Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Zemsta

„Zemsta” Aleksandra Fredry - szczegółowe streszczenie

Autor: Ewa Petniak

„ (...) Gdyż zostaję
W położeniu arcyciasnym:
Za procentem moim własnym
Trzeba jeździć jak w konkury
A w kieszeni, panie bracie,
Albo pustki, albo dziury.”


Papkin boi się reakcji Cześnika, gdy dowie się o zatrzymaniu „jeńca”, lecz perspektywa łatwego zarobku przekonuje go. Wówczas Wacław informuje go o swojej miłości do Klary i wyjawia swoją tożsamość: „Jestem Wacław.” Papkin już wie, że to syn Rejenta. Mężczyźni, mimo niezręcznej sytuacji, decydują się na „współpracę”: Papkin za sakiewkę złota obiecuje pomóc Wacławowi, ale gdyby czymś się zdradził przed Cześnikiem, „jeniec” gotów się zemścić: „Lecz pamiętaj, że z mej wieży / Szybko kulki na dół lecą; Tym samym role zamieniają się i to Papkin staje się sługą i więźniem Wacława.

Scena 3

Klara dowiaduje się o podstępie Wacława i proponuje, by przekonać Podstolinę – jako przyszłą żonę jej stryja, by zjednała Cześnika, a to pomogłoby młodym zrealizować małżeńskie plany.

Wacław, Klara

Klara podsłuchała dialog Papkina z Wacławem i jest przerażona zamiarem narzeczonego. Wacław przekonuje ją jednak do słuszności takiej decyzji. Stwierdza, że tylko odwaga i bunt mogą im pomóc w zalegalizowaniu związku. Taka argumentacja przekonuje Klarę. Godzi się na pomysł ukochanego. Prosi go jednak, by pochlebstwami zjednał sobie Podstolinę, bo ta i Cześnik przyobiecali sobie miłość. Klara biegnie powiadomić wdowę o wizycie Wacława.

Scena 4

Wacław snuje rozważania nad zmienną naturą kobiet.

Wacław

Wacław duma nad naturą ciągle zmiennych kobiet:

„Przed godziną z trwogi mdleje,
Za godzinę – wzorem męstwa;”


a jednocześnie wspaniałych, nieodgadnionych, tajemniczych istot, o które stale muszą zabiegać mężczyźni:

„A my, dumni władcy świata (...)
Za tym cieniem, co ulata,
Całe życie, z chwili w chwilę,
Przepędzamy jak motyle.”
Scena 5

Wacław spotyka Podstolinę, a ta rozpoznaje w nim swojego dawnego adoratora. Para poznała się w stolicy i nawiązała romans. Wacław był jeszcze wtedy bardzo młody, a Podstolina była już wdową. Pani Hanna ma chęć kontynuować znajomość.

Wacław i Podstolina

Zjawia się Podstolina, zauważa Wacława i rozpoznaje w nim swojego znajomego. Młodzieniec dziwi się, że to właśnie Hanna, którą pamięta z czasów młodzieńczych szaleństw w stolicy jest Podstoliną. Para poznała się na jednym z balów. Wacław, by zapewnić sobie bywanie w stołecznym towarzystwie, podawał się za księcia litewskiego Rodosława. Ponoć po zakończeniu romansu pani Hanna szukała go jeszcze, ale przeszkodą w poszukiwaniach była fikcyjna tożsamość Wacława:

„W całej Litwie cię szukałam,
Lecz o księciu Rodosławie
Nikt nie wiedział, nie mógł wiedzieć.”


Czepiersińska wyjaśnia mężczyźnie, że po raz trzeci została wdową, bo jej mąż Podstoli, zaledwie ożeniwszy się z nią na wiosnę, „już w jesieni leżał w grobie.” Opłakała go i obecnie ma zamiar wyjść za Cześnika, chętnie również będzie kontynuowała dawny romans. Wacław wstydzi się za swoje młodzieńcze przewinienia, nie wie, jak się zachować wobec „wdówki”, zwłaszcza, że ta, zapominając o słowie danym Raptusiewiczowi, zamyśla podtrzymywać znajomość. Młodzieniec chce odejść, ale Czepiersińska zatrzymuje go i usiłuje zaprowadzić do swoich komnat.

Scena 6

Ufna Klara spostrzega rozmówców i sądzi, że wszystko idzie zgodnie z planem, a Podstolina jest zdecydowana pomóc zakochanym. Nie zauważa nawet, że Wacław zaczyna flirtować z wdową i stara się, by dziewczyna niczego się nie domyśliła.

Podstolina, Wacław, Klara

Do dwójki rozmówców podchodzi Klara. Z zażyłości pomiędzy Wacławem i Podstoliną wnioskuje, że sprawy przyjęły dobry obrót i przyszła małżonka Cześnika zechce pomóc zakochanym. Wacław jest nieco zdezorientowany i stara się, by Klara niczego nie zauważyła.
Ponownie chce odejść, ale Podstolina, skuszona możliwością niezobowiązującego flirtu, znów go wstrzymuje:

„Ja nie puszczę.
Proszę z sobą waszmość pana!
Jego sprawa zawikłana,
Muszę przejrzeć dokumenta.”


Prosząc Klarę o dyskrecję, pod pretekstem polubownego załatwienia sprawy, „uprowadza” Wacława.

Scena 7

Gdy Klara zostaje sama, zbliża się do niej Papkin i wyjawia jej swoje uczucia – oświadcza się, ale dziewczyna inteligentnie zbywa natręta, dając mu do wykonania zadania, które przerastają jego możliwości.

Klara, Papkin

Do Klary zbliża się Papkin. W geście powitania składa przed nią głęboki ukłon i deklaruje jej swoje uczucia. Używa przy tym górnolotnego języka, ale tak zawiłego, że trudno go zrozumieć. Na szczęście Klara, znając naturę Papkina, nie daje się omotać i nie wierzy jego słowom:

„Ale każdy dziś młodzieniec
Miłośnymi czczymi słowy
Zwykł przeplatać ślubny wieniec,
Trudnoż zawsze dawać wiarę.”


Przypomina mu natomiast, że dawniej rycerze, by zdobyć serce damy, dokonywali niezwykłych czynów. Walczyli, pojedynkowali się i błagali o miłość ukochanej, niejednokrotnie umierając w imię miłości. Papkin powiela opowiastkę o swojej waleczności i odwadze:

„Gdzie sklepienie z dzid i szabli,
Tam był Papkin - lew zuchwały!
Strzelec boski! rębacz diabli! (...)”


Przy czym obiecuje Klarze dokonać dla niej niebywałych czynów, jeśli tylko zgodzi się przyjąć jego śluby. A ona wymyśla mu trzy „niezwykłe” zadania, które mają sprawdzić charakter „dzielnego rycerza”: Papkin ma milczeć przez sześć miesięcy, chlebem i wodą żywić się przez rok i dni sześć, a w dodatku z odległych krain musi przywieźć jadowitego potwora: krokodyla. Gdy spełnione zostaną te życzenia, Klara przyrzeka zostać jego żoną.

Scena 8

Papkin dziwi się wymysłom Klary, nie może zrozumieć jej potrzeby posiadania „krokodyla”. Wie, że nie podoła zadaniu przywiezienia z odległych krajów dzikiej „bestii”. Wacław płaci mu za milczenie.

Papkin, Wacław

„Krrrokodyla” – Papkin dziwi się wymysłowi Klary i mówi, że niegdyś dziewczęta życzyły sobie co najwyżej „kanareczka”. Dwa z nich jeszcze mógłby spełnić, bo panna pewnie nie pilnowałaby go szczególnie, ale krokodyl... To już ponad możliwości biednego Papkina. Odchodząc, spotyka Wacława, a ten daje mu sakiewkę złota. Papkin nie wie dokładnie, za co otrzymuje zapłatę, ale lęka się zarówno Wacława, jak i Cześnika. Wie natomiast, że nie może zdradzić „planu” (wiadomości o tożsamości Rejentowicza i jego pobycie na stronie Raptusiewicza) . Musi milczeć. Pociesza go otrzymana suma.

Scena 9

Cześnik szczyci się przed Papkinem, że wdówka przyjęła oświadczyny i uważa, że to on pozytywnie wpłynął na jej decyzję. Papkin jest innego zdania, ale Cześnik ma już dla niego kolejne zadanie – postanowił ostatecznie rozwiązać kwestię muru i decyduje się wyzwać Rejenta na pojedynek. Papkin ma powiadomić sąsiada o planie. Sługa lęka się o swoje życie, podczas przekazywania Milczkowi złej nowiny, ale Raptusiewicz przekonuje go obietnicą zysków.

strona:    1    2    3    4    5    6    7  

Szybki test:

Śmigalski to:
a) wojewoda
b) dworzanin
c) marszałek
d) sędzia
Rozwiązanie

Wacław, by zapewnić sobie bywanie w stołecznym towarzystwie, podawał się za Rodosława - litewskiego:
a) księcia
b) hrabiego
c) wojewodę
d) barona
Rozwiązanie

Intercyza to:
a) umowa graniczna
b) umowa majątkowa
c) umowa własnościowa
d) umowa przedślubna
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Inne
„Zemsta” Aleksandra Fredry - szczegółowe streszczenie
Kto jest kim w „Zemście”
Plan wydarzeń „Zemsty”
Geneza „Zemsty”
Rejent Milczek – charakterystyka szczegółowa
Cześnik charakterystyka szczegółowa
Biografia Aleksandra Fredry
„Zemsta” – sterszczenie w pigułce
Czas i miejsce akcji w „Zemście”
„Zemsta” Fredry bawi czy skłania do refleksji?
Józef Papkin – charakterystyka postaci
Komizm „Zemsty”
Podaj przykłady manipulacji w „Zemście” Fredry
Humor w „Zemście”
Kompozycja i styl „Zemsty”
Charakterystyka pozostałych bohaterów
Znaczenie tytułu komedii Aleksandra Fredry „Zemsta”
Język „Zemsty”
Jaki morał płynie z „Zemsty” Aleksandra Fredry?
Dlaczego „Zemsta” Fredry to komedia intrygi
Najważniejsze problemy w „Zemście”
Cechy gatunkowe komedii
Historia zemsty w „Zemście”
Wywiad z Papkinem, postacią z „Zemsty" Aleksandra Fredry
Gatunek „Zemsty” Aleksandra Fredry i jego cechy
Jaki jest sens motta utworu „Zemsta” Fredry?
Jak powstała książka Aleksandra Fredry „Zemsta”?
Kto się na kim i za co mści w „Zemście” Aleksandra Fredry?
Charakterystyka Papkina z „Zemsty” Aleksandra Fredry, jako bohatera, który najbardziej śmieszy
Motywy w „Zemście” Fredry
Twórczość Aleksandra Fredry
Kalendarium twórczości Fredry
Która z postaci w „Zemście” Fredry wzbudza niechęć i dlaczego?
Symbolika muru i jego rola w „Zemście”
Najważniejsze cytaty z „Zemsty”
Przyczyny konfliktu w „Zemście” Aleksandra Fredry
Inscenizacje i ekranizacje „Zemsty”
Słynne powiedzonka w „Zemście” Aleksandra Fredry
Fredro - kalendarium życia
Bibliografia
Co oznacza skrót JW w „Zemście” Aleksandra Fredry
Czym była Artemiza?
Wyjaśnij cytat: „Jeśli nie chcesz mojej zguby, krokodyla daj mi luby”
Słynne mury w historii i kulturze
Zinterpretuj słowa Papkina „Jestem Papkin, lew Północy...”
Cytaty z Aleksandra Fredry



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies