Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Potop

Polscy powieściopisarze o „Potopie”

Autor: Karolina Marl�ga

Z kolei Maria Konopnicka napisała w poetyckim szkicu: „Nikt po Mickiewiczu nie malował tak jak Sienkiewicz powszechnej duszy narodu. (…) Dusza narodu – oto jest bohaterka Sienkiewiczowskiego dzieła (…)”.

Wielbicielką sienkiewiczowskich powieści historycznych była także wybitna ich autorka – Zofia Kossak, autorka trylogii: Krzyżowcy, Król trędowaty, Bez oręża. Czerpała z utworów autora Bez dogmatu wskazówki do prowadzenia porywającej akcji czy przedstawiania wojen obozowego życia.

Z kolei Witold Gombrowicz, jeden z najwybitniejszych krytyków Sienkiewicza, starał się w swym Szkicu w Dzienniku zburzyć mit poety piszącego „ku pokrzepieniu serc”: „Czytam Sienkiewicza. Dręcząca lektura. Mówimy: to dosyć kiepskie i czytamy dalej. Powiadamy: ależ to taniocha – i nie możemy się oderwać. Wykrzykujemy: nieznośna opera! I czytamy w dalszym ciągu, urzeczeni. (…) Potężny geniusz! –i nigdy chyba nie było tak pierwszorzędnego pisarza drugorzędnego. To Homer drugiej kategorii, to Dumas Ojciec pierwszej klasy. Trudno też w dziejach literatury o przykład podobnego oczarowania narodu, bardziej magicznego wpływu na wyobraźnię mas. Sienkiewicz, to magik, ten uwodziciel wsadził nam do głowy Kmicica wraz z Wołodyjowskim oraz panem Hetmanem Wielkim i zakorkował. Odtąd nic innego Polakowi nie mogło naprawdę się podobać, nic antysienkiewiczowskiego, nic asienkiewiczowskiego. To zaszpuntowanie naszej wyobraźni sprawiło, że wiek nasz przeżywaliśmy jak na innej planecie i niewiele z myśli współczesnej przenikało w nas…(…) Typ Polaka, odziedziczony po Mickiewiczu i mimo wszystko wysokiej miary, uczynił łatwiejszym, przystępniejszym i wdzięczniejszym, cnotę opieprzył grzechem, grzech ocukrzył cnotą i zdołał przyrządzić słodkawy likier, niezbyt silny, a przecież podniecający z gatunku, który smakuje kobietom. (…) Gdybyśmy zapytali Sienkiewicza: - Dlaczego upiększa pan historię? Dlaczego upraszcza pan ludzi? Dlaczego karmi pan Polaków stekiem naiwnych iluzji (…) – odpowiedź jest gotowa, zawarta w ostatnich słowach Trylogii: dla pokrzepienia serc. A zatem Naród sanowi ostateczne jego usprawiedliwienie. Lecz, oprócz narodu, także Bóg”.

Sienkiewicz o „Potopie”

W liście z 1883 roku do ówczesnego redaktora krakowskiego konserwatywnego „Czasu” pisał: „O swojej powieści powiem to tylko, żem grunt pod nią przygotował z całą sumiennością i przeczytałem mnóstwo źródeł współczesnych, tak że jednego nawet nazwiska nie zaczerpnąłem z fantazji. Starałem się też koloryt epoki oddać wiernie i to co wyda się może zbyt szorstkim, jest wiernym czasów odbiciem”.

„Przed godziną skończyłem Potop i właśnie podpisywałem pożądany wyraz „koniec”, gdy zadzwoniono na kolację. Leży przede mną trzynaście ostatnich kartek – trzeba tylko jeszcze jutro przejrzeć i wyprawić. Cała kilkuletnia robota jest już za mną, a przede mną? – bo ja wiem co (…). Potop miał tę dobrą stronę, że bronił mnie całymi godzinami od nieróżowych rozmyślań (…). Aż mi dziwno, żem ten Potop skończył. Nie doznaję nawet dziś jeszcze tego zadowolenia, którego się spodziewałem”
List Henryka Sienkiewicza z Kaltenleutgeben z dnia 21 sierpnia 1886 roku.

strona: 1 2

Zobacz inne artykuły:

Inne

Czas i miejsce akcji „Potopu”
Geneza i okoliczności powstania „Potopu”
„Potop” - TOM I - streszczenie szczegółowe
Charakterystyka Aleksandry Billewiczówny
Charakterystyka Andrzeja Kmicica / Babinicza
„Potop” - TOM II - streszczenie szczegółowe
Przegląd bohaterów historycznych „Potopu”
„Potop” - TOM III - streszczenie szczegółowe
Obraz XVII-wiecznego społeczeństwa w powieści Henryka Sienkiewicza
„Ku pokrzepieniu serc” - znaczenie utworu „Potop”
Bohaterowie fikcyjni oraz znani z historii, a nieobecni we współczesnych podręcznikach
Sposoby kreowania postaci w powieści „Potop”
Streszczenie „Potopu” w pigułce
Jan Onufry Zagłoba - charakterystyka
Język i styl powieści historycznej „Potop”
„Potop” Henryka Sienkiewicza jako powieść historyczna
Kompozycja i artyzm powieści „Potop”
Tło historyczne „Potopu” - stosunki polsko-szwedzkie w XVII wieku
Powieść historyczna w dziewiętnastowiecznej Polsce
Janusz Radziwiłł - charakterystyka
Biografia Henryka Sienkiewicza
Motyw miłości w „Potopie”
Szczegółowy plan wydarzeń „Potopu”
Filmowe adaptacje „Potopu”
Polscy powieściopisarze o „Potopie”
Krytycy literaccy i badacze o „Potopie”
Ciekawostki o Henryku Sienkiewiczu
Wypowiedzi o Sienkiewiczu
Kalendarium twórczości Henryka Sienkiewicza
Kalendarium życia Henryka Sienkiewicza
Najważniejsze cytaty z „Potopu”
Bibliografia

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies