Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Opowiadania Żeromskiego
1. Problematyka narodowa noweli
Nowela Żeromskiego, będąca symbolem beznadziejnej walki, opisuje epizod z ostatnich dni upadającego zrywu niepodległościowego. Opowiada o wędrówce zmęczonego, zziębniętego, głodnego i pozbawionego jakiegokolwiek wsparcia Szymona Winrycha – powstańca usiłującego dostarczyć broń walczącym kolegom. Dzięki stworzeniu tej postaci pisarz mógł wyrazić swój stosunek do powstania styczniowego i przyczyn jego upadku.
Winrych prowadzi wiele wewnętrznych monologów, w których rozważa sytuację walczących, prorokuje skutki klęski (ma świadomość, że takowa nieuchronnie nadchodzi). Z goryczą i nienawiścią rozmyśla o tych wszystkich, którzy po upadku powstaniu triumfalnie podniosą głowy, ponieważ od początku sprzeciwiali się otwartej walce. Takich ludzi nazywa „psami parszywymi”.
Teresa Nowacka pisze: „myśli i uczucia Winrych wybiegają poza świadomość polityczną lat 60-tych XIX wieku i odnoszą się do problemów nurtujących społeczeństwo polskie lat 90-tych”. Po dziś dzień historycy starają się znaleźć niepodważalne przyczyny upadku zrywu, raz po raz roztrząsają wydarzenia z 1863 roku, by próbować zbliżyć się do prawdy. Winrych, choć był jednym z tysięcy zwykłych powstańców, tak naprawdę jest symbolem bezwarunkowej miłości do ojczyzny i bezgranicznego, heroicznego poświecenia. Choć wiedział, że powstania nie da się uratować: „Wszystko runęło na łeb w bezdenną jamę trwogi”, jako jeden z ostatnich był do końca wierny wyznawanym ideom i starał się osiągnąć zamierzone cele: „on jeden chodził jeszcze po broń. Jeden nie upadł na duchu (…)on się, jak to mówią, zawziął”.
Stefan Żeromski w noweli przedstawił swój pogląd na propozycje poprawy sytuacji Polski. Tak jak powstańcy, był przeciwnikiem ugodowej polityki względem ciemiężyciela, uważając, że pertraktacje i próby dyplomatycznego polepszenia położenia kraju nie przyniosą żadnych efektów. Epitetem „prorocy ciemnoty i metafizycy reakcji” określił konserwatywne stronnictwo stańczyków – pochodzących z Galicji reprezentantów ugodowej polityki z zaborcą. To ich, tak jak i innych zwolenników kompromisowych stosunków z Rosją, obarczył pośrednią winą za klęskę powstania i śmierć tysięcy.
W noweli podkreślił los powstańców takich jak Winrych – ludzi oddanych sprawie, a tak naprawdę pozostawionych samym sobie. Przedstawił pogrążone w ciemności, deszczu, mgle czasy powstania oraz zawarł ostrzeżenie przed podobnymi zrywami, w których waleczne jednostki nie mogły liczyć na pomoc ciemnych i pozbawionych poczucia przynależności narodowej chłopów, dbającej jedynie o swe interesy szlachty, czy zdecydowanych na ugodę środowisk konserwatywnych.
2. Oskarżycielska wymowa noweli
Nowela „Rozdziobią nas kruki, wrony…” jest literackim aktem oskarżenia przeciwko ludziom odpowiedzialnym za bezmyślność i ciemnotę chłopa, pozbawionego świadomości narodowej i przynależności społecznej, skazanego na nędzę i analfabetyzm.
Utwór jest również skierowany przeciw zwolennikom ugody z Rosją, przeciwnikom otwartego wystąpienia przeciw ciemiężycielowi. Członkowie ugrupowań konserwatywnych zostali ukazani w utworze symbolicznie. To ich Żeromski przedstawił jako krwiożercze i drapieżne wrony, „trupojady” dbające jedynie o pełny żołądek i wygodny sen, dla których padlina i ludzka krzywda są pożywieniem.
Autor kończy utwór słowami: „Zza świata szła noc, rozpacz i śmierć…”, co można interpretować jako przyszłość narodu pozbawionego przywódcy, zdolnego poświęcić życie w imię sprawy. Takim człowiekiem był Szymon Winrych.
a) władze pruskie
b) ludzi odpowiedzialnych za ciemnotę chłopów
c) nieudolnych powstańców
d) chciwych chłopów
Rozwiązanie
Epitetem „prorocy ciemnoty i metafizycy reakcji” określił Żeromski w noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony”:
a) zaborców
b) konserwatywne stronnictwo stańczyków
c) powstańców polskich
d) rosyjską administrację
Rozwiązanie
Nowela „Rozdziobią nas kruki, wrony” jest symbolem:
a) beznadziejnej walki
b) wszystkie odpowiedzi są poprawne
c) miłości do ojczyzny
d) poświęcenia
Rozwiązanie
Partner serwisu: 
kontakt | polityka cookies
Problematyka noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”
Nowela Żeromskiego, będąca symbolem beznadziejnej walki, opisuje epizod z ostatnich dni upadającego zrywu niepodległościowego. Opowiada o wędrówce zmęczonego, zziębniętego, głodnego i pozbawionego jakiegokolwiek wsparcia Szymona Winrycha – powstańca usiłującego dostarczyć broń walczącym kolegom. Dzięki stworzeniu tej postaci pisarz mógł wyrazić swój stosunek do powstania styczniowego i przyczyn jego upadku.
Winrych prowadzi wiele wewnętrznych monologów, w których rozważa sytuację walczących, prorokuje skutki klęski (ma świadomość, że takowa nieuchronnie nadchodzi). Z goryczą i nienawiścią rozmyśla o tych wszystkich, którzy po upadku powstaniu triumfalnie podniosą głowy, ponieważ od początku sprzeciwiali się otwartej walce. Takich ludzi nazywa „psami parszywymi”.
Teresa Nowacka pisze: „myśli i uczucia Winrych wybiegają poza świadomość polityczną lat 60-tych XIX wieku i odnoszą się do problemów nurtujących społeczeństwo polskie lat 90-tych”. Po dziś dzień historycy starają się znaleźć niepodważalne przyczyny upadku zrywu, raz po raz roztrząsają wydarzenia z 1863 roku, by próbować zbliżyć się do prawdy. Winrych, choć był jednym z tysięcy zwykłych powstańców, tak naprawdę jest symbolem bezwarunkowej miłości do ojczyzny i bezgranicznego, heroicznego poświecenia. Choć wiedział, że powstania nie da się uratować: „Wszystko runęło na łeb w bezdenną jamę trwogi”, jako jeden z ostatnich był do końca wierny wyznawanym ideom i starał się osiągnąć zamierzone cele: „on jeden chodził jeszcze po broń. Jeden nie upadł na duchu (…)on się, jak to mówią, zawziął”.
Stefan Żeromski w noweli przedstawił swój pogląd na propozycje poprawy sytuacji Polski. Tak jak powstańcy, był przeciwnikiem ugodowej polityki względem ciemiężyciela, uważając, że pertraktacje i próby dyplomatycznego polepszenia położenia kraju nie przyniosą żadnych efektów. Epitetem „prorocy ciemnoty i metafizycy reakcji” określił konserwatywne stronnictwo stańczyków – pochodzących z Galicji reprezentantów ugodowej polityki z zaborcą. To ich, tak jak i innych zwolenników kompromisowych stosunków z Rosją, obarczył pośrednią winą za klęskę powstania i śmierć tysięcy.
W noweli podkreślił los powstańców takich jak Winrych – ludzi oddanych sprawie, a tak naprawdę pozostawionych samym sobie. Przedstawił pogrążone w ciemności, deszczu, mgle czasy powstania oraz zawarł ostrzeżenie przed podobnymi zrywami, w których waleczne jednostki nie mogły liczyć na pomoc ciemnych i pozbawionych poczucia przynależności narodowej chłopów, dbającej jedynie o swe interesy szlachty, czy zdecydowanych na ugodę środowisk konserwatywnych.
2. Oskarżycielska wymowa noweli
Nowela „Rozdziobią nas kruki, wrony…” jest literackim aktem oskarżenia przeciwko ludziom odpowiedzialnym za bezmyślność i ciemnotę chłopa, pozbawionego świadomości narodowej i przynależności społecznej, skazanego na nędzę i analfabetyzm.
Utwór jest również skierowany przeciw zwolennikom ugody z Rosją, przeciwnikom otwartego wystąpienia przeciw ciemiężycielowi. Członkowie ugrupowań konserwatywnych zostali ukazani w utworze symbolicznie. To ich Żeromski przedstawił jako krwiożercze i drapieżne wrony, „trupojady” dbające jedynie o pełny żołądek i wygodny sen, dla których padlina i ludzka krzywda są pożywieniem.
Autor kończy utwór słowami: „Zza świata szła noc, rozpacz i śmierć…”, co można interpretować jako przyszłość narodu pozbawionego przywódcy, zdolnego poświęcić życie w imię sprawy. Takim człowiekiem był Szymon Winrych.
Szybki test:
Żeromski w noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony” oskarża:a) władze pruskie
b) ludzi odpowiedzialnych za ciemnotę chłopów
c) nieudolnych powstańców
d) chciwych chłopów
Rozwiązanie
Epitetem „prorocy ciemnoty i metafizycy reakcji” określił Żeromski w noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony”:
a) zaborców
b) konserwatywne stronnictwo stańczyków
c) powstańców polskich
d) rosyjską administrację
Rozwiązanie
Nowela „Rozdziobią nas kruki, wrony” jest symbolem:
a) beznadziejnej walki
b) wszystkie odpowiedzi są poprawne
c) miłości do ojczyzny
d) poświęcenia
Rozwiązanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies