JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Potop
Rozdział XXIV
Po kilku dniach Kmicic z ordÄ… przedostaÅ‚ siÄ™ do granic Prus elektorskich, dziÄ™ki wmieszaniu siÄ™ w wojsko odjeżdżajÄ…cego pod WarszawÄ™ hetmana polnego Gosiewskiego. Tymczasem Duglas z Radziejowskim i RadziwiÅ‚Å‚em byli pewni, ze Kmicic także zawróciÅ‚ pod WarszawÄ™ i czuli siÄ™ już bezpiecznie. Gdy Andrzej przekroczyÅ‚ granicÄ™ elektorskÄ…: „Za czym, nie mogÄ…c wywrzeć zemsty za krzywdy Rzeczypospolitej i swoje na osobie zdrajcy, wywarÅ‚ jÄ… w straszliwy sposób na posiadÅ‚oÅ›ciach elektorskich. Tej samej nocy jeszcze, w której Tatarzy minÄ™li sÅ‚up graniczny, niebo zaczerwieniÅ‚o siÄ™ Å‚unami, rozlegÅ‚y siÄ™ wrzaski i pÅ‚acz ludzi deptanych stopÄ… wojny. Kto polskÄ… mowÄ… o litość umiaÅ‚ prosić, ten z rozkazu wodza byÅ‚ oszczÄ™dzany, ale natomiast niemieckie osady, kolonie, wsie i miasteczka zmieniaÅ‚y siÄ™ w rzekÄ™ ognia, a przerażony mieszkaniec szedÅ‚ pod nóż”. Co wieczór, modlÄ…c siÄ™, myÅ›laÅ‚ o ukochanej. SzedÅ‚ w gÅ‚Ä…b Prus, równajÄ…c z ziemiÄ… wszystko, co napotkaÅ‚ na swej drodze. Choć mógÅ‚ zawrócić do Taurogów, wiedziaÅ‚, że musi wypeÅ‚nić obowiÄ…zek sÅ‚użenia Rzeczpospolitej.
Nazwisko Babinicza staÅ‚o siÄ™ sÅ‚ynne. We wrogach powodowaÅ‚o grozÄ™ i przerażenie. WszÄ™dzie opowiadano o tym mężnym żoÅ‚nierzu: „Babinicz, który z dawna umiaÅ‚ siÄ™ z wojny żywić, zebraÅ‚ bogactwa potężne; natomiast Å›mierci, której wiÄ™cej od zÅ‚ota szukaÅ‚, nie znalazÅ‚”. Pewnego dnia szlachcic z chorÄ…gwi laudaÅ„skiej przywiózÅ‚ mu list od WoÅ‚odyjowskiego. MichaÅ‚ donosiÅ‚: „Idziemy z panem hetmanem polnym litewskim i ksiÄ™ciem krajczym za BogusÅ‚awem i Waldekiem(…)- PoÅ‚Ä…czże siÄ™ z nami, bo pole do sÅ‚usznej zemsty siÄ™ znajdzie, a i prusactwu za opresjÄ™ Rzeczypospolitej spÅ‚acić siÄ™ przygodzi”. Kartka spowodowaÅ‚a, ze Andrzej zawróciÅ‚ ordÄ™ i ruszyÅ‚ w kierunku Gosiewskiego, do którego dotarÅ‚ po dwóch dniach. Po przywitaniu z MichaÅ‚em, dowiedziaÅ‚ siÄ™, że graf Waldek i BogusÅ‚aw RadziwiÅ‚Å‚ przebywali w Prostkach. Budowali tam obóz i kopali szaÅ„ce, ponieważ wkrótce miaÅ‚a rozegrać siÄ™ bitwa. WÅ›ród zebranych nie byÅ‚o pana ZagÅ‚oby. ZostaÅ‚ przy Sapieże, rozpaczajÄ…c po stracie zabitego przez RadziwiÅ‚Å‚a Rocha. Wówczas Kmicic dowiedziaÅ‚ siÄ™, że w bitwie pod WarszawÄ… Kowalski ruszyÅ‚ z litewskÄ… husariÄ… na Karola Gustawa. Choć pokonaÅ‚ elektorski regiment, tratujÄ…c wszystko i wszystkich i już miaÅ‚ dopaść do króla (rozpoznaÅ‚ go z zajÅ›cia w Rudniku), poniósÅ‚ klÄ™skÄ™. WoÅ‚odyjowski relacjonowaÅ‚: „- Starli siÄ™ tedy w Å›rodku pola, iże piersi koÅ„skie uderzyÅ‚y o piersi. ZakotÅ‚owaÅ‚o siÄ™! “SpojrzÄ™ - powiada nam oficer - aż król wraz z koniem już na ziemi!” WydostaÅ‚ siÄ™, ruszyÅ‚ cyngla krócicy, chybiÅ‚. Roch go za Å‚eb, bo mu kapelusz spadÅ‚. Już miecz wznosiÅ‚, już Szwedzi mdleli z przerażenia, bo nie czas byÅ‚o iść na ratunek, gdy BogusÅ‚aw jakoby spod ziemi wyrósÅ‚ i w samo ucho Kowalskiemu wystrzeliÅ‚, że mu gÅ‚owÄ™ wraz z heÅ‚mem rozniosÅ‚o”. Na koniec powiedziaÅ‚, że Roch nie broniÅ‚ siÄ™, gdy ujrzaÅ‚ BogusÅ‚awa RadziwiÅ‚Å‚a. SÅ‚użyÅ‚ w tej rodzinie od dziecka i uważaÅ‚ ich za swych panów. Na widok BogusÅ‚awa poczuÅ‚ respekt i dlatego nie odważyÅ‚ siÄ™ podnieść na niego rÄ™ki. Jak siÄ™ okazaÅ‚o, przypÅ‚aciÅ‚ to życiem. Kmicic z ordÄ… ruszyÅ‚ ku Prostkom. Wojsko Gosiewskiego także.
RozdziaÅ‚ XXV„Potop” - TOM III - streszczenie szczegółowe
Autor: Karolina MarlêgaRozdziaÅ‚ XXIV
Po kilku dniach Kmicic z ordÄ… przedostaÅ‚ siÄ™ do granic Prus elektorskich, dziÄ™ki wmieszaniu siÄ™ w wojsko odjeżdżajÄ…cego pod WarszawÄ™ hetmana polnego Gosiewskiego. Tymczasem Duglas z Radziejowskim i RadziwiÅ‚Å‚em byli pewni, ze Kmicic także zawróciÅ‚ pod WarszawÄ™ i czuli siÄ™ już bezpiecznie. Gdy Andrzej przekroczyÅ‚ granicÄ™ elektorskÄ…: „Za czym, nie mogÄ…c wywrzeć zemsty za krzywdy Rzeczypospolitej i swoje na osobie zdrajcy, wywarÅ‚ jÄ… w straszliwy sposób na posiadÅ‚oÅ›ciach elektorskich. Tej samej nocy jeszcze, w której Tatarzy minÄ™li sÅ‚up graniczny, niebo zaczerwieniÅ‚o siÄ™ Å‚unami, rozlegÅ‚y siÄ™ wrzaski i pÅ‚acz ludzi deptanych stopÄ… wojny. Kto polskÄ… mowÄ… o litość umiaÅ‚ prosić, ten z rozkazu wodza byÅ‚ oszczÄ™dzany, ale natomiast niemieckie osady, kolonie, wsie i miasteczka zmieniaÅ‚y siÄ™ w rzekÄ™ ognia, a przerażony mieszkaniec szedÅ‚ pod nóż”. Co wieczór, modlÄ…c siÄ™, myÅ›laÅ‚ o ukochanej. SzedÅ‚ w gÅ‚Ä…b Prus, równajÄ…c z ziemiÄ… wszystko, co napotkaÅ‚ na swej drodze. Choć mógÅ‚ zawrócić do Taurogów, wiedziaÅ‚, że musi wypeÅ‚nić obowiÄ…zek sÅ‚użenia Rzeczpospolitej.
Nazwisko Babinicza staÅ‚o siÄ™ sÅ‚ynne. We wrogach powodowaÅ‚o grozÄ™ i przerażenie. WszÄ™dzie opowiadano o tym mężnym żoÅ‚nierzu: „Babinicz, który z dawna umiaÅ‚ siÄ™ z wojny żywić, zebraÅ‚ bogactwa potężne; natomiast Å›mierci, której wiÄ™cej od zÅ‚ota szukaÅ‚, nie znalazÅ‚”. Pewnego dnia szlachcic z chorÄ…gwi laudaÅ„skiej przywiózÅ‚ mu list od WoÅ‚odyjowskiego. MichaÅ‚ donosiÅ‚: „Idziemy z panem hetmanem polnym litewskim i ksiÄ™ciem krajczym za BogusÅ‚awem i Waldekiem(…)- PoÅ‚Ä…czże siÄ™ z nami, bo pole do sÅ‚usznej zemsty siÄ™ znajdzie, a i prusactwu za opresjÄ™ Rzeczypospolitej spÅ‚acić siÄ™ przygodzi”. Kartka spowodowaÅ‚a, ze Andrzej zawróciÅ‚ ordÄ™ i ruszyÅ‚ w kierunku Gosiewskiego, do którego dotarÅ‚ po dwóch dniach. Po przywitaniu z MichaÅ‚em, dowiedziaÅ‚ siÄ™, że graf Waldek i BogusÅ‚aw RadziwiÅ‚Å‚ przebywali w Prostkach. Budowali tam obóz i kopali szaÅ„ce, ponieważ wkrótce miaÅ‚a rozegrać siÄ™ bitwa. WÅ›ród zebranych nie byÅ‚o pana ZagÅ‚oby. ZostaÅ‚ przy Sapieże, rozpaczajÄ…c po stracie zabitego przez RadziwiÅ‚Å‚a Rocha. Wówczas Kmicic dowiedziaÅ‚ siÄ™, że w bitwie pod WarszawÄ… Kowalski ruszyÅ‚ z litewskÄ… husariÄ… na Karola Gustawa. Choć pokonaÅ‚ elektorski regiment, tratujÄ…c wszystko i wszystkich i już miaÅ‚ dopaść do króla (rozpoznaÅ‚ go z zajÅ›cia w Rudniku), poniósÅ‚ klÄ™skÄ™. WoÅ‚odyjowski relacjonowaÅ‚: „- Starli siÄ™ tedy w Å›rodku pola, iże piersi koÅ„skie uderzyÅ‚y o piersi. ZakotÅ‚owaÅ‚o siÄ™! “SpojrzÄ™ - powiada nam oficer - aż król wraz z koniem już na ziemi!” WydostaÅ‚ siÄ™, ruszyÅ‚ cyngla krócicy, chybiÅ‚. Roch go za Å‚eb, bo mu kapelusz spadÅ‚. Już miecz wznosiÅ‚, już Szwedzi mdleli z przerażenia, bo nie czas byÅ‚o iść na ratunek, gdy BogusÅ‚aw jakoby spod ziemi wyrósÅ‚ i w samo ucho Kowalskiemu wystrzeliÅ‚, że mu gÅ‚owÄ™ wraz z heÅ‚mem rozniosÅ‚o”. Na koniec powiedziaÅ‚, że Roch nie broniÅ‚ siÄ™, gdy ujrzaÅ‚ BogusÅ‚awa RadziwiÅ‚Å‚a. SÅ‚użyÅ‚ w tej rodzinie od dziecka i uważaÅ‚ ich za swych panów. Na widok BogusÅ‚awa poczuÅ‚ respekt i dlatego nie odważyÅ‚ siÄ™ podnieść na niego rÄ™ki. Jak siÄ™ okazaÅ‚o, przypÅ‚aciÅ‚ to życiem. Kmicic z ordÄ… ruszyÅ‚ ku Prostkom. Wojsko Gosiewskiego także.
ByÅ‚ szósty wrzeÅ›nia 1656 roku, gdy wojska polskie doszÅ‚y do WÄ…soczy. Babinicz zostaÅ‚ wysÅ‚any na „zwiady”. Gdy wróciÅ‚ po dwóch dniach, przywiózÅ‚ szwedzkich jeÅ„ców. Jeden z obcych oficerów – von Rössel – zeznaÅ‚, że w Prostkach, z wojskiem szwedzkim i elektorskim, przebywaÅ‚ graf Waldek, książe BogusÅ‚aw, jeneraÅ‚ major Izrael, Paterson i paru innych. Nazajutrz wojsko hetmana ze wszystkimi chorÄ…gwiami: laudaÅ„skÄ… z WoÅ‚odyjowskim, WojniÅ‚Å‚owicza, MichaÅ‚a RadziwiÅ‚Å‚a, Korsaka i ordÄ… Kmicica ruszyli na Szwedów do Prostek. DoszÅ‚o do krwawej bitwy, podczas której Andrzej zraniÅ‚ BogusÅ‚awa w czoÅ‚o. Książe zaczÄ…Å‚ bÅ‚agać go o darowanie życia mówiÄ…c, że jeÅ›li go zabije – zginie OleÅ„ka, a potem daÅ‚ mu pisemny rozkaz do Sakowicza nakazujÄ…cy uwolnienie OleÅ„ki. Wówczas Babinicz oddaÅ‚ ksiÄ™cia jako jeÅ„ca Tatarom. Wojsko po wygranej bitwie wznosiÅ‚o okrzyki (mieli w niewoli Waldeka i Izraela), a gdy ujrzeli BogusÅ‚awa prowadzonego z lassem na szyi przez tatarów, zaczÄ™li grzmieć: „Åšmierć zdrajcy! Na szablach go roznieść!”.
strona: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Szybki test:
Za szwedzkim królem udał się w pościg:a) Kmicic
b) Wołodyjowski
c) Onufry Zagłoba
d) Roch Kowalski
RozwiÄ…zanie
Po ślubie Andrzej został starostą:
a) upickim
b) kiejdańskim
c) żmudzkim
d) laudańskim
RozwiÄ…zanie
Strażnikiem Billewiczów w Taurogach był:
a) Sakowicz
b) Bogusław
c) Soroka
d) Ketling
RozwiÄ…zanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies