„Dżuma” jako powieść parabola

Autor: Karolina Marl�ga

Parabola, zwana także przypowieścią, jest gatunkiem literackim, który niesie ze sobą przesłanie moralne lub dydaktyczne. Do cech formalnych paraboli zalicza się:

- schematyczną fabułę,
- uproszczoną konstrukcję postaci,
- obiektywność narracji.

Wyżej wymienione cechy służą alegorycznemu lub symbolicznemu odczytaniu świata przedstawionego w dziele literackim. W przypowieściach odnajdujemy zawsze dwie płaszczyzny wydarzeń. Realną (przedstawioną w dziele) i alegoryczną. Tę drugą odnajdujemy, czytając między słowami.

Dżuma jest doskonałym przykładem powieści – paraboli. Odnajdujemy w niej wszystkie cechy tego gatunku literackiego. Fabuła jest schematyczna. Skupia się niemal wyłącznie na walce z epidemią. Robi to w sposób jasny, klarowny i chronologiczny. Postaci są bardzo wyraziste i spełniają wręcz rolę symboli. Reprezentują określone postawy społeczne wobec zarazy, zła czy wojny. Narrator usiłuje być jak najbardziej obiektywny. Nie przedstawia się na samym początku powieści. Dopiero na jej końcu. Nie poznajemy jego osobistych przemyśleń. Nie krytykuje i nie wychwala poszczególnych postaw mieszkańców.

Istnienie płaszczyzny alegorycznej zapowiada już słowa motta poprzedzającego akcję powieści:

„Jest rzeczą równie rozsądną ukazać jakiś rodzaj uwięzienia przez inny, jak ukazać coś, co istnieje rzeczywiście, przez coś innego, co nie istnieje.”

Słowa te są wyraźnym sygnałem, by nie brać dosłownie treści dzieła. Trzeba odnaleźć ukryty w nim głębszy sens. Motto daje także do zrozumienia, że warstwa fikcyjna w powieści jest zdeterminowana przez fakty.

Z historii wiadomo, że epidemia dżumy nigdy nie miała miejsca w Oranie w latach czterdziestych XX wieku. Poprzez fikcyjne wydarzenia, które stanowią treść powieści, Camus przekazuje treści uniwersalne. Mówi o postawach ludzi wobec zagrożenia.

Istnieją co najmniej trzy sposoby odczytywania przesłania Dżumy, poza dosłownym. Podstawiając za słowo „dżuma” czy „zaraza” takie pojęcia jak: zło, śmierć czy wojna powieść Camusa nabiera innego znaczenia. Dżuma jest więc dziełem uniwersalnym.

Szybki test:

Parabola, zwana jest także:
a) przypowieścią
b) przenośnią
c) metaforą
d) złudzeniem
Rozwiązanie

Narrator „Dżumy” jest:
a) stronniczy
b) obiektywny
c) subiektywny
d) negatywnie nastawiony do niektórych postaci
Rozwiązanie

Fabuła „Dżumy” nie jest:
a) chaotyczna
b) schematyczna
c) chronologiczna
d) klarowna
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

Streszczenia	Opracowanie
„Dżuma” - streszczenie szczegółowe „Dżuma” - krótkie streszczenie	Albert Camus - życiorys Kompozycja „Dżumy” Alberta Camusa Struktura „Dżumy” Alberta Camusa Czas i miejsce akcji „Dżumy” Problematyka „Dżumy” Alberta Camusa „Dżuma” - plan wydarzeń Co symbolizuje „dżuma” z powieści Camusa? Portret lekarza w „Dżumie” Alberta Camusa „Dżuma” - moralne przesłanie utworu Jak zmienił się Oran w wyniku epidemii dżumy? Egzystencjalizm w „Dżumie” Dramat postaw moralnych w „Dżumie” Camusa Motyw przyjaźni w „Dżumie” Jak zachowywali się bohaterowie wobec dżumy w powieści Camusa? „Dżuma” jako powieść o wojnie „Dżuma” jako poowieść o śmierci „Dżuma” jako powieść o złu - motyw zła „Dżuma” jako powieść parabola Motyw przemiany w „Dżumie” Motyw apokalipsy w „Dżumie” Motyw pracy w „Dżumie” Motyw ludzkiej solidarności w „Dżumie” Motyw cierpienia w „Dżumie” Motyw choroby w „Dżumie” Co oznacza twierdzenie „bakcyl dżumy nigdy nie umiera i nie znika”? Najważniejsze cytaty z powieści „Dżuma” Postawy ludzi wobec zagrożenia w „Dżumie” Camusa Znaczenie motta powieści „Dżuma” Nawiązania w kulturze do „Dżumy” Bibliografia Bezpośrednie odwołania do innych dzieł literackich w „Dżumie”
Bohaterowie
Doktor Bernard Rieux - charakterystyka Jean Tarrou - charakterystyka Ojciec Paneloux - charakterystyka Raymond Rambert - charakterystyka Cottard - charakterystyka Joseph Grand - charakterystyka Pozostali bohaterowie „Dżumy”

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies