Scena 5

Cześnik opracowuje plan zemsty na Rejencie. Postanawia napisać list – rzekomo od Klary do Wacława i powierza to zadanie Dyndalskiemu, ale sługa nie jest biegły w pisaniu, bo bezmyślnie zapisuje każde słowo. Dochodzi do żartobliwej sprzeczki między dyktującym a piszącym. Ostatecznie Cześnik zamierza inaczej sprowokować Wacława do przybycia pod swój dach. Każe posłać po niego Rózię, Dyndalski z pachołkami mają tymczasem „obstawić” mur, na wypadek gdyby Rejentowicz się buntował. Papkin w dalszym ciągu pisze testament.

Papkin, Cześnik, Dyndalski

Cześnik przygotowuje plan zemsty, a Papkin pisze testament. Raptusiewicz uprasza go, by zaprzestał nierozsądnych działań, bo „do czubków odwieźć każę.” I przywołuje Dyndalskiego: „Siadaj waść tu – zmaczaj pióro, / Będziesz pisał po mym słowie.” Dyndalski wzbrania się, mówi, że nie jest biegły w sztuce pisania, ale według Cześnika to nawet lepiej, bo list ma być niby od Klary do Wacława. Sługa uważa za nieprzyzwoitość, żeby panna pisała do kawalera: „Panie, wszak to despekt (dyshonor) dla niej.”, ale Cześnik nie dba o szczegóły: „Co się waszeć o to pyta. / Maczaj pióro, pisz, i kwita.”

Zastanawia się, jak ująć w słowa „to miłosne świergotanie”. Dyndalski pisze pod jego dyktando i najpierw zapomina akapitu, a potem „stawia” niekształtną literę B – „Kto pomyśli, może zgadnie.” – komentuje Cześnik. Potem sługa zapisuje wszystkie słowa dyktującego włącznie z jego słynnym: „mocium panie”, na koniec plami papier kleksem, lecz by już nie drażnić Raptusiewicza zapewnia, że przerobi go w literę. Cześnik dyktuje dalej, ale każe uważać nieszczęsnemu „pisarzowi”. Ostatecznie prosi służącego o odczytanie domniemanego listu od Klary. Pismo zaczyna się od słów:

„Bardzo proszę mocium panie
Mocium panie me wezwanie
Mocium panie wziąć w sposobie
Mocium”...

Tu Cześnik nie wytrzymuje, wyrywa papier Dyndalskiemu i drze go na kawałki, wyzywa go przy tym od cymbałów, służący broni się: „Jaśnie pana własne słowo”. Cześnik nakazuje mu przepisać wszystko od nowa, ale bez „mocium panie”. Dyndalski mówi: „Z tych kawałków trudno będzie.” „Dyktando” zaczyna się jeszcze raz, ale Cześnik ponownie zaczyna używać swojego powiedzonka, a Dyndalski je bezmyślnie zapisuje. Obydwaj dochodzą do wniosku, że list nie jest dobrym pomysłem i Raptusiewicz głowi się nad inną koncepcja „zwabienia” Wacława pod swój dach. Wymyśla, że można by posłać pacholę - dziecko, bo malca nikt nie będzie podejrzewał, lecz inicjatywa upada, bo okazuje się, że nie każdy może rozpoznać Wacława: „Rejentowicz od nikogo / Nie jest u mnie znany wcale...”

Wtedy Papkin wygaduje się, że wszyscy zaraz mogą go poznać, bo tajnie „gościł” na zamku od rana. Cześnik też jest zdziwiony, dopiero po chwili przypomina sobie młodzieńca – komisarza. Złości się, że Papkin go o tym nie powiadomił, ale ten ma usprawiedliwienie – otrzymał zapłatę za milczenie: „Abym milczał dał mi złoto.” I dodaje, że już nie obawia się gniewu Raptusiewicza, bo niedługo i tak umrze – otruty przez Rejenta.

Cześnik wpada na jeszcze jeden pomysł. Planuje posłać Rózię po Wacława z zaproszeniem niby od Klary. W tym czasie Dyndalski ma postawić w krzakach straże, a gdy Wacław będzie przedostawał się przez mur, strażnicy mają go pochwycić, a gdy nie zechce pójść dobrowolnie, mogą użyć siły i związać go. Dyndalski uważa, że ten projekt jest niegodny szlachcica i niehonorowy. Ale Raptusiewicz jest nieugięty. Żąda wypełnienia rozkazu.

W tym czasie Papkin podsuwa mu swój testament i prosi o podpis – „jako świadek” -tłumaczy. Cześnikowi ani w głowie takie sprawy. Papkin irytuje się i snuje rozważania nad sensem egzystencji. Dochodzi do wniosku, że w życiu wszystko jest przydatne, póki jest dobre, a ludzie bywają egoistyczni i wzajemnie się wykorzystują: „Każdy siebie ma na względzie, / A drugiego za narzędzie (...)”

Scena 6

Papkin po raz kolejny zwierza się Klarze ze swoich uczuć oraz odczytuje jej swoją ostatnią wolę. Według testamentu Raptusiewiczównie przypada w udziale angielska gitara i rzadka kolekcja motyli będąca aktualnie w zastawie.

Papkin, Klara

Papkin ponownie zwierza się Klarze z miłości. Tłumaczy jej, że wkrótce umrze, ponieważ został otruty i dlatego sporządził testament. Niestety, w takich okolicznościach, nie będzie mógł przywieźć krokodyla. Dziewczyna uważa, że stracił zmysły, ale on odczytuje swoją ostatnią wolę i prosi, by kiedyś zapłakała na jego grobie.

W testamencie rozporządza swoim „ruchomym i nieruchomym” majątkiem, właściwie nieruchomości wcale nie posiada, a z dóbr ruchomych Klarze daruje angielską gitarę i „rzadką kolekcję motyli, będącą teraz w zastawie”. Artemiza miała przypaść w udziale Cześnikowi, lecz Józef Papkin rozmyślił się i postanowił przekazać ją najdzielniejszemu rycerzowi w Europie, który wystawi pomnik na jego grobie. Starościankę – Klarę i jej stryja Cześnika czyni egzekutorami testamentu, nie zezwala im spłacać żadnych długów, jeżeli takowe pojawią się, ponieważ one mają być pamiątką po świętej pamięci Papkinie. Swoich tytułów i godności testator (spadkodawca) nie wymienia – ponoć nie starcza na nie miejsca w obszernym rozporządzeniu.

strona:    1    2    3    4    5    6    7  

Szybki test:

Na przyjęcie weselne Cześnika gości zaprasza:
a) Wacław
b) Śmigalski
c) Papkin
d) Dyndalski
Rozwiązanie

Papkin by zostać mężem Klary miał milczeć przez:
a) dwa miesiące
b) sześć miesięcy
c) rok i sześć dni
d) dziesięć miesięcy
Rozwiązanie

Walka między Cześnikiem a Rejentem ma się odbyć w okolicy „trzech kopców w Czarnym Lesie” o godzinie:
a) szóstej
b) ósmej
c) czwartej
d) dwunastej
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Inne

„Zemsta” Aleksandra Fredry - szczegółowe streszczenie Kto jest kim w „Zemście” Geneza „Zemsty” Plan wydarzeń „Zemsty” „Zemsta” – sterszczenie w pigułce Czas i miejsce akcji w „Zemście” „Zemsta” Fredry bawi czy skłania do refleksji? Rejent Milczek – charakterystyka szczegółowa Cześnik charakterystyka szczegółowa Biografia Aleksandra Fredry Komizm „Zemsty” Podaj przykłady manipulacji w „Zemście” Fredry Humor w „Zemście” Kompozycja i styl „Zemsty” Józef Papkin – charakterystyka postaci Język „Zemsty” Jaki morał płynie z „Zemsty” Aleksandra Fredry? Dlaczego „Zemsta” Fredry to komedia intrygi Najważniejsze problemy w „Zemście” Cechy gatunkowe komedii Historia zemsty w „Zemście” Charakterystyka pozostałych bohaterów Znaczenie tytułu komedii Aleksandra Fredry „Zemsta” Jaki jest sens motta utworu „Zemsta” Fredry? Jak powstała książka Aleksandra Fredry „Zemsta”? Kto się na kim i za co mści w „Zemście” Aleksandra Fredry? Charakterystyka Papkina z „Zemsty” Aleksandra Fredry, jako bohatera, który najbardziej śmieszy Motywy w „Zemście” Fredry Wywiad z Papkinem, postacią z „Zemsty" Aleksandra Fredry Gatunek „Zemsty” Aleksandra Fredry i jego cechy Symbolika muru i jego rola w „Zemście” Twórczość Aleksandra Fredry Kalendarium twórczości Fredry Która z postaci w „Zemście” Fredry wzbudza niechęć i dlaczego? Przyczyny konfliktu w „Zemście” Aleksandra Fredry Najważniejsze cytaty z „Zemsty” Słynne powiedzonka w „Zemście” Aleksandra Fredry Inscenizacje i ekranizacje „Zemsty” Czym była Artemiza? Wyjaśnij cytat: „Jeśli nie chcesz mojej zguby, krokodyla daj mi luby” Słynne mury w historii i kulturze Zinterpretuj słowa Papkina „Jestem Papkin, lew Północy...” Cytaty z Aleksandra Fredry Fredro - kalendarium życia Bibliografia Co oznacza skrót JW w „Zemście” Aleksandra Fredry

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies