Sposoby kreowania postaci w powieści „Potop”

Autor: Karolina Marl�ga

Sienkiewicz nie obył się jednak bez schematyzacji postaci, które dzielą się na grupy społeczne. Wyróżniamy:

- przywódczą arystokrację stojącą na czele narodu. Została oceniona bardzo surowo. Występują tu przeważnie postaci historyczne, takie jak Radziwiłłowie, Sapieha, Opalińscy.

- szlachtę, mającą wielu siedemnastowiecznych reprezentantów. Wyróżniamy tam ziemian, rycerzy. Choć niektórzy (mniejszość) są postaciami negatywnymi, to jednak dążą do poprawy, a ich „zbłądzenie” jest wynikiem kłamstw magnatów.

- mieszczan, których, choć nie ma bezpośrednio w powieści, to jednak dostrzegamy ich w relacjach narratora o powstaniu: „O mieszczanach tylko słyszał Kmicic, iż dawnych czasów, pogrążonej ojczyzny i króla żałują (…) Mówiono też, że cechy miały broń ukrytą, zwłaszcza płatnerze, rzeźnicy, kuśnierze i potężny cech szewiecki (…) i przy lada pomocy z zewnątrz, gotowi by byli na Szwedów uderzyć”.

- chłopów. Obserwujemy ich odważną walkę przy obronie Jasnej Góry, podczas bitwy w wąwozie (górale). Narratorska ocena tej warstwy jest bardzo pozytywna: „(…)chłopi bowiem po równi ze szlachtą i mieszczany wyciągnęli do lasów. Lud z gór, lud z puszcz głębokich, lud z ługów i pól tkwił w lasach, czynił zasieki Szwedom po drodze, napadał na mniejsze prezydia, wycinał w pień podjazdy. Cepy, widły i kosy nie gorzej od szlacheckich szabel opłynęły krwią szwedzką”.

Kijas pisze, że postaci powieści: „I te przedstawione dokładnie, i te naszkicowane paru wyrazistymi szkicami, bez względu na to, czy są wzięte z historii, czy z fantazji autora czerpiącej tylko podnietę z drobnych szczegółów historycznych, czy też całkowicie powołane do życia przez Sienkiewicza – są zawsze ogromnie plastyczne i żywe oraz niezmiernie popularne wśród czytelników”.

Z kolei Stefan Żeromski w Przemówieniu o Sienkiewiczu twierdził: „Plastyczność takich figur, jak Zagłoba, Roch Kowalski, Rzędzian, Bogusław Radziwiłł, Kmicic i jego kompania, Wołodyjowski, Kiemlicze, Podbipięta nadawała utworowi Henryka Sienkiewicza znamię sztuki w najwyższym stylu, wprowadziła te postaci do areopagu najcenniejszych kreacji w literaturze świata, unieśmiertelniła ich trwanie w pamięci powszechnej”.

strona: 1 2 3 4

Szybki test:

Ustęp „Przywilejów i konstytucji za panowania Jego Królewskiej Mości Michała I roku Pańskiego 1670” wspomina:
a) Andrzeja Kmicica
b) Jana Kmicica
c) Samuela Kmicica
d) Stefana Kmicica
Rozwiązanie

Sienkiewicz:
a) nie uznaje poprzedzania wystąpienia postaci podawaniem jej historii
b) wyłącznie w partiach dialogowych wspomina o przeszłości bohaterów
c) skrupulatnie przedstawia dzieje każdej z nowych postaci
d) nie wspomina o przeszłości bohaterów
Rozwiązanie

Sienkiewicz nie wymyślił:
a) miłości Kmicica do Aleksandry Billewiczówny
b) rozsadzenia kolubryny przez Kmicica podczas obrony Jasnej Góry
c) służby Kmicica w wojsku litewskim pod Sapiehą
d) służby Kmicica u Janusza Radziwiłła
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

Inne

Charakterystyka Aleksandry Billewiczówny
Charakterystyka Andrzeja Kmicica / Babinicza
Czas i miejsce akcji „Potopu”
Geneza i okoliczności powstania „Potopu”
„Potop” - TOM I - streszczenie szczegółowe
Przegląd bohaterów historycznych „Potopu”
„Potop” - TOM II - streszczenie szczegółowe
Obraz XVII-wiecznego społeczeństwa w powieści Henryka Sienkiewicza
„Ku pokrzepieniu serc” - znaczenie utworu „Potop”
Bohaterowie fikcyjni oraz znani z historii, a nieobecni we współczesnych podręcznikach
Sposoby kreowania postaci w powieści „Potop”
„Potop” - TOM III - streszczenie szczegółowe
Język i styl powieści historycznej „Potop”
„Potop” Henryka Sienkiewicza jako powieść historyczna
Kompozycja i artyzm powieści „Potop”
Tło historyczne „Potopu” - stosunki polsko-szwedzkie w XVII wieku
Streszczenie „Potopu” w pigułce
Jan Onufry Zagłoba - charakterystyka
Biografia Henryka Sienkiewicza
Motyw miłości w „Potopie”
Szczegółowy plan wydarzeń „Potopu”
Powieść historyczna w dziewiętnastowiecznej Polsce
Janusz Radziwiłł - charakterystyka
Filmowe adaptacje „Potopu”
Polscy powieściopisarze o „Potopie”
Krytycy literaccy i badacze o „Potopie”
Wypowiedzi o Sienkiewiczu
Kalendarium twórczości Henryka Sienkiewicza
Kalendarium życia Henryka Sienkiewicza
Ciekawostki o Henryku Sienkiewiczu
Najważniejsze cytaty z „Potopu”
Bibliografia

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies