Kompozycja i struktura „SiÅ‚aczki” ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Opowiadania Żeromskiego

Kompozycja i struktura „SiÅ‚aczki”

Autor: Karolina Marlêga

Siłaczka jest nowelą, w której osią kompozycyjną jest śmierć Stanisławy Bozowskiej. Utwór jest dodatkowo wzbogacony zestawieniem dwóch kontrastowych postaci: Pawła Obareckiego oraz nauczycielki Stanisławy Bozowskiej. Dzieje życia dwójki bohaterów są przedstawione z dbałością o maksymalny realizm. W wielu punktach są do siebie podobne, ich drogi stykają się na przykład na spotkaniach u wspólnych znajomych, by potem całkowicie się rozdzielić.

Nowela to utwór epicki, opowieść o jednym zdarzeniu, które stanowi ośrodek kompozycyjny utworu.

Pisarz podzielił tekst na cztery wyraźne części.

W pierwszej poznajemy, dziÄ™ki prezentacji narratora, postać doktora PawÅ‚a Obareckiego: „Doktór Obarecki przybyÅ‚ do Obrzydłówka przed szeÅ›cioma laty, zaraz po ukoÅ„czeniu studiów, z umysÅ‚em rozwidnionym zorzÄ… niewielu wprawdzie, ale nadzwyczajnie pożytecznych myÅ›li, tudzież z kilkoma rublami w kieszeni”. Czytamy o jego przybyciu do miasteczka, ówczesnych planach i aspiracjach. W tej części Å»eromski przybliża nam również spoÅ‚eczny przekrój mieszkaÅ„ców miasteczka o znaczÄ…cej nazwie Obrzydłówek: „WiadomÄ… jest rzeczÄ…, że czÅ‚owiek kultury, wyrzucony 'przez pÄ™d odÅ›rodkowy niedostatku z ogniska życia umysÅ‚owego do Klwowa, KurozwÄ™k lub - jak doktór Obarecki - do Obrzydłówka, podlega z upÅ‚ywem czasu, wskutek dżdżów jesiennych, braku Å›rodków komunikacji i absolutnej niemożnoÅ›ci mówienia w ciÄ…gu sezonów caÅ‚ych - stopniowemu przeistaczaniu siÄ™ w twór miÄ™sożerno-roÅ›linożerny, wchÅ‚aniajÄ…cy nadmiernÄ… ilość butelek piwa i poddany atakom nudy, osÅ‚abiajÄ…cej aż do takiego stanu, jaki graniczy z usposobieniem poprzedzajÄ…cym wymioty. ZwyczajnÄ… nudÄ™ maÅ‚omiasteczkowÄ… poÅ‚yka siÄ™ bezwiednie, jak bezwiednie zajÄ…c poÅ‚yka jajka tasiemca rozproszone na trawie przez psy. Od chwili zagnieżdżenia siÄ™ w organizmie bÄ…blowca: "najzupeÅ‚niej mi jest wszystko jedno" - zaczyna siÄ™ wÅ‚aÅ›ciwie proces umierania”.

Sekwencja ta pełni rolę przedakcji, a kończą ją metafizyczne rozmyślania głównego bohatera, spowodowane być może ośmiogodzinną grą w winta u proboszcza.
W momencie przybycia posÅ‚aÅ„ca proszÄ…cego Obareckiego o odwiedziny u chorej nauczycielki, rozpoczyna siÄ™ druga część noweli, tak zwana akcja. Gdy PaweÅ‚ decyduje siÄ™ na wizytÄ™ w leżącej nieopodal wsi i wsiada na wóz, Å»eromski zachwyca czytelników plastycznym, ekspresjonistycznym opisem zamieci: „Zamieć rozszalaÅ‚a siÄ™ nagle. BaÅ‚wanami miotać siÄ™ poczÄ…Å‚ wicher, uderzaÅ‚ w sanie, skowyczaÅ‚ miÄ™dzy sanicami, tÅ‚umiÅ‚ oddech. SÅ‚ychać byÅ‚o parskanie koni, lecz ani ich, ani furmana doktór nie mógÅ‚ dostrzec. KÅ‚Ä™by Å›niegu, zdzierane z ziemi przez wiatr, leciaÅ‚y jak stado koni i sÅ‚ychać byÅ‚o niby tÄ™tent ich tytanicznych skoków; chwilami wywieraÅ‚o siÄ™ z ziemi piekÅ‚o huku i szÅ‚a ta melodia uderzać wszystkÄ… potÄ™gÄ… tonów w chmury, Å‚amać je i upadać nagle z Å‚oskotem. Wtedy rozpryskaÅ‚o siÄ™ w puch posÅ‚anie Å›niegowe i otaczaÅ‚o podróżnych naszych wirujÄ…cymi sÅ‚upami. WydawaÅ‚o siÄ™, że jakieÅ› potwory zataczajÄ… w szalonym taÅ„cu olbrzymie koÅ‚a, że doganiajÄ… z tyÅ‚u, zabiegajÄ… z przodu, z boku i sypiÄ… po szczypcie Å›niegu na sanie. GdzieÅ› najwyżej, w zenicie, uderzaÅ‚ niby wielki, rozkoÅ‚ysany dzwon przeciÄ…gle, gÅ‚ucho, jednostajnie”.

Mimo niesprzyjających warunków atmosferycznych, będących symbolem nadchodzącej katastrofy, mężczyznom udaje się dotrzeć do umierającej kobiety. Doktor rozpoznaje w niej swą ukochaną z czasów studenckich. Zszokowany wynikiem badania uświadamia sobie, że nie uda mu się uratować jedynej miłości. Mimo to podejmuje starania, wypisując w pośpiechu receptę i nakazując posłańcowi sprowadzenie potrzebnych medykamentów.

Kolejna sekwencja - trzecia – skÅ‚ada siÄ™ ze wspomnieÅ„ doktora, dlatego też nazywana jest retrospektywnÄ…. PaweÅ‚ Obarecki, urzeczony widokiem jasnych wÅ‚osów chorej kobiety, przypomina sobie pierwsze spotkanie z piÄ™knÄ… StanisÅ‚awÄ… BozowskÄ…, wspólne wizyty u znajomych studentów – spoÅ‚eczników, a w koÅ„cu negatywnÄ… odpowiedź kobiety na propozycjÄ™ małżeÅ„stwa.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Doktor Piotr
Czas i miejsce akcji opowiadania „Doktor Piotr”
„Doktor Piotr” - stereszczenie opowiadania
Problematyka opowiadania „Doktor Piotr”
Charakterystyka głównych bohaterów opowiadania „Doktor Piotr”
Kompozycja i struktura opowiadania „Doktor Piotr”
„Doktor Piotr” - nowela czy opowiadanie?
Konflikt miÄ™dzy ojcem a synem w „Doktorze Piotrze
Dominik Cedzyna jako przykład losów zrujnowanej szlachty w końcu XIX wieku w Królestwie Polskim
Plan wydarzeÅ„ opowiadania „Doktor Piotr”
Motywy literackie w opowiadaniu „Doktor Piotr”
Najważniejsze cytaty opowiadania „Doktor Piotr”

RozdziobiÄ… nas kruki, wrony
Czas i miejsce akcji noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
„RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…” - streszczenie noweli
Problematyka noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Charakterystyka bohaterów noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Kompozycja i struktura noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Symbolizm noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Impresjonizm, naturalizm i ekspresjonizm noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Plan wydarzeÅ„ noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Motywy literackie w noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”
Najważniejsze cytaty noweli „RozdziobiÄ… nas kruki, wrony…”

Siłaczka
Czas i miejsce akcji opowiadania „SiÅ‚aczka”
„SiÅ‚aczka” - streszczenie opowiadania
Geneza opowiadania „SiÅ‚aczka”
Problematyka „SiÅ‚aczki”
Charakterystyka bohaterów „SiÅ‚aczki”
Kompozycja i struktura „SiÅ‚aczki”
Altruizm czy konformizm w „SiÅ‚aczce” Å»eromskiego
Narracja „SiÅ‚aczki”
Plan wydarzeÅ„ „SiÅ‚aczki”
Motywy literackie w „SiÅ‚aczce”
Najważniejsze cytaty w „SiÅ‚aczce”

Inne
Stefan Żeromski - życiorys
Kalendarium twórczości Żeromskiego
Krytyczne opinie o „Opowiadaniach” Stefana Å»eromskiego
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies