Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Antygona

Teatr grecki

Autor: Ewa Petniak

Teatr grecki wywodzi się z obrzędów ku czci boga Dionizosa. U południowo – wschodniego stoku ateńskiego Akropolu, w świętym okręgu Dionizosa, gromadziły się tłumy, dla których uczestnictwo w widowiskach było niecodziennym wydarzeniem. Obecnie można oglądać odkopany w XIX wieku kuty w kamieniu teatr. Mógł on pomieścić nawet około piętnastu tysięcy widzów, a wybudowano go w II połowie IV w. p.n.e.

Wcześniej sztuki teatralne wystawiano na agorze – głównym palcu miasta, rynku, na prowizorycznie wzniesionych konstrukcjach drewnianych, ale źródła historyczne notują, że w latach 499 – 490 p.n.e. doszło do katastrofy – konstrukcja załamała się i śmierć poniosło wiele osób. Wtedy zdecydowano o przeniesieniu widowisk i obraniu dla nich stałego miejsca - usytuowano je w okolicy świątyni Dionizosa – u stóp Akropolu. Plac przeznaczony do tego celu musiał być dobrze widoczny i „akustyczny”, tak, by to, co działo się na scenie, było widzialne i słyszalne, a ponieważ ustrój był demokratyczny każdy miał prawo do widowiska.

Przedstawienie rozpoczynało się o wschodzie słońca, a kończyło wraz z jego zachodem i trwało zwykle kilka dni (sześć). Taką długość przedstawienia można by uznać za nużącą, ale spektakle przeplatano konkursami poetyckimi, przeglądem tańców, popisami muzyczno – wokalnymi. Wszystko odbywało się na świeżym powietrzu, pod „wielkim dachem nieba” a do teatru przybywali nie tylko mieszkańcy, ale i zaproszeni goście np. Grecy z innych państw.

Pierwszy dzień poświęcony był czynnościom kultowym (związanym z Dionizosem), drugi wypełniały zawody dytyrambiczne (śpiew, pieśni), w trzecim współzawodniczyły ze sobą komedie, trzy kolejne poświęcone były tragedii. Do tych zawodów stawało trzech poetów, każdy z nich wypełniał jeden dzień tetralogią – czterema sztukami, z których trzy były tragediami, a czwarta dramatem satyrowym.

Następnie zespół pięciu sędziów przyznawał zawodnikom nagrody.

W dni widowisk Ateńczycy całkowicie odrywali się od swoich zajęć, zatapiając się w atmosferze sztuki. Do teatru szli wszyscy, bywało, że nawet niewolnicy. Uboższym w czasach Sofoklesa udzielano specjalnych dotacji na uczestnictwo w uroczystościach. Z nich bowiem lud ateński miał czerpać radość i życiową energię: „I wytchnienia po trudach daliśmy duszy człowieka najwięcej, rok cały uświetniając igrzyskami i obchodami świątecznymi (...) skąd co dzień płynąca ku nam radość przepędza precz przygnębienie.” ( z „Wojny peloponeskiej” Tukidydesa).
Uczestnictwo w spotkaniach teatralnych miało nie tyle cel kulturoznawczy, co „rekreacyjny” i integracyjny, tym bardziej, że tekst tragedii nie miał aż takiego znaczenia. Temat i rozwiązanie wątku było na ogół znane, bo poeci czerpali z mitów, utworów Homera i współczesności. Treść nigdy nie była całkiem nowa, kojarzyć ją można z librettem, które im częściej jest powtarzane, tym chętniej się go słucha. Tekst miał opowiadać, nie odkrywać, stawał się przez to uniwersalny i czytelny w odbiorze.

„Budynek” teatru

Terenem akcji dramatycznej był pierwotnie tylko okrągły plac gładko brukowany otoczony z trzech stron drewnianym amfiteatrem dla widzów (potem - w II połowie IV w. p.n.e. był to już teatr kuty w kamieniu) – zwano go orchestrą czyli miejscem tańca. Tu poruszał się chór i aktorzy. Później poza orchestrą, naprzeciw środkowych miejsc widowni, zbudowano szerokie prostokątne podwyższenie – proskenion i na nim zaczęli pojawiać się artyści. W pewnym odcinku obwodu orchestry, z inicjatywy Ajschylosa (tragik grecki) powstał drewniany budynek skene (czyli buda) – scena. Tu aktorzy mieli się przebierać i gromadzić rekwizyty. Z czasem drewniana skene przekształciła się w kamienny budynek zdobiony kolumnami, o wyglądzie pałacu lub świątyni.

strona:    1    2  

Szybki test:

Skene to:
a) drewniana dekoracja
b) drewniany podest
c) drewniane podwyższenie dla chóru
d) drewniany budynek
Rozwiązanie

Tetralogia składała się z:
a) jednej tragedii i trzech dramatów satyrowych
b) dwóch tragedii i dwóch dramatów satyrowych
c) trzech tragedii i jednego dramatu satyrowego
d) czterech tragedii i czterech dramatów satyrowych
Rozwiązanie

Kostium w teatrze antycznym musiał być:
a) jaskrawy i dobrze widzialny
b) nieprzyciągający wzroku
c) bezbarwny by nie odwracać uwagi od masek aktorów
d) skromny
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Inne
„Antygona” - streszczenie szczegółowe
„Antygona” jako tragedia antyczna
Antygona - charakterystyka szczegółowa
Teatr grecki
Cechy tragedii antycznej
Pochodzenie i rozwój dramatu antycznego
Streszczenie „Antygony” w pigułce
Kreon – charakterystyka szczegółowa
Prawda rozumu a prawdy uczucia w „Antygonie”
Konflikt miedzy jednostką a społeczeństwem w „Antygonie”
Konflikt między tym, co boskie a tym co, ludzkie
Konflikt tragiczny w „Antygonie” Sofoklesa
Biografia Sofoklesa
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Antygony”
Plan wydarzeń „Antygony”
„Antygony” różne – reminiscencje: przekłady, kontynuacje i nawiązania...
Mit rodu Labdakidów - streszczenie
Sofokles - twórczość
Interpretacje sceniczne „Antygony” (przykłady)
Sofokles - kalendarium życia
O Sofoklesie powiedzieli...
Oskarżenie Antygony - lista argumentów i przemowa
Obrona Antygony - lista argumentów i przemowa
Mit tebański – streszczenie
Czy Antygona jest bohaterką tragiczną?
Ismena - charakterystyka postaci
Antygona – problematyka tragedii Sofoklesa
Na czym polega uniwersalność „Antygony”?
Tragizm bohaterów „Antygony” Sofoklesa: Antygona, Kreon, Hajmon, Ismena
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies