Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nad Niemnem

„Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej – streszczenie szczegółowe

Autor: Ewa Petniak

Obwieszczono przybycie pana Darzeckiego z córkami. Leonii kazano przebrać się, by nie wyglądała gorzej od ciotecznych sióstr. Szwagier Korczyńskiego przybył upomnieć się o dług swojej żony (siostry Benedykta). Pieniądze niezbędne mu były na wyprawę dla córki, która miała wejść w bogatą hrabiowską familię. Stary Korczyński dziwił się, że jego szwagier potrzebuje tak dużego kapitału, by wyposażyć córkę na nową drogę życia: „Cóż szwagier myśli? Srebra, futra, koronki i inne tam kobiece fatałaszki to są rzeczy kosztowne... bardzo kosztowne. Fortepian z Paryża sprowadzić musimy. Żona moja chce i ja się na to zgadzam (...)” – tłumaczył się Darzecki. Benedykt miał niewyraźną minę. Sprawa Darzeckiego frasowała go. Nie wiedział, jak wybrnąć z niezręcznej sytuacji i, mimo że gospodarstwo ostatnio dobrze funkcjonowało, nie był w stanie od razu zapłacić tak znacznej kwoty. Sugerował, by szwagier rozłożył ją na raty.

Darzecki nie był jednak na tyle wielkoduszny i polecił swojego znajomego kapitalistę, który z chęcią, choć na wysoki procent, będzie mógł pożyczyć należną sumę. Dodatkowo usprawiedliwiał nagłą potrzebę odzyskania pieniędzy sporymi wydatkami: rozbudował dom, wzbogacając go o oranżerię, meblował pokoiki córek i powiózł je na wycieczkę zagraniczną. Rozrzutność tłumaczył koniecznością zaspokojenia wyższych potrzeb i pragnieniem bycia człowiekiem „cywilizowanym”. Rozmowę zakończył propozycją sprzedania zaniemeńskiego lasu, co bardzo zbulwersowało Korczyńskiego. Przypomniał szwagrowi, że tam znajduje się „mogiła” – wspólny grób powstańców i jego brata, a tym samym i brata Jadwigi Darzeckiej:
„ – Szwagier może nie pamięta, że tam jest...to...tamto...mogiła...
- Jaka mogiła? – zdziwił się Darzecki.
- Andrzeja...i to...tamto...tego...tych, którzy z nim razem...”


Darzecki stwierdził, że to tylko „sentymentalność” i historia ta nie ma już większego znaczenia. Rozmowie mężczyzn dwukrotnie przeszkadzało nagłe wtargnięcie młodych panien Darzeckich i Leonii, które zaaferowane modą, udzielały Korczyńskiemu rad, co do zmian wnętrz domu. Krytycznym okiem obserwował wszystko znajdujący się w jednym z rogów salonu Witold. Nie podobała mu się zwłaszcza postawa jego ojca wobec Darzeckiego, który na tle bogacza wypadał służalczo. W związku z tym doszło później do „pokoleniowego” sporu.
Nim Darzecki opuścił gościnne progi Benedykta, wspomniał jeszcze młodego Zygmunta Korczyńskiego. Mówił o nim, że jest w Osowcach nieszczęśliwy. Przyzwyczajony do światowych wojaży nie może znaleźć na wsi natchnienia do pracy twórczej. Ponoć znudziła mu się również młodziutka i bogata żona. Korczyński skrytykował zachowanie Zygmunta: „ – A, na miłosierdzie boskie! – zawołał – czy to ziemia jest rajem, żeby od niej wszystkiego dobrego razem wymagać było można. Czegoż ten gagatek więcej od losu swego żąda? Ma majątek, talent, matkę, która za nim świata nie widzi, młodą i śliczną żonę, tak w nim rozkochaną, że aż czasem ludzi śmieszy...”

Po wyjeździe szwagra pan Benedykt posprzeczał się synem. Witold zarzucił ojcu zbytnią uległość i pokorę wobec Darzeckiego. Stwierdził, ze nie jest to człowiek godzien szacunku, „że jest to pyszałek, sybaryta (utracjusz, hulaka), egoista niedbający o nic oprócz własnej pychy i wygody, niewidzący dalej niż koniec własnego nosa, który zadziera pod obłoki dlatego, że ma większy od innych majątek, ciotkę hrabinę i stryjecznego brata wzbogaconego nie wiedzieć w jaki sposób, zapewne potem i krzywdą swych bliźnich.” Wyrzucał ojcu ponadto błędy w wychowywaniu jego siostry Leonii, która stawała się podobna do sióstr Darzeckich i w przyszłości, jeśli tak dalej pójdzie, nie będzie wartościową kobietą, tylko pustą „lalką”, „światową sroką”. Ojciec oburzony zachowaniem syna, nazwał go złym i zarozumiałym chłopcem, po czym wsiadł na konia i ruszył doglądać swoich włości. Witold wybiegł za nim z zamiarem podania mu kapelusza, lecz ten zignorował go, mówiąc> „ – Idź precz!”

strona:    1    2    3    4    5    6    7    8    9    10    11    12    13    14    15    16    17    18    19    20    21    22    23    24    25    26    27    28    29    30    31    32    33  

Szybki test:

Na grobowcu, do którego zaprowadzili Justynę Anzelm i Janek widniał napis: „JAN i CECYLIA, ROK:
a) 1549”
b) 1524”
c) 1486”
d) 1494”
Rozwiązanie

Jan był synem poległego w powstaniu styczniowym:
a) Stanisława
b) Jerzego
c) Włodzimierza
d) Andrzeja
Rozwiązanie

Olszynka to majątek należący do:
a) Kirłów
b) Andrzejowej
c) Różyca
d) Domuntówny
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej – streszczenie szczegółowe
„Nad Niemnem” – streszczenie w pigułce
Dzieje Jana i Cecylii - streszczenie
Czas akcji „Nad Niemnem”
Miejsce akcji „Nad Niemnem”
Geneza i zakres tematyczny „Nad Niemnem”
Plan wydarzeń „Nad Niemnem”
Tytuł i konstrukcja „Nad Niemnem”
Życiorys Elizy Orzeszkowej
„Nad Niemnem” jako powieść realistyczna
Etos pracy w „Nad Niemnem”
Tło społeczno – historyczne, czyli sytuacja pod zaborami w połowie XIX wieku
Motyw rzeki w „Nad Niemnem” Orzeszkowej
Kontrast jako zasada kompozycyjna „Nad Niemnem”
Epoka pozytywizmu i jej wyznaczniki – wprowadzenie do zagadnień w literaturze
Nurty literackie i modele powieści w pozytywizmie
Kalendarium twórczości Elizy Orzeszkowej
Przyroda w „Nad Niemnem”
Mit powstania styczniowego w „Nad Niemnem”
Miłość w „Nad Niemnem”
Narracja „Nad Niemnem”
Obraz powstania styczniowego w twórczości Elizy Orzeszkowej
Między Korczynem i bohatyrowickim zaściankiem a Soplicowem – związki „Nad Niemnem” z „Panem Tadeuszem”
Humor w „Nad Niemnem”
Język „Nad Niemnem”
Adaptacje filmowe „Nad Niemnem”
Najważniejsze cytaty w „Nad Niemnem”
Bibliografia




Bohaterowie
Jan Bohatyrowicz - charakterystyka
Justyna Orzelska - charakterystyka
Marta Korczyńska - charakterystyka
Benedykt Korczyński - charakterystyka
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Nad Niemnem”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies