Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Potop

„Potop” - TOM III - streszczenie szczegółowe

Autor: Karolina Marl�ga

Rozdział XIV
Pierwszego lipca odbyła się wielka msza polowa, podczas której król Polski złożył śluby, obiecując – w razie zwycięstwa – wystawić kościół Najświętszej Pannie. Podobne zapewnienia złożyli dygnitarze, hetmani i rycerstwo. Tego dnia również nastąpił szturm generalny na Szwedów: „Uderzył tedy każdy zapamiętale tam, gdzie mu było najbliżej, więc hetmani od Nowomiejskiej Bramy, Czarniecki na Gdański Dom, pan Sapieha z Litwą na kościół Świętego Ducha, a Mazury i Wielkopolanie od Krakowskiego Przedmieścia i Wisły”. Zdobyto dom po domu, pałac po pałacu. Zagłoba sprawował dowództwo na czeladzią mazurską, z którą szturmował pałac Kazanowskich. Zdobył go po walce w sadach „w całej Europie sławnych”. W czasie tej potyczki zdarzyła się śmieszna sytuacja. Zagłoba wszedł do klatki z małpami, których nie widział, zamontowanej w jednym z sadów. Gdy rozjuszone zwierzęta zaatakowały Onufrego, ten krzyczał z prośbą o ratunek. Nie wiedział wówczas, że tymi nawołaniami ściągnie swój oddział, który – widząc małpy skaczące po żołnierzu – będzie tarzał się po ziemi ze śmiechu… Z pomocą wujowi (rzekomemu) przyszedł dopiero Roch. Wojsko po długiej i zaciętej walce zajęło pałac Kazanowskich, klasztor i dzwonnicę.

Jan Kazimierz zdobył całą Warszawę. Natychmiast podpisano warunki kapitulacji Szwedów, którzy musieli oddać wszystkie zrabowane skarby, a w zamian mogli odejść w spokoju i otoczeni szacunkiem należnym rycerzom. Choć Polakom służącym przy nich udzielono amnestii, to jednak z tego grona wykluczono – za zgodą Wittenberga – Bogusława Radziwiłła. Gdy nieprzyjaciel opuszczał miasto, panowała cisza, po której „Czterdzieści tysięcy szabel zabłysło w słońcu, czterdzieści tysięcy gardzieli poczęło ryczeć: “Śmierć Wittenbergowi!” - “Dawajcie go sam!” - “Bigosować! bigosować!” (…)”. Było to „zasługą” Zagłoby, który namówił do tego szeregi pospolitego ruszenia, mówiąc im, że „Wittenberg wolny odchodzi i jeszcze go honorują na drogę” i nazywając Arwida „katem ich ojczyzny”. Wówczas to żołnierze zaczęło napierać tłumnie na Szwedów, co spowodowało nagłą bladość i strach obcego wodza. W jednej chwili doskoczył on do Jana Kazimierza i zaczął krzyczeć: „- Ratuj, miłościwy panie! ratuj! Mam twoje słowo królewskie, ugoda podpisana, ratuj, ratuj! Zmiłuj się nad nami! Nie pozwalaj mnie zamordować !”. Król postanowił, że Zamoyski zabierze Wittenberga ze Szwedami dla ich bezpieczeństwa do Zamościa, gdzie mieli poczekać na uspokojenie szlachty. Ponadto Jan Kazimierz wpadł w złość, że Polacy zerwali punkt umowy o bezpiecznym odejściu Szwedów. Gdy kazał przyprowadzić sprawcę zamieszania, Zagłoba zapadł się jak kamień w wodę. Po tygodniu monarcha kazał rozgłosić, by pan Jan Onufry Zagłoba zaprzestał ukrywania, ponieważ władcy tęskno do jego żartów. Babinicz poprosił króla o zgodę na wyjazd na Litwę, gdzie zamierzał walczyć nadal ze Szwedami. Po otrzymaniu zezwolenia, wyruszył z półtora tysiącem Tatarów.

„Potop” - TOM III - streszczenie szczegółowe

Szybki test:

Zobacz inne artykuły: