„Potop” - TOM I - streszczenie szczegółowe ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Potop

„Potop” - TOM I - streszczenie szczegółowe

Autor: Karolina Marlêga

Wstęp
Na Å»mudzi żyÅ‚ ród możny Billewiczów: „od Mendoga siÄ™ wywodzÄ…cy, wielce skoligacony i w caÅ‚ym RosieÅ„skiem nad wszystkie inne szanowany”. Choć nie doszedÅ‚ nigdy do wielkich urzÄ™dów: „ale na polu Marsa niepożyte krajowi oddali usÅ‚ugi, za które różnymi czasami hojnie bywali nagradzani”. Rodzina zajmowaÅ‚a Billewicze, w których obecnie przebywaÅ‚ miecznik rosieÅ„ski Tomasz Billewicz. Prócz tego posiadaÅ‚a wiele innych majÄ™tnoÅ›ci. Gdy „rozpadli siÄ™ na kilka domów”, czÅ‚onkowie tej możnej rodziny stracili ze sobÄ… staÅ‚y kontakt. Wszyscy spotykali siÄ™ tylko wówczas, gdy w Rosieniach odbywaÅ‚ siÄ™ popis pospolitego ruszenia żmudzkiego lub pod chorÄ…gwiami litewskiego komputu i na sejmikach. Liczyć siÄ™ z nimi musieli sami nawet wszechpotężni na Litwie i Å»mudzi RadziwiÅ‚Å‚owie.

Za panowania Jana Kazimierza patriarchą wszystkich Billewiczów był Herakliusz Billewicz, pułkownik lekkiego znaku, podkomorzy upicki. Należały do niego Wodokty, Lubicz i Mitruny, leżące na terenie Laudy. W zaściankach należących do Herakliusza mieszkały między innymi wybitne rody Butrymów, Domaszczewiczów, Gasztowtów, Sołłuhubów.

Herakliusz Billewicz, mąż oddany sprawie narodowej, umarł w 1654 roku na wieść o przegranej rządzącego Litwą Radziwiłła w bitwie pod Szkłowem. Wiadomość tę przywiózł Michał Wołodyjowski, który nie pochodził z okolic Laudy, ale miał czynić zaciągi wojska, ponieważ był szczególnie umiłowany przez tamtejszą szlachtę. Wołodyjowski, który zachorował po powrocie z wojny, pozostawał pod opieką Pakosza Gasztowta w Pucenelach, z których wywodziły się najpiękniejsze panny w okolicy.
Herakliusz Billewicz pozostawiÅ‚ po sobie testament. ZapisaÅ‚ w nim wszystkie swoje majÄ…tki, z wyjÄ…tkiem Lubicza, swojej wnuczce Aleksandrze Billewiczównie. Z kolei wymieniony teren zapisaÅ‚ Andrzejowi Kmicicowi w dowód wdziÄ™cznoÅ›ci za zasÅ‚ugi i przyjaźń jego ojca: „od ojca urodzonego JÄ™drzeja Kmicica jeszcze z mÅ‚odych lat, aż do dnia Å›mierci, przyjaźni i zgoÅ‚a braterskiego afektu doznawaÅ‚. Z którym wojny odprawowaÅ‚em i życie mi po wielekroć ratowaÅ‚, a gdy zÅ‚ość i invidia panów SiciÅ„skich wydrzeć mi fortunÄ™ chciaÅ‚y - i do niej mi dopomógÅ‚”. PodtrzymaÅ‚ także dawnÄ… umowÄ™ zawartÄ… z ojcem Andrzeja - zgodnie z niÄ… Andrzej i Aleksandra mieli zostać małżeÅ„stwem: „Tamże za wspólnÄ… zgodÄ… postanowiliÅ›my obyczajem dawnym szlacheckim i chrzeÅ›cijaÅ„skim, że dzieci nasze, a mianowicie syn jego Andrzej z wnuczkÄ… mojÄ… AleksandrÄ…, Å‚owczankÄ…, stadÅ‚o uczynić majÄ…, aby z nich potomstwo na chwaÅ‚Ä™ bożą i pożytek Rzeczypospolitej wyrosÅ‚o”. Panna mogÅ‚a odmówić wyjÅ›cia za Kmicica, gdyby ten zhaÅ„biÅ‚ siÄ™ szpetnymi uczynkami lub gdyby chciaÅ‚a iść do klasztoru. Herakliusz powierzyÅ‚ szlachcie laudaÅ„skiej opiekÄ™ nad wnuczkÄ….
Szlachta laudaÅ„ska ruszyÅ‚a do Grodna, gdzie król Jan Kazimierz wyznaczyÅ‚ generalnÄ… zbiórkÄ™ przed wojnÄ…: „Ruszyli w milczeniu pierwsi Butrymowie, za nimi inni, a Gasztowtowie na ostatku, jak zawsze czynili, bo im od pacunelek żal byÅ‚o odjeżdżać. Szlachta z innych stron kraju w maÅ‚ej tylko stawiÅ‚a siÄ™ liczbie i kraj pozostaÅ‚ bez obrony, ale Lauda pobożna stanęła w caÅ‚oÅ›ci”. Pan WoÅ‚odyjowski pozostaÅ‚ na miejscu miÄ™dzy pacunelkami, ponieważ nie mógÅ‚ jeszcze wÅ‚adać rÄ™kÄ…. OpustoszaÅ‚y okolice, w Poniewieżu i Upicie zapanowaÅ‚a cisza. Panna Aleksandra również zamknęła siÄ™ w Wodoktach, nie widujÄ…c nikogo poza sÅ‚użbÄ… i opiekunami.
Tom I
Rozdział I
Był styczeń 1655 roku. Żmudź pokryta była śniegiem, na dworze panował siarczysty mróz. Panna Aleksandra, dziewczyna dwudziestoletnia, urodziwa, o płowych włosach, niebieskich oczach, siedząc w dużej izbie odmawiała po cichu różaniec. Towarzyszyły jej dziewki dworskie, które zajmowały się przędzeniem kądzieli oraz ciotuchna Kulwiecówna. Oleńka myślała o testamencie, pozostawionym niedawno przez zmarłego dziadka. Wolą nieboszczyka było, by panna Aleksandra została żoną człowieka, którego pamiętała z dzieciństwa. Widziała go dziesięć lat temu, gdy ze swym ojcem gościł u nich w Wodoktach.

strona:    1    2    3    4    5    6    7    8    9    10    11    12    13    14    15    16    17  

Szybki test:

Kmicic odziedziczył po podkomorzym Billewiczu majątek:
a) Mitruny
b) Lubicz
c) Wołmontowicze
d) Wodokty
RozwiÄ…zanie

Książę Radziwiłł oznajmił, że Rzeczpospolita przechodzi pod władanie Szwedów:
a) o północy
b) o szóstej
c) w południe
d) o dwudziestej
RozwiÄ…zanie

Michał, Zagłoba oraz Skrzetuski mieli być wywiezieni do obozu szwedzkiego do:
a) Kolna
b) Ujścia
c) Szczecina
d) Birż
RozwiÄ…zanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Inne
Charakterystyka Aleksandry Billewiczówny
Charakterystyka Andrzeja Kmicica / Babinicza
Czas i miejsce akcji „Potopu”
Geneza i okolicznoÅ›ci powstania „Potopu”
„Potop” - TOM I - streszczenie szczegółowe
PrzeglÄ…d bohaterów historycznych „Potopu”
„Potop” - TOM II - streszczenie szczegółowe
Obraz XVII-wiecznego społeczeństwa w powieści Henryka Sienkiewicza
„Ku pokrzepieniu serc” - znaczenie utworu „Potop”
Bohaterowie fikcyjni oraz znani z historii, a nieobecni we współczesnych podręcznikach
Sposoby kreowania postaci w powieÅ›ci „Potop”
„Potop” - TOM III - streszczenie szczegółowe
JÄ™zyk i styl powieÅ›ci historycznej „Potop”
„Potop” Henryka Sienkiewicza jako powieść historyczna
Kompozycja i artyzm powieÅ›ci „Potop”
TÅ‚o historyczne „Potopu” - stosunki polsko-szwedzkie w XVII wieku
Streszczenie „Potopu” w piguÅ‚ce
Jan Onufry Zagłoba - charakterystyka
Motyw miÅ‚oÅ›ci w „Potopie”
Szczegółowy plan wydarzeÅ„ „Potopu”
Powieść historyczna w dziewiętnastowiecznej Polsce
Janusz Radziwiłł - charakterystyka
Biografia Henryka Sienkiewicza
Filmowe adaptacje „Potopu”
Polscy powieÅ›ciopisarze o „Potopie”
Krytycy literaccy i badacze o „Potopie”
Ciekawostki o Henryku Sienkiewiczu
Wypowiedzi o Sienkiewiczu
Kalendarium twórczości Henryka Sienkiewicza
Kalendarium życia Henryka Sienkiewicza
Najważniejsze cytaty z „Potopu”
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies