Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Antygona
Sofokles w swoim utworze zastosował całkowicie schemat tragedii greckiej, zarówno w kwestii kompozycji, jak i konstrukcji. Dostosował dzieło do „poetycznych” reguł: zasady trzech jedności, decorum, zasady trzech aktorów, a tematykę zaczerpnął z mitów – mit o rodzie Labdakidów.
Na scenie nie występuje więcej niż trzech aktorów (prócz Chóru i Przodownika) np. Antygona, Kreon, Ismena (epejsodion II). Język postaci jest zindywidualizowany, pełen patosu i powagi (tak, jak powinno być w tragedii). Partie Kreona są wywodami i argumentami władcy, postacie wyrażają się adekwatnie do „narzuconych” im ról i zgodnie z wymogiem sytuacji – okoliczności śmierci braci i zakazu pochówku jednego z nich (zasada decorum). Lament głównej bohaterki (a później i Kreona – w exodosie) jest pełnym żałości wyznaniem (funkcja katharsis). Rzecz dzieje się przed pałacem królewskim w Tebach, w ciągu jednego dnia, a rozpoczyna się tuż przed wschodem słońca, które w chwilę później opiewa Chór.
Zgodnie ze strukturą dramatu antycznego – tragedii, utwór zaczyna się ekspozycją – wstępem – i jednocześnie prologiem (prologos). Pojawia się Antygona kontrastowo zestawiona z Ismeną. Siostry wiodą między sobą dialog dotyczący nieodległych wydarzeń: w walce zginęli ich bracia, a jeden, uznany za zdrajcę, nie może zostać pochowany. Zabrania tego rozkaz króla. Siostra odmawia Antygonie pomocy. W ten sposób wstępnie zostaje zarysowany konflikt. Następnie zjawia się Chór wraz z pieśnią sławiącą słońce – parodos. Chór to Tebańscy Starcy, w tym przypadku wyobrażają przedstawicieli społeczeństwa (w imię zasad demokracji), którzy zostali wezwani przez Kreona na zebranie. Jego celem, jak się wkrótce okaże, będzie rozmowa dotycząca przejęcia tronu, sprawowania rządów i egzekwowania rozkazu wydanego przez władcę. Dalej następuje „pierwszy epizod” – epejsodion I, z którego odbiorca dowiaduje się o złamaniu królewskiego zakazu. Informację taką przynosi Strażnik, który jednocześnie powiadamia króla, że zwłoki zdrajcy nie zostały jeszcze poszarpane przez zwierzęta, a tylko przysypane piaskiem. Pieśń Chóru – stasimon po I epejsodionie wychwala potęgę państwa i człowieka, sławi ludzkie czyny. Chór opowiada się po stronie króla. Za chwilę na scenę pojawia się Antygona przyznająca się do zarzucanych jej czynów – i jest to epejsodion II. W zestawieniu pary bohaterów: Kreona i Antygony, Sofokles zawarł podstawową myśl koncepcji tragicznej: konflikt prawa pisanego z niepisanym.
W drugiej części omawianego epejsodionu (II) pojawia się Ismena, która gotowa jest przyjąć na siebie część winy Antygony oraz uświadamia królowi konsekwencje jego decyzji: naraża się bogom i chce zabić narzeczoną syna. Chór nie pozostaje obojętny na argumenty kobiet i zaczyna „przychylać się” ku ich racjom. Stasimon II to wyraz współczucia dla Antygony. Dziewczyna staje się „winna” swojego czynu, lecz jest to „wina tragiczna”, łączona z przeznaczeniem i fatum: „Antygona” jako tragedia antyczna
Autor: Ewa PetniakSofokles w swoim utworze zastosował całkowicie schemat tragedii greckiej, zarówno w kwestii kompozycji, jak i konstrukcji. Dostosował dzieło do „poetycznych” reguł: zasady trzech jedności, decorum, zasady trzech aktorów, a tematykę zaczerpnął z mitów – mit o rodzie Labdakidów.
Na scenie nie występuje więcej niż trzech aktorów (prócz Chóru i Przodownika) np. Antygona, Kreon, Ismena (epejsodion II). Język postaci jest zindywidualizowany, pełen patosu i powagi (tak, jak powinno być w tragedii). Partie Kreona są wywodami i argumentami władcy, postacie wyrażają się adekwatnie do „narzuconych” im ról i zgodnie z wymogiem sytuacji – okoliczności śmierci braci i zakazu pochówku jednego z nich (zasada decorum). Lament głównej bohaterki (a później i Kreona – w exodosie) jest pełnym żałości wyznaniem (funkcja katharsis). Rzecz dzieje się przed pałacem królewskim w Tebach, w ciągu jednego dnia, a rozpoczyna się tuż przed wschodem słońca, które w chwilę później opiewa Chór.
Zgodnie ze strukturą dramatu antycznego – tragedii, utwór zaczyna się ekspozycją – wstępem – i jednocześnie prologiem (prologos). Pojawia się Antygona kontrastowo zestawiona z Ismeną. Siostry wiodą między sobą dialog dotyczący nieodległych wydarzeń: w walce zginęli ich bracia, a jeden, uznany za zdrajcę, nie może zostać pochowany. Zabrania tego rozkaz króla. Siostra odmawia Antygonie pomocy. W ten sposób wstępnie zostaje zarysowany konflikt. Następnie zjawia się Chór wraz z pieśnią sławiącą słońce – parodos. Chór to Tebańscy Starcy, w tym przypadku wyobrażają przedstawicieli społeczeństwa (w imię zasad demokracji), którzy zostali wezwani przez Kreona na zebranie. Jego celem, jak się wkrótce okaże, będzie rozmowa dotycząca przejęcia tronu, sprawowania rządów i egzekwowania rozkazu wydanego przez władcę. Dalej następuje „pierwszy epizod” – epejsodion I, z którego odbiorca dowiaduje się o złamaniu królewskiego zakazu. Informację taką przynosi Strażnik, który jednocześnie powiadamia króla, że zwłoki zdrajcy nie zostały jeszcze poszarpane przez zwierzęta, a tylko przysypane piaskiem. Pieśń Chóru – stasimon po I epejsodionie wychwala potęgę państwa i człowieka, sławi ludzkie czyny. Chór opowiada się po stronie króla. Za chwilę na scenę pojawia się Antygona przyznająca się do zarzucanych jej czynów – i jest to epejsodion II. W zestawieniu pary bohaterów: Kreona i Antygony, Sofokles zawarł podstawową myśl koncepcji tragicznej: konflikt prawa pisanego z niepisanym.
„(...) wieczne prawo gniecie ziemi syny,
Że nikt żywota nie przejdzie przez winy.”
Epejsodion III obrazuje spotkanie Kreona z Hajmonem. Syn przypomina ojcu o zasadach demokratycznych i boskich oraz staje w obronie ukochanej. Ujawnia przy tym opinię ludu, lecz Kreon w dumnym uniesieniu kpi z reguł, a zwłaszcza z prawideł miłości. W tej scenie ojciec pogardza synem, którego nazywa „niskim duchem na służbie kobiety.” W wyliczanych epejsodionach Przodownik Chóru prowadzi partie dialogowe z Kreonem, komentując wywody poszczególnych postaci:
„Jak to? Czyż obie ty zgładzisz zamyślasz?”
W następującej pieśni Chóru - stasimonie III pobrzmiewają echa gloryfikacji miłości – jako uczucia wszechpotężnego, przypominającego szaleństwo.
strona: 1 2
Szybki test:
Ekspozycja:a) wprowadza do akcji
b) kończy akcję
c) podsumowuje akcję
d) potęguje akcję
Rozwiązanie
Język postaci jest:
a) potoczny
b) prosty
c) podniosły
d) niezrozumiały
Rozwiązanie
Na scenie prócz Chóru nie występuje więcej niż:
a) dwóch aktorów
b) jeden aktor
c) trzech aktorów
d) pięciu aktorów
Rozwiązanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies