Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Wesele

„Teatr mój widzę ogromny”, czyli koncepcja teatru ogromnego

Autor: Karolina Marlga

    Teatr ogromny to wizja sztuki według Wyspiańskiego. Polega to na synkretyzmie, eklektyzmie, łączeniu w jedną całość wielu gatunków sztuki.


Wyspiański słynął z tego, iż był tzw. człowiekiem renesansu. Miał wszechstronne uzdolnienia. Projektował kostiumy i scenografię do swoich sztuk. Tworzył też słowa piosenek. Nieodłączną częścią Wesela jest muzyka i elementy malarstwa impresjonistycznego. Wyspiański fascynował się nim.

Do elementów muzycznych należy zaliczyć obecną przez całe dwa pierwsze muzykę weselną. Tańczą do niej pary. Poza tym piosenkę wykonuje Jasiek. Liczni bohaterowie nucą sobie wiejskie przyśpiewki.

Głównym motywem muzycznym w dramacie jest piosenka, którą do akompaniamentu skrzypiec śpiewa chochoł („Miałeś, chamie złoty róg…”). Słowa do tej piosenki napisał Wyspiański. Posłużył się starą ludową melodią.

Poza muzyką pojawiają się inne ważne elementy dźwiękowe. Najważniejszym jest tętent konia. Jest oczekiwanym sygnałem do rozpoczęcia powstania. Poza tym słychać w dramacie pianie koguta, zawodzenie wiatru, szelest słomy Chochoła.

Impresjonizm w Weselu się już w pierwszych didaskaliach, gdzie autor opisuje wygląd izby. Mamy tam grę światłem, pastelowe barwy, zatarcie szczegółów. To typowe cechy impresjonizmu w malarstwie. Innym momentem, gdzie można zaobserwować elementy impresjonizmu, znajduje się w końcowej scenie dramatu. Chodzi tu o opis nieba nad Krakowem:

„Ze zorzy się zrobiła krew:
taki sznur krwi wydłużony
ponad Kraków krwawy pąs,
jakby wieża Zygmuntowska
miała we dwie strony pąs”.


W dramacie pojawia się wiele odniesień do prawdziwych obrazów wybitnych malarzy, nie tylko impresjonistów. Wielokrotnie powraca twórczość Jana Matejki. W samej świetlicy znajdują się dwie fotografie dzieł Matejki: Wernyhory i Bitwy pod Racławicami.

Opis dzwonu Zygmunta, którego dokonuje Stańczyk jest opisem obrazu, jaki przedstawiał wielki mistrz na płótnie: Zawieszenie dzwonu Zygmunta. Na tym samym obrazie widać postać Stańczyka.
Inspiracją do powołania tej postaci do życia był inny obraz Matejki - Stańczyk. Dzieło jest portretem błazna. Postać Wernyhory jest także „wyjęta” z obrazu Jana Matejki.

Gdy Poeta mówi w pierwszym akcie o rycerzu, o którym chciałby napisać wielkie dzieło, mówi, że widzi go stojącego przy studni. Jest to nawiązanie do obrazu innego wybitnego polskiego malarza, ucznia Jana Matejki, Jacka Malczewskiego. Obraz nosi tytuł Rycerz u studni.

Poeta mówi też:

„Rośnie wtedy wszystko u mnie,
jak na próchnie, jak na trumnie;
pełno wszelakiego ziela,
które słońce żar aż spopiela –
przy tym ta ogromna skała:
jak w cmentarzu Ruisdala”.


Jest to oczywiste odwołanie się do obrazu Cmentarz żydowski holenderskiego malarza Jakuba von Ruisdaela. Poeta przywołuje kolejnego malarza, gdy mówi Racheli:

„Ujrzę panią rad,
błądzącą przez mroczny sad,
niby zakochaną i błędną,
pół dziewicą, pół aniołem,
pochyloną nad chochołem,
jakby z obrazu Bern-Dżonsa –
gdy ja będę w cieple stać”.


Jest to odwołanie do twórczości Edwarda Burne-Johnes`a, wybitnego malarza angielskiego, który specjalizował się w malowaniu wyidealizowanych dziewcząt o wiotkich kształtach.

Kolejnym malarzem przywołanym w Weselu jest Jan Stanisławski. Pan Młody mówi o cechach twórczości malarza:

„(…) żebym miał kąt z bożej łaski,
maleńki, jak te obrazki,
co je maluje Stanisławski
z jabłoniami i bodiakiem
we złotawem słońcu takiem…”.


Stanisławski specjalizował się w małej formie. Malował niewielkie pejzażyki posługując się wielością barw.

Szybki test:

Pojawiający się w Weselu tętent konia jest sygnałem do:
a) rozpoczęcia powstania
b) rozpoczęcia poprawin
c) rozpoczęcia chocholego tańca
d) zakończenia wesela
Rozwiązanie

W Weselu występuje wiele elementów malarstwa:
a) ekspresjonistycznego
b) naturalistycznego
c) impresjonistycznego
d) realistycznego
Rozwiązanie

Człowiekiem renesansu nazywamy człowieka:
a) mającego talent malarski
b) wszechstronnie uzdolnionego
c) interesującego się kulturą renesansu
d) staromodnego
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Wesele” - krótkie streszczenie
„Wesele” - streszczenie szczegółowe
Geneza „Wesela” Wyspiańskiego
Stanisław Wyspiański - biografia
„Wesele” - plan wydarzeń
Mity narodowe w „Weselu” Wyspiańskiego
Obraz inteligencji w „Weselu” Wyspiańskiego
Obraz chłopów w „Weselu” Wyspiańskiego
Ocena społeczeństwa w „Weselu” Wyspiańskiego
Struktura i odmiany dramatu w „Weselu”
„Wesele” jako dramat narodowy
„Wesele” jako dramat neoromantyczny
„Wesele” jako dramat symboliczny
„Wesele” jako dramat fantastyczny
„Wesele” jako dramat realistyczny
Symboliczne zakończenie „Wesela”
Symbolika przedmiotów w „Weselu”
Rola zjaw w „Weselu” Wyspiańskiego
Kalendarium życia i twórczości Stanisława Wyspiańskiego
Stylizacja na gwarę w „Weselu”
„Teatr mój widzę ogromny”, czyli koncepcja teatru ogromnego
Czas i miejsce akcji w „Weselu” Wyspiańskiego
Wymowa ideowa „Wesela” Wyspiańskiego
Symbolika w „Weselu”
Ponadczasowość „Wesela” Wyspiańskiego
Najważniejsze cytaty „Wesela”
Wybrane adaptacje „Wesela” w kulturze
Bibliografia
Premiera spektaklu „Wesele”




Bohaterowie
Bohaterowie „Wesela” i ich pierwowzory
Panna Młoda - charakterystyka
Pan Młody - charakterystyka
Dziennikarz - charakterystyka
Poeta - charakterystyka
Gospodyni - charakterystyka
Żyd - charakterystyka
Rachel - charakterystyka
Czepiec - charakterystyka
Radczyni - charakterystyka
Nos - charakterystyka
Jasiek - charakterystyka
Ojciec - charakterystyka
Dziad - charakterystyka
Klimina - charakterystyka
Ksiądz - charakterystyka
Marysia - charakterystyka
Pozostali bohaterowie „Wesela”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies