Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nad Niemnem

Marta Korczyńska - charakterystyka

Autor: Ewa Petniak

Marta jest ubogą krewną Benedykta – sierotą. W Korczynie przebywa od czasów swojej młodości. W powieści ma czterdzieści osiem lat, czego dowiadujemy się z jej wypowiedzi – podczas powrotu z kościoła relacjonuje Justynie wydarzenie. Przed dwunastu laty, idąc tą samą drogą, odziana w zieloną suknię i z kapeluszem w dłoni, biegła tak prędko, że okoliczni chłopi wzięli ją za „cholerę” – alegoryczny obraz choroby, która się wówczas panoszyła po świecie: „Czy ty myślisz, że to miło być wziętą za cholerę? Nie byłam ja wtedy tak starą... dwanaście lat temu miałam lat trzydzieści sześć...”

Marta jest starą panną, o niezbyt miłej aparycji: „była niezwykle wysoką, a wysokość tę zwiększała jeszcze chudość jej ciała (...) Była to mała, chuda, okrągła twarz ze skórą tak ciemną, że prawie brązową, z czołem sfałdowanym w kilka grubych zmarszczek, z wpadłymi i kościstymi policzkami, z wyrazem goryczy i złośliwości nadawanym jej przez ostrość nosa i zaciśnięcie warg a wzmaganym przez szczególną ognistość i przenikliwość oczu.”

Wygląd zewnętrzny Marty nie jest przypadkowy i doskonale harmonizuje z jej osobowością. Czasem bywa złośliwa, potrafi „dopiec” słowem, ale ponieważ sama uważa się za „cholerę”, wie, że bywa nieprzyjemna dla innych i po części tym się usprawiedliwia. Doświadczenia życiowe - utracona miłość i trud pracy wystylizowały ją na kobietę cyniczną, czasem szyderczą. Pod „drwiącą” powierzchownością kryje się istota wrażliwa, ciepła i dobra. Dzieci Korczyńskich, które wychowała, uwielbiają cioteczkę. Justyna ją szanuje, poważa, liczy się z jej opinią, choć czasem nie może zrozumieć. Młoda Orzelska nie pojmuje, w jaki sposób można odrzucić miłość, jaka łączyła Martę i Anzelma, ale stara panna i na to ma wytłumaczenie: „ – Przyczyny... (...) Dwie ich były: raz, że królewna okrutnie bała się ludzkiego śmiechu; po wtóre, że bardzo też zlękła się ciężkiej pracy. Ot, i wszystko. (...) Zabraniać nie zabraniali, bo nikt też i prawa do tego nie miał. (...) Ale wyśmiewali się, żartowali, kpili!”
Ciotce nie podoba się związek Justyny i Jana. Krytykuje panienkę. Sądzi, że Orzelska „bawi się” uczuciami młodzieńca. Dopiero dużo później, gdy już w planach pojawia się małżeństwo, uświadamia sobie, jak pochopne wyciągała wnioski. Podziwia wówczas siostrzenicę, bo tej uda się zrealizować i osiągnąć to, przed czym ona uciekała.

Od chwili rozstania z Anzelmem, Marta pozostaje samotna, nie związała się z nikim, w hołdzie uczuciom, jakie łączyły ją z Bohatyrowiczem. Poświęciła się pracy, której tak się obawiała i w pomaganiu Benedyktowi przy prowadzeniu gospodarstwa upatrywała sensu życia. Jest świetną gospodynią: wybornie gotuje, zaopatruje dom w produkty żywnościowe, czego dowodem jest hojnie wyposażona spiżarnia, dba o codzienny jadłospis. Nie przejmuje się swoimi kłopotami ze zdrowiem, ignoruje dręczący ją latami kaszel. Jest w tym względzie „kontrastem” schorowanej Emilci, którą o zawroty i bóle głowy przyprawia cokolwiek: „grubiańskie” słowo, uchylona okiennica.

Marta czuje się zbędna w Korczynie, sądzi, ze nikt jej nie lubi. Po ślubie Justyny zamierza przenieść się wraz z nią do Bohatyrowicz. Informuje o tym Benedykta, przy okazji mówiąc o swoich uczuciach: „ - Słowo honoru! Bardzo chcę przy nich zamieszkać. (...) Chleba darmo im jeść nie będę, bo i doświadczenie w gospodarstwie mam, i siły do pracy jeszcze trochę... (...) A ja tu niepotrzebna... wieczny smutek! niepotrzebna nikomu... nikomu... nikomu...”

Benedykta zadziwia, ale jednocześnie wzrusza takie wyznanie krewnej. Mówi jej o tym, jak bardzo ją ceni: „ – Co ty wygadujesz? Jakie głupstwo do głowy ci przyszło! Ty tu niepotrzebna! Boże kochany! A toż my z tobą od dwudziestu lat we dwoje pracujem! Tylkoż nas dwoje pracujących było! Niepotrzebna! A cóż ja bym począł, gdybym ciebie przy sobie nie miał! Toż ja nie tylko swojej, ale i twojej pracy zawdzięczam, ze utrzymałem się przy Korczynie! (...) Ależ ty dzieci moje na rękach wynosiłaś i wyhodowałaś! (...) i nie puszczę cię od siebie, jak sobie chcesz, nie puszczę...”

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej – streszczenie szczegółowe
„Nad Niemnem” – streszczenie w pigułce
Dzieje Jana i Cecylii - streszczenie
Czas akcji „Nad Niemnem”
Miejsce akcji „Nad Niemnem”
Geneza i zakres tematyczny „Nad Niemnem”
Plan wydarzeń „Nad Niemnem”
Życiorys Elizy Orzeszkowej
„Nad Niemnem” jako powieść realistyczna
Etos pracy w „Nad Niemnem”
Tytuł i konstrukcja „Nad Niemnem”
Motyw rzeki w „Nad Niemnem” Orzeszkowej
Kontrast jako zasada kompozycyjna „Nad Niemnem”
Tło społeczno – historyczne, czyli sytuacja pod zaborami w połowie XIX wieku
Kalendarium twórczości Elizy Orzeszkowej
Przyroda w „Nad Niemnem”
Mit powstania styczniowego w „Nad Niemnem”
Miłość w „Nad Niemnem”
Epoka pozytywizmu i jej wyznaczniki – wprowadzenie do zagadnień w literaturze
Nurty literackie i modele powieści w pozytywizmie
Obraz powstania styczniowego w twórczości Elizy Orzeszkowej
Między Korczynem i bohatyrowickim zaściankiem a Soplicowem – związki „Nad Niemnem” z „Panem Tadeuszem”
Humor w „Nad Niemnem”
Język „Nad Niemnem”
Narracja „Nad Niemnem”
Adaptacje filmowe „Nad Niemnem”
Najważniejsze cytaty w „Nad Niemnem”
Bibliografia




Bohaterowie
Jan Bohatyrowicz - charakterystyka
Justyna Orzelska - charakterystyka
Marta Korczyńska - charakterystyka
Benedykt Korczyński - charakterystyka
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Nad Niemnem”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies