„Potop” - TOM I - streszczenie szczegółowe - strona 15
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Potop

„Potop” - TOM I - streszczenie szczegółowe

Autor: Karolina Marlêga

Rozdział XXIII
Kmicic nie chciał siedzieć bezczynnie w Kiejdanach. Udało mu się przekonać hetmana, by pozwolił mu wyjechać i dostarczyć w jego imieniu listy: do Harasimowicza, by przysłał pieniądze z publicznych podatków do Tylży, do księżnej, do Bogusława Radziwiłła, przebywającego w Tykocinie, do Karola Gustawa, by przekonać go o braku winy za epizod w Klewanach, do marszałka koronnego Jerzego Lubomirskiego, by namówić go do przystąpienia do księcia. W zamian hetman ofiarowywał rękę swej córki synowi marszałka Herakliuszowi.

Na koniec RadziwiÅ‚Å‚ powiedziaÅ‚ Kmicicowi: „Szwedzi wprawdzie górÄ…: zajÄ™li WielkopolskÄ™, Mazowsze, WarszawÄ™, województwo sieradzkie poddaÅ‚o im siÄ™, goniÄ… Jana Kazimierza pod Kraków i Kraków oblegnÄ…, jak Bóg w niebie. Czarniecki ma go bronić, ów Å›wieżo wypieczony senator, ale muszÄ™ przyznać, żoÅ‚nierz dobry. Kto może przewidzieć, co siÄ™ stanie?... Szwedzi wprawdzie umiejÄ… zdobywać fortece, a nie byÅ‚o nawet czasu na wzmocnienie Krakowa. Wszelako ten pstry kasztelanik może siÄ™ trzymać miesiÄ…c, dwa, trzy. DziejÄ… siÄ™ czasem takie cuda, jako wszyscy pamiÄ™tamy pod Zbarażem... Owóż, jeÅ›li siÄ™ bÄ™dzie zaciÄ™cie trzymaÅ‚, diabeÅ‚ może wszystko na wspak obrócić. Ucz siÄ™ arkanów polityki. Wiedz tedy naprzód, że w Wiedniu nie bÄ™dÄ… chÄ™tnym okiem patrzeć na rosnÄ…cÄ… potÄ™gÄ™ szwedzkÄ… i mogÄ… pomoc dać... Tatarzy też, wiem to dobrze, skÅ‚onni sÄ… pomagać Janowi Kazimierzowi, na kozactwo i MoskwÄ™ nawaÅ‚em ruszÄ…, a wówczas wojska ukrainne pod Potockim przyjdÄ… na pomoc... Desperat dziÅ› Jan Kazimierz, a jutro może jego szczęście przeważyć...”. Podlasie leżaÅ‚o nieopodal Mazowsza. Hetman przewidywaÅ‚, że albo zajmÄ… je Szwedzi, albo Prusacy. Książe BogusÅ‚aw miaÅ‚ być ogniwem Å‚Ä…czÄ…cym Szwedów i Jana Kazimierza. Dlatego też miaÅ‚ jechać do Tylży i czekać tam na przyjazd Prusaków.
Andrzej zebraÅ‚ ludzi do wyprawy za swe pieniÄ…dze (książe nie chciaÅ‚ nic sponsorować, mimo iż ostatnio ograbiÅ‚ Wilno). ChorÄ…giew puÅ‚kownika – przekazana pod dowództwo Ganchofa - musiaÅ‚a pozostać w Kiejdanach, by w razie ataku bronić RadziwiÅ‚Å‚a. Wkrótce okazaÅ‚o siÄ™ to zbawienne, ponieważ zbliżaÅ‚ siÄ™ Sapieha… Przed wyjazdem Kmicic poprosiÅ‚ Janusza, by w czasie jego nieobecnoÅ›ci czuwaÅ‚ na Billewiczami, na co ten oznajmiÅ‚, że dla bezpieczeÅ„stwa odeÅ›le pannÄ™ do Taurogów pod Tylżę, do swej żony.
Rozdział XXIV
Kmicic i jego ludzie byli gotowi do drogi. PuÅ‚kownik zebraÅ‚ szeÅ›ciu żoÅ‚nierzy, w tym wachmistrza SorokÄ™. Na koniec hetman wrÄ™czyÅ‚ mu listy i glejt do szwedzkich komendantów, zapewniajÄ…c tym samym wolny przejazd. Andrzej pożegnaÅ‚ siÄ™ z AleksandrÄ…, starajÄ…c siÄ™ odzyskać sympatiÄ™ narzeczonej: „- Moja moÅ›cia panno! (…) ChciaÅ‚em jechać bez pożegnania, ale nie mogÅ‚em. Bóg raczy wiedzieć, kiedy wrócÄ™ i czy wrócÄ™, bo i o przygodÄ™ nietrudno. Lepiej nie rozstawajmy siÄ™ z gniewem w sercu i z urazÄ…, aby kara boska na które z nas nie spadÅ‚a. Ej! siÅ‚a by mówić, siÅ‚a by mówić, a tu jÄ™zyk wszystkiego nie wypowie. No! szczęścia nie byÅ‚o, woli bożej, widać, nie byÅ‚o, a teraz, choć ty, czÅ‚eku, i Å‚bem w mur bij, nie ma już rady nijakiej! Nie winujże mnie, waćpanna, to i ja ciÄ™ nie bÄ™dÄ™ winowaÅ‚. Już na ów testament nie trzeba zważać, bo jako rzekÅ‚em: na nic ludzka wola przeciw boskiej. Daj ci Boże szczęście i spokojność. Grunt, żeby sobie winy odpuÅ›cić. Nie wiem,, co mnie tam spotka, gdzie jadÄ™... Ale już mi dÅ‚użej nie wysiedzieć w mÄ™ce, w kłótni, w żalu... CzÅ‚ek siÄ™ o cztery Å›ciany w izbie rozbija, bez rady, moÅ›cia panno, bez rady!... Nie masz tu nic do roboty, jeno siÄ™ ze zgryzotÄ… w bary brać, jeno myÅ›leć po caÅ‚ych dniach, aż gÅ‚owa boli, o nieszczÄ™snych terminach i w koÅ„cu nic nie wymyÅ›lić... Trzeba mi tego wyjazdu, jako rybie wody, jako ptakowi powietrza, bo inaczej bym oszalaÅ‚ (…)Trzeba też waćpannie wiedzieć, że uraza i gniew to co innego, a żal co innego. Gniewum siÄ™ wyzbyÅ‚, ale żal we mnie siedzi - może nie do waćpanny. Bo ja sam wiem do kogo i czego?... MyÅ›lÄ…c nic nie wymyÅ›lÄ™, ale tak mi siÄ™ zdaje, że lżej bÄ™dzie i mnie, i waćpannie, gdy siÄ™ rozmówiem. Waćpanna masz mnie za zdrajcÄ™... i to mnie najgorzej kole, bo jak zbawienia duszy mojej pragnÄ™, tak nie byÅ‚em i nie bÄ™dÄ™ zdrajcÄ…! (…)Wiedzże o tym, że zbawienie w ksiÄ™ciu Radziwille i w Szwedach, a kto inaczej myÅ›li, a zwÅ‚aszcza czyni, ten wÅ‚aÅ›nie ojczyznÄ™ gubi. Ale nie czas mi dyskursować, bo czas jechać. Wiedz tylko, żem nie zdrajca, nie przedawczyk. Bodajem zginÄ…Å‚, jeżeli nim kiedy bÄ™dÄ™!... .Wiedz, żeÅ› niesÅ‚usznie mnÄ… pogardziÅ‚a, niesÅ‚usznieÅ› na Å›mierć skazaÅ‚a... To ci mówiÄ™ pod przysiÄ™gÄ… i na wyjezdnym, a mówiÄ™ dlatego, ażeby zarazem powiedzieć: odpuszczam z serca, ale za to i ty mnie odpuść!”. OleÅ„ka też poprosiÅ‚a kawalera o wybaczenie. Gdy zaczęła pÅ‚akać, on przytuliÅ‚ jÄ… do swej piersi, caÅ‚owaÅ‚ oczy i usta. Billewiczówna nie stawiaÅ‚a oporu, a Andrzej padÅ‚ jej do nóg. W pewnej chwili wybiegÅ‚ jak oszalaÅ‚y.




strona:    1    2    3    4    5    6    7    8    9    10    11    12    13    14    15    16    17  

Szybki test:

Kmicic odziedziczył po podkomorzym Billewiczu majątek:
a) Lubicz
b) Wołmontowicze
c) Wodokty
d) Mitruny
RozwiÄ…zanie

Książę Radziwiłł oznajmił, że Rzeczpospolita przechodzi pod władanie Szwedów:
a) o szóstej
b) o północy
c) o dwudziestej
d) w południe
RozwiÄ…zanie

Michał, Zagłoba oraz Skrzetuski mieli być wywiezieni do obozu szwedzkiego do:
a) Ujścia
b) Szczecina
c) Birż
d) Kolna
RozwiÄ…zanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Inne
Charakterystyka Aleksandry Billewiczówny
Charakterystyka Andrzeja Kmicica / Babinicza
Czas i miejsce akcji „Potopu”
Geneza i okolicznoÅ›ci powstania „Potopu”
„Potop” - TOM I - streszczenie szczegółowe
PrzeglÄ…d bohaterów historycznych „Potopu”
„Potop” - TOM II - streszczenie szczegółowe
Sposoby kreowania postaci w powieÅ›ci „Potop”
„Potop” - TOM III - streszczenie szczegółowe
Obraz XVII-wiecznego społeczeństwa w powieści Henryka Sienkiewicza
„Ku pokrzepieniu serc” - znaczenie utworu „Potop”
Bohaterowie fikcyjni oraz znani z historii, a nieobecni we współczesnych podręcznikach
TÅ‚o historyczne „Potopu” - stosunki polsko-szwedzkie w XVII wieku
Streszczenie „Potopu” w piguÅ‚ce
Jan Onufry Zagłoba - charakterystyka
JÄ™zyk i styl powieÅ›ci historycznej „Potop”
„Potop” Henryka Sienkiewicza jako powieść historyczna
Kompozycja i artyzm powieÅ›ci „Potop”
Szczegółowy plan wydarzeÅ„ „Potopu”
Powieść historyczna w dziewiętnastowiecznej Polsce
Janusz Radziwiłł - charakterystyka
Biografia Henryka Sienkiewicza
Motyw miÅ‚oÅ›ci w „Potopie”
Filmowe adaptacje „Potopu”
Polscy powieÅ›ciopisarze o „Potopie”
Krytycy literaccy i badacze o „Potopie”
Ciekawostki o Henryku Sienkiewiczu
Wypowiedzi o Sienkiewiczu
Kalendarium twórczości Henryka Sienkiewicza
Kalendarium życia Henryka Sienkiewicza
Najważniejsze cytaty z „Potopu”
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies