Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Antygona
Antygona to tytułowa postać sztuki Sofoklesa. Jest dumną i pewną siebie młoda kobietą. Taki jej wizerunek zaprezentowany jest już w Prologu. Kontrastuje z nią młodsza siostra Ismena. Poznajemy obydwie bohaterki w momencie, gdy „bratobójcza” walka o władzę między Eteoklesem a Polinejkesem dobiegła już końca, a bracia nie żyją. Jeden z nich, uznany za zdrajcę, z rozkazu króla nie może zostać pogrzebany, jak nakazywałby obyczaj.
Antygona zwraca się do siostry z prośbą, by udzieliła jej pomocy w zakazanym pochówku, ale Ismena, powodowana strachem, odmawia:
„Ja ci nie każę niczego, ni choćbyś,
Pomóc mi chciała, wdzięczne by mi było,
Lecz stój przy twojej myśli, a ja brata
Pogrzebię sama, potem zginę z chlubą.
„Niechaj się zbratam z mym kochanym w śmierci
Po świętej zbrodni. (...)”
Dziewczyna jest nieugięta i choćby pod groźbą śmierci, decyduje się złamać rozkaz króla:
„Pozwól bym ja wraz z moim zaślepieniem
Spojrzała w oczy grozie; bo ta groza
Chlubnej mi śmierci przenigdy nie wydrze.”
Czyni to tym bardziej, że wydał go człowiek, co koliduje z prawami boskimi, które „są święte i trwają od wieków”.
Ów postępek dowodzi niezłomnej, przedsiębiorczej i heroicznej postawy bohaterki. Jej portret psychologiczny zostaje nakreślony również podczas dialogu z Kreonem, kiedy to z całą świadomością i odpowiedzialnością przyznaje się do popełnionego przestępstwa:
„Jam to spełniła, zaprzeczać nie myślę.”
Władca nie może uwierzyć, ze ktoś ośmielił się złamać jego postanowienie i podejrzewał, że uczyniono to dla zysku. Dziwi go zatem widok Antygony – osoby z najbliższej rodziny. Przyzywa wówczas także Ismenę.
Interesująca jest scena konfrontacji tych trzech postaci, bo „naświetla” ich cechy charakteru. Antygona jest jeszcze bardziej stanowcza, wręcz szorstka zwłaszcza w stosunku do siostry, ale taka musi być, by jej postawa była wiarygodna:
„Pytaj Kreona! Zwykłaś nań ty baczyć.”
W czasach Sofoklesa kobiety nie brały udziału w szerszym życiu publicznym, pozostawały zamknięte w kręgu spraw domowych. We wszystkim zależne były od mężczyzn. Przeciwstawienie się władzy państwowej było dla przeciętnego Ateńczyka czymś niepojętym, nieprawdopodobnym, dlatego autor nadał swojej bohaterce, w znacznej mierze, męskie rysy charakteru: odwagę, upór, waleczność, a nawet oschłość. Te „niekobiece” cechy Antygony uczyniły jej nietypowe zachowanie prawdopodobnym. Normalna, zrozumiała i typowo kobieca jest w tym przypadku Ismena, która nie odczuwa potrzeby buntu, a raczej lęk. Antygona - charakterystyka szczegółowa
Autor: Ewa PetniakAntygona to tytułowa postać sztuki Sofoklesa. Jest dumną i pewną siebie młoda kobietą. Taki jej wizerunek zaprezentowany jest już w Prologu. Kontrastuje z nią młodsza siostra Ismena. Poznajemy obydwie bohaterki w momencie, gdy „bratobójcza” walka o władzę między Eteoklesem a Polinejkesem dobiegła już końca, a bracia nie żyją. Jeden z nich, uznany za zdrajcę, z rozkazu króla nie może zostać pogrzebany, jak nakazywałby obyczaj.
Antygona zwraca się do siostry z prośbą, by udzieliła jej pomocy w zakazanym pochówku, ale Ismena, powodowana strachem, odmawia:
„Ja ci nie każę niczego, ni choćbyś,
Pomóc mi chciała, wdzięczne by mi było,
Lecz stój przy twojej myśli, a ja brata
Pogrzebię sama, potem zginę z chlubą.
„Niechaj się zbratam z mym kochanym w śmierci
Po świętej zbrodni. (...)”
Dziewczyna jest nieugięta i choćby pod groźbą śmierci, decyduje się złamać rozkaz króla:
„Pozwól bym ja wraz z moim zaślepieniem
Spojrzała w oczy grozie; bo ta groza
Chlubnej mi śmierci przenigdy nie wydrze.”
Czyni to tym bardziej, że wydał go człowiek, co koliduje z prawami boskimi, które „są święte i trwają od wieków”.
Ów postępek dowodzi niezłomnej, przedsiębiorczej i heroicznej postawy bohaterki. Jej portret psychologiczny zostaje nakreślony również podczas dialogu z Kreonem, kiedy to z całą świadomością i odpowiedzialnością przyznaje się do popełnionego przestępstwa:
„Jam to spełniła, zaprzeczać nie myślę.”
Władca nie może uwierzyć, ze ktoś ośmielił się złamać jego postanowienie i podejrzewał, że uczyniono to dla zysku. Dziwi go zatem widok Antygony – osoby z najbliższej rodziny. Przyzywa wówczas także Ismenę.
Interesująca jest scena konfrontacji tych trzech postaci, bo „naświetla” ich cechy charakteru. Antygona jest jeszcze bardziej stanowcza, wręcz szorstka zwłaszcza w stosunku do siostry, ale taka musi być, by jej postawa była wiarygodna:
„Pytaj Kreona! Zwykłaś nań ty baczyć.”
Cechy opisujące Ismenę to pokora i posłuszeństwo, ale również umiłowanie bliźnich i solidarność z nimi. Obydwie siostry posiadają dar miłości, ale Ismena boi się otwarcie manifestować swoje uczucia, czyni to dopiero w obecności Kreona, gdy ten zamierza posłać jej siostrę na śmierć. Gotowa jest wówczas przyjąć na siebie część winy Antygony.
Tytułowa postać podczas polemiki z władcą, wyjawia motywy swojego działania. Padają wtedy znamienne słowa:
„Współkochać przyszłam, nie współnienawidzić.”
oraz : „Któż wie, czy takie wśród zmarłych są prawa?”
Unaoczniają one jej oddanie i miłość do zmarłego brata, świadczą o poszanowaniu praw boskich i głębokiej wierze.
Dla norm „wyższych” Antygona zdecydowała się złamać prawa ludzkie, bo te często są zmienne. Zaniechanie pogrzebu zmarłego uniemożliwiało jego duszy przestąpienie bram Hadesu i skazywało ją na wieczną ziemską tułaczkę, natomiast niewypełnienie powinności wobec umarłego narażało żyjących na gniew ze strony bogów. Bohaterka wolała więc potępienie „ziemskie” i pogardę króla.
strona: 1 2
Szybki test:
Lud:a) pochwalał Antygonę
b) był obojętny w stosunku do czynu Antygony
c) skazał Antygonę na śmierć
d) potępiał Antygonę
Rozwiązanie
Zaniechanie pogrzebu zmarłego uniemożliwiało jego duszy:
a) przestąpienie bram Hadesu
b) zbawienie
c) wstąpienie do czyśćca
d) ziemską tułaczkę
Rozwiązanie
Za zdrajcę Kreon uważał:
a) Ismenę
b) Edypa
c) Eteoklesa
d) Polinejkesa
Rozwiązanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies