Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Mistrz i Małgorzata

„Mistrz i Małgorzata” jako parabola

Autor: Ewa Petniak

O Mistrzu i Małgorzacie można mówić jako o powieści – paraboli, bo jest to przypowieść o ludzkiej naturze, o wewnętrznych konfliktach człowieka, o batalii pomiędzy siłami Dobra i Zła. Dzieło ukazuje dramatyzm ludzkiego istnienia – konieczność podporządkowania się i zgody na byt w danym momencie historycznym, czasem pod potężna presją władzy. Opowiada o poszukiwaniach i próbach ustalenia tożsamości. Przypomina o obowiązku wypracowania i pozostania wiernym prywatnej etyce. Nakazuje walczyć w obronie sprawiedliwości i miłości, kosztem poświęcenia samego siebie. Wskazuje na odpowiedzialność, która powinna być właściwa człowiekowi z każdej epoki. Naświetla chromą – ułomną naturę ludzką – jednostka może być skłonna tak samo do czynienia dobra, jak i zła.

Obrazuje myśl filozoficzną - świat bez Boga to świat, gdzie panoszy się trudne do zlikwidowania zło. Człowiek „ujawnia” charakter diabła. Moskwa staje się stolicą ateizmu z rozwiniętym systemem represji. Utwór Bułhakowa unaocznia problematykę władzy i polityki. Państwo, jednostki rządzące narzucają „schemat” myślenia i postępowania. To maszyneria napędzana terrorem i „wtłaczająca” człowieka do „diabelskiego” kotła. W świecie, gdzie wolność zostaje ograniczona, trudno odnaleźć własną tożsamość, jeszcze trudniej pozostać wiernym sobie, jeżeli osobistej autonomii nie zniszczy wszechpotężny system. Biurokracja to jedna z twarzy tego systemu. Człowiek „bez dokumentu” nie ma prawa bytu. Wszystko musi być „sportretowane”, a jeżeli nie, to sfałszowane. Zafałszowany zostaje obraz świata i człowieka. Jego pragnienia, myśli, poglądy nie mają znaczenia. Indywidualizm zostaje zduszony w zarodku. Liczy się ujednolicony, łatwy do skontrolowania kolektyw.

W Mistrzu i Małgorzacie zaznaczają się typowo ludzkie dylematy: problem miłości, cierpienia, samotności, odrzucenia. Bohaterowie są nośnikami znaczeń. Tytułowy mistrz wyobraża jednostkę napiętnowaną, odtrąconą przez system. Musi zamknąć się w klinice psychiatrycznej, by nie zaburzać ateistycznych poglądów. Cierpi, bo zabito jego wiarę, nie ma sił, by podjąć bunt. Pośrednio skazuje się na samotność. Przypomina wykreowanego przez siebie bohatera – Jeszuę stylizowanego na biblijnego Chrystusa, również prześladowanego i umęczonego z powodu przekonań. Obydwaj są wzorcami osobistej martyrologii. Małgorzata – ukochana anonimowego twórcy jest dużo silniejszą osobowością. To ona stacza batalię w imieniu miłości. Uczucie daje jej moc, by pokonywać słabości, strach.
Bułhakow podkreśla znaczenie miłości, obok której, lub jako jej komponenty, sytuuje dobroć, współczucie, ofiarność. Są to fundamentalne wartości – filary istnienia człowieka i świata. Bez nich życie przybiera formę absurdu i staje się diabelską sztuczką. Egzystencja musi polegać na nieustannej walce – niszczeniu tkwiących w nas „sił ciemności”, wewnętrznym buncie, zwalczaniu egoizmu, słabości. Człowiek przecież odpowiada nie tylko za siebie, ale również za oblicze świata.

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
Mistrz i Małgorzata – streszczenie szczegółowe
Mistrz i Małgorzata – streszczenie w pigułce
Czas i miejsce akcji „Mistrza i Małgorzaty”
Znaczenie tytułu i motta „Mistrza i Małgorzaty”
Główne wątki „Mistrza i Małgorzaty”
Świat przedstawiony w powieści „Mistrz i Małgorzata” – realizm i fantastyka
Michaił Bułhakow – życie i twórczość
Problematyka moralno – filozoficzna w „Mistrzu i Małgorzacie”
Obraz Moskwy lat trzydziestych XX wieku – w oparciu o powieść „Mistrz i Małgorzata”
Język „Mistrza i Małgorzaty”
„Mistrz i Małgorzata” jako arcydzieło literatury światowej
Polifoniczność narracji w powieści Bułhakowa
Kompozycja i struktura „Mistrza i Małgorzaty”
Problematyka władzy w „Mistrzu i Małgorzacie”
Historia Poncjusza Piłata i Jeszui Ha - Nocri
Historia miłości mistrza i Małgorzaty
„Mistrz i Małgorzata” jako parabola
„Powieść w powieści” na przykładzie „Mistrza i Małgorzaty”
Humor w „Mistrzu i Małgorzacie”
Twórczość Michaiła Bułhakowa
„Mistrz i Małgorzata” jako powieść wielogatunkowa
Nawiązania w „Mistrzu i Małgorzacie”
Motyw miłości w „Mistrzu i Małgorzacie”
Wybrane adaptacje „Mistrza i Małgorzaty”
Plan wydarzeń „Mistrza i Małgorzaty”
Najważniejsze cytaty „Mistrza i Małgorzaty”
Bibliografia




Bohaterowie
Małgorzata – charakterystyka postaci
Mistrz – charakterystyka postaci
Jeszua Ha-Nocri charakterystyka postaci
Wizja szatana (Woland) „Mistrza i Małgorzaty”
Piłat z Pontu – charakterystyka postaci
Charakterystyka bohaterów powieści mistrza
Charakterystyka gości z zaświatów - Woland i jego świta
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Mistrza i Małgorzaty”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies