrać niedobrą rolę. Mówi tak samo zawsze, ilekroć nie śpi, a kiedy śpi, śni mu się ciągle to samo – pasmo księżycowego światła, którym chciałby iść i rozmaiwać z więźniem Ha – Nocri, ponieważ, jak utrzymuje, nie zdążył czegoś dopowiedzieć wówczas, dawno temu, czternastego dnia wiosennego miesiąca nisan. Ale, niestety, nie udaje mu się wejść na tę drogę, nikt też do niego nie przychodzi. Więc, cóż robić, musi rozmawiać sam ze sobą. A zresztą, człowiek musi mieć przecież jakieś urozmaicenie, więc swój monolog o księżycu często uzupełnia stwierdzeniem, ze nade wszystko w świecie nienawidzi własnej nieśmiertelności i swej niebywałej sławy. Utrzymuje, że chętnie by się zamienił z obdartym włóczęgą Mateuszem Lewitą.”

strona:    1    2    3    4    5  

Szybki test:

Woland odwoływał się do poglądów:
a) św. Augustyna i Freuda
b) św. Pawła i Herdera
c) św. Mateusza i Nietzschego
d) św. Tomasza z Akwinu i Kanta
Rozwiązanie

Abadonna wg. Apokalipsy św. Jana to:
a) anioł zagłady
b) anioł śmierci
c) anioł miłosierdzia
d) anioł sprawiedliwości
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
Mistrz i Małgorzata – streszczenie szczegółowe
Mistrz i Małgorzata – streszczenie w pigułce
Czas i miejsce akcji „Mistrza i Małgorzaty”
Świat przedstawiony w powieści „Mistrz i Małgorzata” – realizm i fantastyka
Znaczenie tytułu i motta „Mistrza i Małgorzaty”
Główne wątki „Mistrza i Małgorzaty”
Michaił Bułhakow – życie i twórczość
Problematyka moralno – filozoficzna w „Mistrzu i Małgorzacie”
Obraz Moskwy lat trzydziestych XX wieku – w oparciu o powieść „Mistrz i Małgorzata”
Język „Mistrza i Małgorzaty”
„Mistrz i Małgorzata” jako arcydzieło literatury światowej
Polifoniczność narracji w powieści Bułhakowa
Kompozycja i struktura „Mistrza i Małgorzaty”
Problematyka władzy w „Mistrzu i Małgorzacie”
Historia Poncjusza Piłata i Jeszui Ha - Nocri
Historia miłości mistrza i Małgorzaty
„Mistrz i Małgorzata” jako parabola
„Powieść w powieści” na przykładzie „Mistrza i Małgorzaty”
Humor w „Mistrzu i Małgorzacie”
Twórczość Michaiła Bułhakowa
„Mistrz i Małgorzata” jako powieść wielogatunkowa
Nawiązania w „Mistrzu i Małgorzacie”
Motyw miłości w „Mistrzu i Małgorzacie”
Wybrane adaptacje „Mistrza i Małgorzaty”
Plan wydarzeń „Mistrza i Małgorzaty”
Najważniejsze cytaty „Mistrza i Małgorzaty”
Bibliografia




Bohaterowie
Małgorzata – charakterystyka postaci
Mistrz – charakterystyka postaci
Jeszua Ha-Nocri charakterystyka postaci
Wizja szatana (Woland) „Mistrza i Małgorzaty”
Piłat z Pontu – charakterystyka postaci
Charakterystyka bohaterów powieści mistrza
Charakterystyka gości z zaświatów - Woland i jego świta
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Mistrza i Małgorzaty”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies