Zarówno teraz, jak i w czasach przeszłych spotykamy się z podobnymi zdarzeniami. Przykład ze współczesności: matka dwójki dzieci, która straciła pracę z przyczyn niezależnych od niej, dopuszcza się kradzieży w sklepie spożywczym. W świetle prawa zostaje złodziejką, a jej sytuacja i indywidualne potrzeby nie są brane pod uwagę. Nawet jeśli popełniła przestępstwo dla dobra swoich najbliższych, wciąż pozostaje kwestia kary za czyn dokonany wbrew prawu. I tak samo prawo i wykroczenia przeciw niemu były rozpatrywane wieki temu, dosadnym tego przykładem był Kodeks Hammurabiego.

Czy możemy zatem przyrównać Antygonę do matki tej dwójki dzieci? Jak najbardziej! Córka Edypa łamie prawo, aby móc spełnić swój obowiązek względem brata oraz uchronić rodzinę i Teby od gniewu bogów. W świetle prawa ziemskiego i ustanowionego zakazu musiała jednak ponieść karę – najsurowszą z możliwych, czyli śmierć. Jej spór z Kreonem, którego postawa jest symbolem działania na rzecz dobra ogółu, możemy podstawić i przyrównać do wielu sytuacji w historii naszego świata, dzięki czemu zyskujemy potwierdzenie uniwersalności dramatu „Antygona”.
 

Zachownie autorytetu przez jednostki rządzące 

Przytoczony przez nas argument to jeden z wielu problemów ponadczasowych obecnych w „Antygonie”, ale poprzestanie na nim pozostawi temat uniwersalności dramatu Sofoklesa nie w pełni wyczerpany. Zwróćmy uwagę na postać Kreona. W pierwszym odczuciu nowy władca Teb nie budzi naszej sympatii, trudno jest utożsamiać się z jego postacią.

To jednak jeden z lepszych przykładów bohatera, który musi zachować swój honor oraz nienaruszony wizerunek państwa. Kreon wspomina o tym, że nie może się ugiąć, mimo faktu, że Antygona jest jego siostrzenicą oraz narzeczoną jego syna. Bardzo ważny jest fragment, który przedstawia, jak wielką wagę przykłada Kreon do wizerunku głowy państwa.

Niechby błagała; jeśli wśród rodziny
Nie będzie ładu, jak obcych poskromię? 
Bo kto w swym domu potrafi się rządzić, 
Ten sterem państwa pokieruje dobrze; 
Kto zaś zuchwale przeciw prawu działa 
I tym, co rządzą, narzucać chce wolę, 
Ten nie doczeka się mego uznania. 
Wybrańcom ludu posłusznym być trzeba 
W dobrych i słusznych, nawet w innych sprawach.

Z problemem, przed którym stanął Kreon, zmagają się władcy po dziś dzień, a motyw ten powielany jest w wielu tekstach kultury. Satyra „Do króla” Ignacego Krasickiego przedstawia w humorystyczny sposób krytyczne podejście społeczeństwa do władzy. Ukazuje nam, jak wiele trudu wymaga od władcy postępowanie tak, aby nie narazić się opinii publicznej. Podkreśla, że nawet władca, który posiada najbardziej pożądane cechy, może być źle postrzegany przez lud. Tego obawiał się również Kreon. Zważał na każdy swój ruch i podejmował decyzje tak, aby Tebańczycy nie mogli mu nic zarzucić.

Niccolò Machiavelli w utworze „Książę” stworzył poradnik dla władcy, jak postępować jako głowa państwa. Tłumaczy w nim choćby fakt, że władca powinien sięgać po wszelkie sposoby, aby dopiąć swego celu. Kreon w pierwszej chwili może wydawać się bezwzględny, skazując Antygonę na śmierć przez zamknięcie w grocie żywcem.

To okrucieństwo względem dziewczyny miało na celu pokazanie społeczeństwu stanowczość i słowność władcy, niezależnie od tego, czy osądza własną rodzinę, czy zwykłego mieszkańca. Motyw obrony własnego autorytetu przez jednostkę rządzącą przybliża postać Kreona do wszystkich bohaterów odgrywającą rolę władcy.

Wątek zrzeczenia się własnych ideałów na rzecz państwa i dobra większości, aby nie doprowadzić do buntu, przewija się przez wszystkie cywilizacje i bezsprzecznie dotyczy problemu bardzo uniwersalnego. Czy zachowanie prezydenta Białorusi w ostatnich latach nie będzie również pasować nam do tego motywu? Zarówno starożytni, średniowieczni, jak i współcześni władcy muszą podejmować decyzje w obronie własnego autorytetu i autorytetu całego państwa na arenie międzynarodowej.
 

Szacunek do zmarłych

Kult zmarłych trwa nieprzerwanie od czasów starożytnych po dziś dzień. „Antygona”` pióra Sofoklesa bardzo wyraźnie ukazuje wagę oddawania czci zmarłym i odprawienia pogrzebu, wszak właśnie przez pochówek cały spór między Antygoną a Kreonem powstał.

Przecież nie Jowisz obwieścił to prawo, 
Ni wola Diki¹³ podziemnych bóstw siostry, 
Taka ród ludzki związała ustawą. 
A nie mniemałam, by ukaz twój ostry 
Tyle miał wagi i siły w człowieku, 
Aby mógł łamać święte prawa boże, 
Które są wieczne i trwają od wieku, 
Że ich początku nikt zbadać nie może ~ Antygona do Kreona

Upamiętnienie zmarłego oraz odprawienie odpowiedniej ceremonii pogrzebowej to wątki prawdziwie uniwersalne.

Wiele odniesień do czci zmarłego po śmierci widzimy w lekturach powstających nawet setki lat później. Przez wszystkie wieki waga tego wydarzenia jest tak samo silna, jak u początków cywilizacji – nawet dla samego zmarłego obrzęd ten jest ogromnie istotny, co widzimy w utworze „Opowieść wigilijna”. Główny bohater zmienia się pod wpływem wizji przyszłości i własnego pogrzebu bez obecności bliskich.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Inne

„Antygona” - streszczenie szczegółowe „Antygona” jako tragedia antyczna Antygona - charakterystyka szczegółowa Teatr grecki Cechy tragedii antycznej Pochodzenie i rozwój dramatu antycznego Streszczenie „Antygony” w pigułce Kreon – charakterystyka szczegółowa Prawda rozumu a prawdy uczucia w „Antygonie” Konflikt miedzy jednostką a społeczeństwem w „Antygonie” Konflikt między tym, co boskie a tym co, ludzkie Konflikt tragiczny w „Antygonie” Sofoklesa Biografia Sofoklesa Charakterystyka pozostałych bohaterów „Antygony” Plan wydarzeń „Antygony” „Antygony” różne – reminiscencje: przekłady, kontynuacje i nawiązania... Mit rodu Labdakidów - streszczenie Sofokles - twórczość Interpretacje sceniczne „Antygony” (przykłady) Sofokles - kalendarium życia O Sofoklesie powiedzieli... Oskarżenie Antygony - lista argumentów i przemowa Obrona Antygony - lista argumentów i przemowa Mit tebański – streszczenie Czy Antygona jest bohaterką tragiczną? Ismena - charakterystyka postaci Antygona – problematyka tragedii Sofoklesa Na czym polega uniwersalność „Antygony”? Tragizm bohaterów „Antygony” Sofoklesa: Antygona, Kreon, Hajmon, Ismena Bibliografia

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies