JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Potop
W powieściach historycznych ważną rolę odgrywa kształt językowo-stylistyczny. Henryk Sienkiewicz to przykład pisarza, który przed przystąpieniem do pracy szczegółowo analizuje materiały źródłowe i teksty z epoki, w której akurat umiejscowił akcję kolejnego dzieła.
Aby pozostać wiernym językowi i stylowi siedemnastowiecznej społeczności zamieszkującej Polskę, zapoznał się z wieloma dokumentami, przeczytał mnóstwo książek. Wszystko, co wyniósł z wielomiesięcznej pracy, zawarł w drugiej części Trylogii.
W Potopie przeważa zobiektywizowany typ narracji o autorskiej wszechwiedzy (zapowiadaÅ‚ wypadki i dalsze losy postaci) i dziewiÄ™tnastowieczny punkt widzenia (chciaÅ‚ przybliżyć siÄ™ do mentalnoÅ›ci i postrzegania ówczesnych ludzi). Bujnicki i Helman w książce „Potop” Henryka Sienkiewicza. Powieść i film, stanowiÄ…cej doskonaÅ‚e opracowanie powieÅ›ci, piszÄ…: „Mistrzostwo Sienkiewiczowskiej narracji polega na umiejÄ™tnym poÅ‚Ä…czeniu obu planów: historycznego i fikcyjnego przy równoczesnej swobodzie zmian „ról” narratora(…)ksztaÅ‚t narracji Potopu jest tradycyjny, lecz pisarz wykorzystuje nieomal wszelkie sposoby wczeÅ›niejszej powieÅ›ci historycznej”.
Obok jednoznacznych cech epickiego zdystansowania narratora-historyka do opisywanych wydarzeÅ„, widać w niektórych partiach tekstu wprowadzenie subiektywnej oceny. Odnajdziemy je w odniesieniu do „czarnych charakterów” powieÅ›ci. Przy opisywaniu negatywnych postaci, które splamiÅ‚y swoje nazwisko zdradÄ…, niegodnym postÄ™powaniem, dostrzegamy gÅ‚os autorski: „Niebo byÅ‚o jasne i pogodne, żaden piorun nie spadÅ‚ i nie skruszyÅ‚ w proch zdrajcy, który swój kraj, jÄ™czÄ…cy pod dwoma wojnami i wyczerpany, wydawaÅ‚ na tej granicy w moc nieprzyjaciela. CzÅ‚owiek bowiem rozmawiajÄ…cy z Wittenbergiem byÅ‚ to Hieronim Radziejowski, byÅ‚y podkanclerzy koronny, obecnie Szwedom przeciw ojczyźnie zaprzedany”.
Potop przełożono na przeszło dwadzieścia języków (nawet hebrajski i japoński), a i tak tłumaczono go rzadziej niż Ogniem i mieczem czy Pana Wołodyjowskiego, co może tkwić w obszerności powieści (około 1000 stron!).
Potop rozpoczyna siÄ™ nastÄ™pujÄ…cÄ… trzecioosobowÄ… relacjÄ… narracyjnÄ…, stylizowanÄ… na szlachecki herbarz czy staropolskÄ… kronikÄ™ rodzinnÄ…: „ByÅ‚ na Å»mudzi ród możny Billewiczów, od Mendoga siÄ™ wywodzÄ…cy, wielce skoligacony i w caÅ‚ym RosieÅ„skiem nad wszystkie inne szanowany. Do urzÄ™dów wielkich nigdy Billewiczowie nie doszli, co najwiÄ™cej powiatowe piastujÄ…c, ale na polu Marsa niepożyte krajowi oddali usÅ‚ugi, za które różnymi czasami hojnie bywali nagradzani. Gniazdo ich rodzinne, istniejÄ…ce do dziÅ›, zwaÅ‚o siÄ™ także Billewicze, ale prócz nich posiadali wiele innych majÄ™tnoÅ›ci i w okolicy RosieÅ„, i dalej ku Krakinowu, wedle Laudy, Szoi, Niewiaży - aż hen, jeszcze za Poniewieżem (…)Za panowania Jana Kazimierza patriarchÄ… wszystkich Billewiczów byÅ‚ Herakliusz Billewicz, puÅ‚kownik lekkiego znaku, podkomorzy upicki”. JÄ™zyk i styl powieÅ›ci historycznej „Potop”
Autor: Karolina MarlêgaW powieÅ›ciach historycznych ważnÄ… rolÄ™ odgrywa ksztaÅ‚t jÄ™zykowo-stylistyczny. Henryk Sienkiewicz to przykÅ‚ad pisarza, który przed przystÄ…pieniem do pracy szczegółowo analizuje materiaÅ‚y źródÅ‚owe i teksty z epoki, w której akurat umiejscowiÅ‚ akcjÄ™ kolejnego dzieÅ‚a.
Aby pozostać wiernym językowi i stylowi siedemnastowiecznej społeczności zamieszkującej Polskę, zapoznał się z wieloma dokumentami, przeczytał mnóstwo książek. Wszystko, co wyniósł z wielomiesięcznej pracy, zawarł w drugiej części Trylogii.
W Potopie przeważa zobiektywizowany typ narracji o autorskiej wszechwiedzy (zapowiadaÅ‚ wypadki i dalsze losy postaci) i dziewiÄ™tnastowieczny punkt widzenia (chciaÅ‚ przybliżyć siÄ™ do mentalnoÅ›ci i postrzegania ówczesnych ludzi). Bujnicki i Helman w książce „Potop” Henryka Sienkiewicza. Powieść i film, stanowiÄ…cej doskonaÅ‚e opracowanie powieÅ›ci, piszÄ…: „Mistrzostwo Sienkiewiczowskiej narracji polega na umiejÄ™tnym poÅ‚Ä…czeniu obu planów: historycznego i fikcyjnego przy równoczesnej swobodzie zmian „ról” narratora(…)ksztaÅ‚t narracji Potopu jest tradycyjny, lecz pisarz wykorzystuje nieomal wszelkie sposoby wczeÅ›niejszej powieÅ›ci historycznej”.
Obok jednoznacznych cech epickiego zdystansowania narratora-historyka do opisywanych wydarzeÅ„, widać w niektórych partiach tekstu wprowadzenie subiektywnej oceny. Odnajdziemy je w odniesieniu do „czarnych charakterów” powieÅ›ci. Przy opisywaniu negatywnych postaci, które splamiÅ‚y swoje nazwisko zdradÄ…, niegodnym postÄ™powaniem, dostrzegamy gÅ‚os autorski: „Niebo byÅ‚o jasne i pogodne, żaden piorun nie spadÅ‚ i nie skruszyÅ‚ w proch zdrajcy, który swój kraj, jÄ™czÄ…cy pod dwoma wojnami i wyczerpany, wydawaÅ‚ na tej granicy w moc nieprzyjaciela. CzÅ‚owiek bowiem rozmawiajÄ…cy z Wittenbergiem byÅ‚ to Hieronim Radziejowski, byÅ‚y podkanclerzy koronny, obecnie Szwedom przeciw ojczyźnie zaprzedany”.
Potop przełożono na przeszło dwadzieścia języków (nawet hebrajski i japoński), a i tak tłumaczono go rzadziej niż Ogniem i mieczem czy Pana Wołodyjowskiego, co może tkwić w obszerności powieści (około 1000 stron!).
Przy pisaniu pierwszych zdaÅ„ Potopu pisarz chciaÅ‚ zasygnalizować, że czytelnik nie bÄ™dzie miaÅ‚ do czynienia z wielkim historycznym malowidÅ‚em – jak to byÅ‚o w przypadku Ogniem i mieczem – lecz z powieÅ›ciÄ… rodzinnÄ…, poruszajÄ…cÄ… szereg problemów zwykÅ‚ego czÅ‚owieka (miÅ‚ość, zdrada, honor, Bóg).
Czytelnik otrzymuje od Sienkiewicza maÅ‚o opisów przyrody, których miejsce zajmujÄ… sceny batalistyczne. SÄ… przedstawione w tak plastyczny sposób, że mamy wrażenie realnoÅ›ci: „NastÄ…piÅ‚ krwawy szturm od strony Nowego Åšwiatu ku Krakowskiemu PrzedmieÅ›ciu, niezbyt szczęśliwy, ale o tyle skuteczny, że odwróciÅ‚ uwagÄ™ Szwedów od szaÅ„ca bronionego przez Kmicica i pozwoliÅ‚ zawartej w nim zaÅ‚odze nieco odetchnąć. PosunÄ™li siÄ™ jednak Polacy aż do paÅ‚acu Kazimierowskiego, lubo nie mogli utrzymać owego punktu. Z drugiej strony szturmowano do paÅ‚acu DaniÅ‚Å‚owiczowskiego i do GdaÅ„skiego Domu, również bezskutecznie. LegÅ‚o znów ludzi kilkaset. TÄ™ jednÄ… miaÅ‚ król pociechÄ™, iż widziaÅ‚, że nawet pospolite ruszenie z najwiÄ™kszym mÄ™stwem i poÅ›wiÄ™ceniem rwie siÄ™ na mury i że po owych próbach, mniej wiÄ™cej niepomyÅ›lnych, duch nie tylko nie upadÅ‚, ale przeciwnie, umocniÅ‚a siÄ™ w wojsku pewność zwyciÄ™stwa” (bitwa o WarszawÄ™).
strona: 1 2 3 4 5
Szybki test:
„Potop” rozpoczyna siÄ™ trzecioosobowÄ… relacjÄ… narracyjnÄ…, stylizowanÄ… na:a) legendÄ™
b) szlachecki herbarz
c) baśń
d) balladÄ™
RozwiÄ…zanie
W „Potopie”:
a) Sienkiewicz jest w 100% obiektywny
b) Sienkiewicz oczernia postaci, których nie darzył sympatią
c) mamy do czynienia z subiektywną oceną faktów przez Sienkiwicza
d) Sienkiewicz nie ujawnia swoich historycznych sympatii
RozwiÄ…zanie
Czytelnik otrzymuje od Sienkiewicza mało opisów przyrody, których miejsce zajmują:
a) opisy ubiorów i zwyczajów szlacheckich
b) opisy zewnętrzne postaci
c) opisy rezydencji i zamków
d) opisy batalistyczne
RozwiÄ…zanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies