”(…) błaznów coraz więcej macie,
nieomal błazeńskie wiece”.

Dziennikarz żali się, że w społeczeństwie polskim z każdym dniem gaśnie wola działania w narodowej sprawie, że brakuje pomysłów na odzyskanie niepodległości:

„Trzeba by do służby narodu
błaznów całego zastępu;
palą się hajduki w męce,
z własnego bolu się śmieją;
gasną świece narodowe,
okropne rzeczy się dzieją,
śmiechem i szyderstwem biegu
obudzić, ośmielić zdolne
serce spodlone, niewolne,
które naszą krew zaprawia”.

Stańczyk natychmiastowo ripostuje, zarzucając dziennikarzowi:

„A wolicie spać”.

Na co ten przyznaje rację i opowiada o swej działalności, czyli pisaniu artykułów „usypiających” naród:

„Usypiam duszę mą biedną
i usypiam brata mego;
wszystko jedno, wszystko jedno,
tyle złego, co dobrego,
okropne rzeczy się dzieją”.

Stańczyk karci Dziennikarza, że jest bierny. Ciągle narzeka i rozpamiętuje błędy i grzechy przodków. Mężczyzna usprawiedliwia się:

„Wina ojca idzie w syna;
niegodnych synowie niegodni (…)”

W tym momencie pojawia się motyw narodowej odpowiedzialności za winy przodków. Dalej Dziennikarz żali się błaznowi, mówiąc o swojej słabości:

„Rozbrat wieczny
duszy z ciałem, ciała z duszą;
w nim się słabi kruszą -
miecz do walki obosieczny -
myśmy słabi. - Wielkość gniecie (…)”

Stańczyk po raz kolejny ironizuje i demaskuje słabość Dziennikarza. Błazen zarzuca, że ten za dużo rozprawia o zmarłych:

„Tyle żalów o nieswoje!?
A cóż tobie niepokoje
tych, co w grobach leżą?”

Oskarża go o przyczynienie się do pogrążenia narodu polskiego w żałobie i marazmie. Za symbol narodowej potęgi Polaków Stańczyk uznaje dzwon Zygmunta:

”Dzwon królewski: -
Siedziałem u królewskich stóp,
królewski za mną dwór
(…)
Patrzali wszyscy w górę,
a dzwon wschodził -
zawisnął u szczytów
i z wyżyn się rozdzwonił:
głos leciał, polatał,
kołysał się górnie,
wysoko, podchmurnie -
a tłum się wielki pokłonił.
Pojrzałem na króla,
a król się zapłonił...
Dzwon dzwonił”.

Opis dzwonu jest inspirowany obrazem Jana Matejki „Zygmunt Stary słuchający dzwonu”.

Stańczyk wspomina o wstydzie za obecnie rządzących Polską:

”(…) sromota, sromota, wstyd
palący wstyd”.

Między rozmówcami dochodzi do kłótni. Stańczyk nazywa Dziennikarza „Puszczykiem”. Nie pozwala mu szargać świętości. Dziennikarz wcześniej nazwał obraz Matki Boskiej Częstochowskiej „malowanką Częstochowską w koronie”:

„(…) ale Świętości nie szargać,
bo trza, żeby święte były,
ale Świętości nie szargać:
to boli”.

To typowe zachowanie konserwatystów. Dziennikarz nazywa siebie „Tragediante” (aktorem dramatycznym, tragicznym). Stańczyk określa go mianem „Commediante” (komediantem). Błazen wręcza swojemu rozmówcy kaduceusz:

”Oto naści twoje wiosło:
błądzący w odmętów powodzi,
masz tu kaduceus polski,
mąć nim wodę, mąć”

Kaduceusz to laska, stanowiąca atrybut Hermesa, którą uśmierzał spory i godził wrogów.

Dziennikarz zdaje sobie sprawę, że nie pasuje do konserwatystów. Zaczyna rozumieć, dlaczego w towarzystwie krakowskim nazywają go błaznem :

„Tu moje rozstajne drogi;
ty mój Duch-zły - demon, Szatan;
błazeństwem ja z tobą zbratan,
byłem ci duszą poswatan,
nim dusza stała się trup; -
a teraz mi pachnie grób,
czuję trąd”,

Żałuje, że jego działalność nie podrywa narodu do walki, a usypia go w bezczynności. Ma za złe sobie i Stańczykowi, że związali się ze środowiskiem konserwatystów:

”Serce miałem kiedyś młode,
porwałeś mi serce młode,
wlałeś jad goryczny w krew.
Nie widzę, nie widzę dróg,
zaćmił mi się Bóg...”.
Stańczyk żegna go słowami:
„Kłam sercu, nikt nie zrozumie,
hasaj w tłumie!
Masz tu kaduceus, chwyć!
Rządź!
Mąć nim wodę, mąć!”.

Mącenie wody rozumiane jest w tym kontekście jako dalsze dezorientowanie narodu i skłócanie społeczeństwa.

Scena 8
Dziennikarz, Poeta

Poeta pyta Dziennikarza, czy coś się wydarzyło. Dziennikarz opowiada o swoim spotkaniu ze Stańczykiem. Zwierza się Poecie, że ma już dość i czuje się spętany:

”(…) więżą mnie konwenansowe szpangi”.
Dalej zastanawia się głośno:
”Czy my mamy prawo do czego?!!
Czy my mamy jakie prawo żyć…”.

Nazywa Polaków motylami w niewoli, uważa też, że kraj gnije w obecnym położeniu. Poeta próbuje go uspokoić. Słyszy zarzuty dotyczące sztuki, którą uprawia:

„Poezjo! - tyś to jest spokojną sjestą;
chcesz mnie uśpić, znieczulić, zniewolić,
byle słówka nie wyrzec goręcej.
(…)
A! ta muzyka tak brzęczy,
jak z ula dzwonienie pszczół -
a my jak szerszenie:
to mi się rzuca do garła

strona:    1    2    3    4    5    6    7    8    9    10    11  

Szybki test:

Na ścianie opisanej w didaskaliach izby wiszą obrazy:
a) Włodzimierza Tetmajera
b) Stanisława Wyspiańskiego
c) Jacka Malczewskiego
d) Jana Matejki
Rozwiązanie

Odpowiedz poprawna: d)

Cytat: „Ach pan gada, gada, gada”. to aluzja do gadulstwa:
a) Pana Młodego
b) Dziennikarza
c) Poety
d) Nosa
Rozwiązanie

Odpowiedz poprawna: a)

Złotą podkowę znalazł:
a) Kuba
b) Gospodarz
c) Jasiek
d) Staszek
Rozwiązanie

Odpowiedz poprawna: d)

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Streszczenia	Opracowanie
„Wesele” - krótkie streszczenie „Wesele” - streszczenie szczegółowe	Geneza „Wesela” Wyspiańskiego Stanisław Wyspiański - biografia „Wesele” - plan wydarzeń Mity narodowe w „Weselu” Wyspiańskiego Obraz inteligencji w „Weselu” Wyspiańskiego Obraz chłopów w „Weselu” Wyspiańskiego Ocena społeczeństwa w „Weselu” Wyspiańskiego Struktura i odmiany dramatu w „Weselu” „Wesele” jako dramat narodowy „Wesele” jako dramat neoromantyczny „Wesele” jako dramat symboliczny „Wesele” jako dramat fantastyczny „Wesele” jako dramat realistyczny Symboliczne zakończenie „Wesela” Symbolika przedmiotów w „Weselu” Rola zjaw w „Weselu” Wyspiańskiego Kalendarium życia i twórczości Stanisława Wyspiańskiego Stylizacja na gwarę w „Weselu” „Teatr mój widzę ogromny”, czyli koncepcja teatru ogromnego Czas i miejsce akcji w „Weselu” Wyspiańskiego Wymowa ideowa „Wesela” Wyspiańskiego Symbolika w „Weselu” Ponadczasowość „Wesela” Wyspiańskiego Najważniejsze cytaty „Wesela” Wybrane adaptacje „Wesela” w kulturze Bibliografia Premiera spektaklu „Wesele”
Bohaterowie
Bohaterowie „Wesela” i ich pierwowzory Panna Młoda - charakterystyka Pan Młody - charakterystyka Dziennikarz - charakterystyka Poeta - charakterystyka Gospodyni - charakterystyka Żyd - charakterystyka Rachel - charakterystyka Czepiec - charakterystyka Radczyni - charakterystyka Nos - charakterystyka Jasiek - charakterystyka Ojciec - charakterystyka Dziad - charakterystyka Klimina - charakterystyka Ksiądz - charakterystyka Marysia - charakterystyka Pozostali bohaterowie „Wesela”

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies