Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Potop

Sposoby kreowania postaci w powieści „Potop”

Autor: Karolina Marl�ga

- Hej! a gdzie to wasza panna?
- Jestem - odpowiedziała dość pewnym głosem Billewiczówna.
Usłyszawszy to przybyły zdjął czapkę, rzucił ją na ziemię i skłoniwszy się rzekł:
- Jam jest Andrzej Kmicic.
Oczy panny Aleksandry spoczęły błyskawicą na twarzy Kmicica, a potem znów wbiły się w ziemię; przez ten czas jednak zdołała panienka dojrzeć płową jak żyto, mocno podgoloną czuprynę, smagłą cerę, siwe oczy bystro przed się patrzące, ciemny wąs i twarz młodą, orlikowatą, a wesołą i junacką.”
Jak widać z powyższego fragmentu, głównego bohatera poznajemy „oczami” Oleńki, czyli stykamy się tu z subiektywizmem.

Połączenie postaci ze zbiorowością oraz z innymi bohaterami przez wspólne przygody, rywalizację, przyjaźń czy niechęć. Więziami scalającymi losy postaci jest romans, koncentrujący się wokół panny i dwóch adoratorów oraz ich przyjaciół, a także patriotyzm, wierność prawowitemu królowi, przywiązanie do wodza i gotowość oddania życia w walce.

Prócz połączenia postaci ze względu na podobieństwa, mamy również kontrastowe zestawienia bohaterów, takie jak: towarzysze spod Zbaraża (Zagłoba, Wołodyjowski, Skrzetuski) czy kompania Kmicica. Bujnicki i Helman, autorzy książki „Potop” Henryka Sienkiewicza. Powieść i film piszą: „Jak więc widać, Sienkiewiczowski bohater „Potopu” nieustannie jest określany przez inne postaci, często ujęte w powiązaniach społecznych. Sprzyja to typizowaniu”.
Związki rodzinne, rodowe (magnaci Radziwiłłowie, szlachcice Billewicze), żołnierskie (w obliczu wydarzeń przełomowych, takich jak obrona Jasnej Góry czy Zamościa).

Przestrzeganie zasad historyczności, przez co rozumiemy próbę uzasadnienia charakteru i postępowania postaci tłem epoki i determinantami społeczno-obyczajowymi.

Cechy stałe, zgodne z dziewiętnastowiecznymi koncepcjami osobowości człowieka

Jakości estetyczne tragizmu i komizmu. Choć częściej używał komizmu (działania Zagłoby, Kiemlicza), to jednak czynił tak, by spełnić misję pisania „ku pokrzepieniu serc” czy rozładowywać napięcia w dramatycznych momentach akcji (walka Zagłoby z małpami w czasie oblężenia Warszawy).

Sposoby kreowania postaci w powieści „Potop”

Szybki test:

Zobacz inne artykuły: