Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Zemsta

Cześnik charakterystyka szczegółowa

Autor: Ewa Petniak

Cześnik wywodzi się ze starego szlacheckiego rodu, czego dowodzi tytuł odziedziczony po przodkach.

Cześnik – w średniowiecznej Polsce (w XIII w.) urzędnik królewski dbający o „piwnicę” monarchy, później traktowany jako urząd honorowy, a w Rzeczypospolitej Szlacheckiej uznawany za niższy urząd ziemski.

Cześnik nie posiada wiele, zamek w którym mieszka nie jest jego własnością:

„Ojciec Klary
kupił za wsią zamek stary (...)
Tu mieszkamy jakby sowy;”


Wnioskować można, że Cześnik tylko opiekuje się zamkiem i ... Klarą – swoją bratanicą, do której zamek prawnie należy.

Raptusiewicz jest starym kawalerem i aby podreperować swoją sytuację materialną, zaczyna zastanawiać się nad ożenkiem. Zapewne nie wyobraża sobie, by w przyszłości, mając w pamięci swoją „szlachecką świetność”, posłusznie wykonywać czyjeś rozkazy. Małżonka z dobrym posagiem „wybawiłaby” go z niezręcznej sytuacji. Rozważa dwie kandydatury: bratanicy i Podstoliny goszczącej w jego domu w charakterze „opiekunki” Klary i jej majątku. Ostatecznie wybiera Podstolinę „wdówkę gładką” – jako bardziej odpowiednią wiekiem i zamożniejszą, co później okaże się ułudą, bo piękna Hanna, mimo że trzykroć zamężna, nie posiada żadnych dóbr.

Cześnik w stroju szlachcica i z karabelą u boku prezentuje się całkiem okazale, wzbudza szacunek, a nawet strach, zwłaszcza, gdy podnosi głos, mówi stanowczo i uderza pięścią w stół. W istocie to dobroduszny człowiek, nękany niezbyt miłymi przypadłościami:

„Pan zaś, mówiąc między nami,
Masz pedogrę (...)
Kurcz żołądka (...)
Rumatyzmy jakieś łupią.”
– przypomina mu Dyndalski, czym denerwuje Raptusiewicza.

Cześnik jest żywą osobowością z temperamentem choleryka – człowieka gwałtownego, niepohamowanego, stąd i jego nazwisko Raptusiewicz – od „raptus” – gwałtowny, impulsywny. Tak charakteryzuje go Papkin:

„Cześnik – wulkan aż niemiło.
Żebym krótko go nie trzymał,
Nie wiem, co by z światem było.”
Natomiast jego „wróg” – Rejent mówi: „Cześnik burda – ja spokojny”, co dodatkowo potwierdza opinia Wacława:

„Lecz cóż Klara temu winna,
Że czasami stryj szalony?”


W istocie nie są to wady bohatera, raczej cechy, które czynią go szczerym, otwartym. Cześnik nie udaje - mówi i robi wszystko, co pomyśli, czasami zbyt szybko, ale takie ma już usposobienie. W przeszłości był również buńczucznym młodym szlachcicem, który jeździł na sejmiki i pojedynkował się z każdym, kto miał inne od niego zdanie. Z „Panią Barską” – pamiątką z owych lat „przyjaźni” się stale i gotów w każdej sytuacji tą „przyjaźń” wykorzystać, gdy tylko zajdzie taka potrzeba. „Pani Barska” świadczy o jego patriotyzmie (udział w konfederacji) oraz waleczności.

Jest przy tym Cześnik człowiekiem z poczuciem humoru, w czasie „okiennego” dialogu z Rejentem, mając dość sąsiedzkiej wymiany zdań, zażartował:

„Hej! Gerwazy! Daj gwintówkę!
Niechaj strącę tę makówkę!”


Ma też swoje ulubione powiedzonko: „Mocium panie”, które lubi wplatać w wypowiedzi oraz gdy szczególnie się nad czymś zastanawia, np. gdy dyktuje „podstępny” list Dyndalskiemu. Jego atutem jest również hojność – murarzom, z racji odniesionych strat wypłaca odszkodowanie.

Bywa nieśmiały, ale tylko w stosunku do kobiet i dlatego pozyskanie Podstoliny „zleca” Papkinowi. Ten wywiązuje się z zadania prawidłowo, ale wkrótce wdówka, namówiona przez Milczka, zrywa zaręczyny. W pierwszym odruchu Cześnik gotów biec do Rejenta i pojedynkować się z nim za taką zniewagę, ale opanowuje gniew i, choć jest nieskory do intryg, wymyśla taką, która przypadkiem przynosi korzyści wszystkim.

Cześnik wzbudza sympatię czytelnika, nie neguje tej postaci nawet wybuchowy charakter, porywczość, czy chęć osiągnięcia korzyści materialnych. Są to cechy typowo ludzkie, a wzbogacone poczuciem humoru, prostolinijnością - szczerością myśli i działań, powodują, że Maciej Raptusiewicz jest kreacją ciekawą, niebanalną. Jego „niezdolność” do kłamstwa, obłudy sprawiają, że odbiorca ma chęć zaprzyjaźnić się z takim bohaterem.

Zobacz inne artykuły:

Inne
„Zemsta” Aleksandra Fredry - szczegółowe streszczenie
Kto jest kim w „Zemście”
Plan wydarzeń „Zemsty”
Geneza „Zemsty”
Rejent Milczek – charakterystyka szczegółowa
Cześnik charakterystyka szczegółowa
Biografia Aleksandra Fredry
„Zemsta” – sterszczenie w pigułce
Czas i miejsce akcji w „Zemście”
„Zemsta” Fredry bawi czy skłania do refleksji?
Józef Papkin – charakterystyka postaci
Komizm „Zemsty”
Podaj przykłady manipulacji w „Zemście” Fredry
Humor w „Zemście”
Kompozycja i styl „Zemsty”
Charakterystyka pozostałych bohaterów
Znaczenie tytułu komedii Aleksandra Fredry „Zemsta”
Język „Zemsty”
Jaki morał płynie z „Zemsty” Aleksandra Fredry?
Dlaczego „Zemsta” Fredry to komedia intrygi
Najważniejsze problemy w „Zemście”
Cechy gatunkowe komedii
Historia zemsty w „Zemście”
Wywiad z Papkinem, postacią z „Zemsty" Aleksandra Fredry
Gatunek „Zemsty” Aleksandra Fredry i jego cechy
Jaki jest sens motta utworu „Zemsta” Fredry?
Jak powstała książka Aleksandra Fredry „Zemsta”?
Kto się na kim i za co mści w „Zemście” Aleksandra Fredry?
Charakterystyka Papkina z „Zemsty” Aleksandra Fredry, jako bohatera, który najbardziej śmieszy
Motywy w „Zemście” Fredry
Twórczość Aleksandra Fredry
Kalendarium twórczości Fredry
Która z postaci w „Zemście” Fredry wzbudza niechęć i dlaczego?
Symbolika muru i jego rola w „Zemście”
Najważniejsze cytaty z „Zemsty”
Przyczyny konfliktu w „Zemście” Aleksandra Fredry
Inscenizacje i ekranizacje „Zemsty”
Słynne powiedzonka w „Zemście” Aleksandra Fredry
Fredro - kalendarium życia
Bibliografia
Co oznacza skrót JW w „Zemście” Aleksandra Fredry
Czym była Artemiza?
Wyjaśnij cytat: „Jeśli nie chcesz mojej zguby, krokodyla daj mi luby”
Słynne mury w historii i kulturze
Zinterpretuj słowa Papkina „Jestem Papkin, lew Północy...”
Cytaty z Aleksandra Fredry



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies