Stefan Żeromski - życiorys - strona 2
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Opowiadania Żeromskiego

Stefan Żeromski - życiorys

Autor: Karolina Marlêga

Największym sukcesem komercyjnym było dla pisarza wydanie w roku 1899 Ludzi bezdomnych. Powieść ta uważana do dziś za największe dzieło artysty zawiera kwintesencję tzw. żeromszczyzny. Dzieło to było w owych czasach odczytywane jako nowatorskie. W 1904 roku Żeromski mógł pozwolić sobie na to, o czym marzył od lat, mianowicie mógł żyć wyłącznie ze swojej pracy literackiej.

Żeromszczyzną nazywany jest styl i tematyka charakterystyczna dla twórczości Stefana Żeromskiego. Składają się na nią m.in.: typ bohatera, który za wszelką cenę chce pomagać innym, zbuntowanego samotnika; specyficzny język, nacechowany lirycznymi ozdobami; charakterystyczne dla pisarza potrójne epitety; wymowna symbolika.

Kolejne powieÅ›ci, które rozsÅ‚awiÅ‚y pisarza to PopioÅ‚y z 1903 roku oraz kontrowersyjne dzieÅ‚o Dzieje grzechu, wydane w 1908 roku. Kontrowersja ostatniej powieÅ›ci wiÄ…zaÅ‚a siÄ™ z tym, że byÅ‚a ona uznawana za pornografiÄ™. Kolejne dzieÅ‚a przyczyniÅ‚y siÄ™ do tego, że Å»eromski wÅ‚Ä…czyÅ‚ siÄ™ do życia publicznego. DziÄ™ki swojej twórczoÅ›ci nazywany byÅ‚ „sumieniem polskiej literatury”, a przez spoÅ‚eczeÅ„stwo uważany za autorytet moralny.

W przededniu 1909 roku wraz z rodziną przeniósł się do Paryża. Do Polski powrócił po trzech latach, w 1912 roku. Jego małżeństwo przeżywało wtedy kryzys, którego nie wytrzymało (rozwiódł się z Oktawią Żeromską).

Tuż przed wybuchem I wojny światowej wydał dwa dramaty: Różę oraz Sułkowskiego.

Przy ich publikacji pisarz posłużył się pseudonimem Józef Katerla.

Jeszcze przed rozpoczÄ™ciem dziaÅ‚aÅ„ wojennych ponownie siÄ™ ożeniÅ‚. DrugÄ… żonÄ… Å»eromskiego zostaÅ‚a malarka Anna Zawadzka. Aby jednak do Å›lubu mogÅ‚o dojść pisarz musiaÅ‚ przejść na kalwinizm i tak też zrobiÅ‚. Para doczekaÅ‚a siÄ™ w późniejszych latach córki – Moniki.

Podczas I wojny Å›wiatowej, chociaż oficjalnie wstÄ…piÅ‚ do Legionów PiÅ‚sudskiego, przebywaÅ‚ głównie w Zakopanem, gdzie wraz z Janem Kasprowiczem zaÅ‚ożyÅ‚ tajnÄ… organizacjÄ™ niepodlegÅ‚oÅ›ciowÄ…. Rok 1918 niestety przyniósÅ‚ autorowi Ludzi bezdomnych osobistÄ… tragediÄ™, która nie pozwoliÅ‚a mu cieszyć siÄ™ z odzyskania przez PolskÄ™ niepodlegÅ‚oÅ›ci. Tuż przed zakoÅ„czeniem wojny zmarÅ‚ syn pisarza z pierwszego małżeÅ„stwa – Adam.
Hołdem dla utraconego potomka był utwór O Adamie Żeromskim wspomnienie.

Po oficjalnym zakończeniu I wojny światowej, 11 listopada 1918 roku pisarz przeniósł się do Warszawy, gdzie zamieszkał w Zamku Królewskim. Nobilitację tę zawdzięczał społeczeństwu, które chciało w ten sposób go uhonorować. W latach dwudziestych, podczas wojny polsko-bolszewickiej, brał czynny udział w walkach. Efektem tego doświadczenia był reportaż Na probostwie w Wyszkowie, który bardzo krytycznie odnosił się do Sowietów. Wraz z Janem Kasprowiczem uczestniczył w akcjach agitacyjnych, towarzyszących plebiscytom na Warmii i Mazurach oraz Powiślu. Odwiedził wtedy m.in. Iławę, Susz, Prabuty, Kwidzyn, Grudziądz. W 1920 roku założył Towarzystwo Przyjaciół Pomorza, a w 1922 roku pierwszy polski PEN Club.

W 1922 roku ukazała się powieść Wiatr od morza, która opowiadała historię walki Pomorza o polskość. Dzieło to pozbawiło pisarza szans na niemal pewne otrzymanie literackiej nagrody Nobla, ponieważ propagowało nienawiść do Niemiec. Polskie władze doceniły jednak tę powieść i Żeromski otrzymał za nią państwową nagrodę literacką. Ostatnim wielkim dziełem w dorobku pisarza była opublikowana w 1924 roku, trzyczęściowa powieść Przedwiośnie, opowiadająca o pierwszych latach polskiej niepodległości.

Tak o wielkim polskim pisarzu mówił wybitny historyk literatury polskiej Wacław Borowy: Był tym, wobec którego niemożliwa była obojętność.

Pisarz zmarł 20 listopada 1925 roku w Warszawie, w wieku prawie sześćdziesięciu lat. Trzy dni później został pochowany z wszelkimi honorami na Cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym w Warszawie. Jego pogrzeb był swoistą manifestacją narodową.

strona:    1    2  

Szybki test:

Guwerner to:
a) korepetytor
b) lokaj
c) dziedzic
d) pracownik biurowy
RozwiÄ…zanie

Pierwszą żoną Żeromskiego była:
a) Eliza Orzeszkowa
b) Anna Zawadzka
c) Maria Bocheńska
d) Oktawia z Radziwiłłów Rodkiewiczowa
RozwiÄ…zanie

W Polsce w 1895 roku wydano dwa zbiory opowiadaÅ„ Å»eromskiego, pierwszy zatytuÅ‚owany po prostu „Opowiadania”, drugi „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony”, które autor wydaÅ‚ pod pseudonimem:
a) Aleksander GÅ‚owacki
b) Litwos
c) Maurycy Zych
d) Kielczanin
RozwiÄ…zanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Doktor Piotr
Czas i miejsce akcji opowiadania „Doktor Piotr”
„Doktor Piotr” - stereszczenie opowiadania
Problematyka opowiadania „Doktor Piotr”
Charakterystyka głównych bohaterów opowiadania „Doktor Piotr”
Kompozycja i struktura opowiadania „Doktor Piotr”
„Doktor Piotr” - nowela czy opowiadanie?
Konflikt miÄ™dzy ojcem a synem w „Doktorze Piotrze
Dominik Cedzyna jako przykład losów zrujnowanej szlachty w końcu XIX wieku w Królestwie Polskim
Plan wydarzeÅ„ opowiadania „Doktor Piotr”
Motywy literackie w opowiadaniu „Doktor Piotr”
Najważniejsze cytaty opowiadania „Doktor Piotr”

RozdziobiÄ… nas kruki, wrony
Czas i miejsce akcji noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
„RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…” - streszczenie noweli
Problematyka noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Charakterystyka bohaterów noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Kompozycja i struktura noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Symbolizm noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Impresjonizm, naturalizm i ekspresjonizm noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Plan wydarzeÅ„ noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Motywy literackie w noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Najważniejsze cytaty noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”

Siłaczka
Czas i miejsce akcji opowiadania „SiÅ‚aczka”
„SiÅ‚aczka” - streszczenie opowiadania
Geneza opowiadania „SiÅ‚aczka”
Problematyka „SiÅ‚aczki”
Charakterystyka bohaterów „SiÅ‚aczki”
Kompozycja i struktura „SiÅ‚aczki”
Altruizm czy konformizm w „SiÅ‚aczce” Å»eromskiego
Narracja „SiÅ‚aczki”
Plan wydarzeÅ„ „SiÅ‚aczki”
Motywy literackie w „SiÅ‚aczce”
Najważniejsze cytaty w „SiÅ‚aczce”

Inne
Stefan Żeromski - życiorys
Kalendarium twórczości Żeromskiego
Krytyczne opinie o „Opowiadaniach” Stefana Å»eromskiego
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies