Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nad Niemnem
Przestrzeń i czas w „Nad Niemnem” są niezwykle ważne i tworzą skomplikowaną strukturę; w teraźniejszość i świat realny zostały wpisane elementy czasu i przestrzeni mitycznej, historycznej. Oto jak można je zróżnicować:
Przestrzeń w powieści podzielić możemy na kilka warstw:
- na przestrzeń otwartą, którą tworzą nadniemeńskie okolice, przyroda, natura, miejsca pracy ludzkiej, pola uprawne. Krajobraz nadniemeński symbolizuje siłę i nieprzemijalność natury oraz cykliczność przyrody, która jednocześnie wyznacza czas. To przyroda warunkuje wszystkie działania człowieka, z jej cyklami wiąże się np. coroczny zbiór plonów – żniwa. Nadniemeński krajobraz sugeruje krainę szczęśliwości, piękna, można go utożsamiać z rajem, arkadią, w dodatku ubogacony jest w dźwięki (szum wody, szmer zbóż, traw, śpiew ptaków):
„Za oknem, za przezroczystą ścianą klonów, po błękitnym Niemnie płynęły tratwy, w mowie miejscowej płytami zwane. Jeden za drugim pod ciemną ścianą boru wieńczącego wysoki brzeg rzeki płynęły złote w słońcu, a stojący u sterów płytnicy (sternicy), w białej odzieży, silni jak wodne olbrzymy, nadając rudlom (sterom) ciężkie półobroty uderzali nimi po wodzie, która z wielkim pluskiem tryskała w perlistych kaskadach. (...) Po przeciwległym wybrzeżu, pod gęstym borem, chodzili ludzie różni, pojedynczo i gromadnie, w szarych i białych ubraniach; gdzieniegdzie, nisko nad rzeką, skrzydlatymi punktami przelatywały rybitwy; w jednym miejscu rybackie czółenko prześlizgiwało się pomiędzy płytami; w klonach szczebiotały szczygły, gwizdała wilga, zanosiła się od krzyku czeczotka. Świat stał w cudnej pogodzie jak czara nalana błekitem i złotem.
- Piękna miejscowość – rzekł w zamyśleniu Różyc.”
- na przestrzeń zamkniętą, kreującą jednocześnie portrety psychiczne bohaterów. Stanowią ją:
a) dwory ziemiańskie – izolowane od wsi, życia ludu, ale kojarzone z pracą i gospodarowaniem – Korczyn , Olszynka, Osowce, czy zaścianek Bohatyrowiczów:
„W Olszynce, za olchowym gajem, od którego zapewne folwark ten wziął swe nazwanie, na łagodnej wyniosłości gruntu dom niewielki, drewniany, nieotynkowany, niby z kosza zieleni wychylał się ze starych, ogromnie rozrosłych bzów i z gęstego rzędu fasoli (...). Z tyłu domu znajdował się spory sad owocowy, prostym częstokołem ogrodzony, bez dróg i upiększeń żadnych; z przodu, za małym, trawą i gdzieniegdzie chwastami porosłym dziedzińcem, po łagodnej spadzistości spływały aż ku olchowemu gajowi duże i urodzajne ogrody warzywne.”
b) salony lub ich namiastki, gdzie panuje bezruch, marazm (zastój) i próżniactwo. Są to pokoje Emilii Korczyńskiej, gabinety Teresy, Różyca, Kirły, Zygmunta. W tej przestrzeni, która ma pełnić funkcję azylu, ucieczki od świata, wszystko zamiera, popada w chorobę, stagnację i rozpad. Nie ma z niej praktycznie ucieczki:Miejsce akcji „Nad Niemnem”
Autor: Ewa PetniakPrzestrzeń i czas w „Nad Niemnem” są niezwykle ważne i tworzą skomplikowaną strukturę; w teraźniejszość i świat realny zostały wpisane elementy czasu i przestrzeni mitycznej, historycznej. Oto jak można je zróżnicować:
Przestrzeń w powieści podzielić możemy na kilka warstw:
- na przestrzeń otwartą, którą tworzą nadniemeńskie okolice, przyroda, natura, miejsca pracy ludzkiej, pola uprawne. Krajobraz nadniemeński symbolizuje siłę i nieprzemijalność natury oraz cykliczność przyrody, która jednocześnie wyznacza czas. To przyroda warunkuje wszystkie działania człowieka, z jej cyklami wiąże się np. coroczny zbiór plonów – żniwa. Nadniemeński krajobraz sugeruje krainę szczęśliwości, piękna, można go utożsamiać z rajem, arkadią, w dodatku ubogacony jest w dźwięki (szum wody, szmer zbóż, traw, śpiew ptaków):
„Za oknem, za przezroczystą ścianą klonów, po błękitnym Niemnie płynęły tratwy, w mowie miejscowej płytami zwane. Jeden za drugim pod ciemną ścianą boru wieńczącego wysoki brzeg rzeki płynęły złote w słońcu, a stojący u sterów płytnicy (sternicy), w białej odzieży, silni jak wodne olbrzymy, nadając rudlom (sterom) ciężkie półobroty uderzali nimi po wodzie, która z wielkim pluskiem tryskała w perlistych kaskadach. (...) Po przeciwległym wybrzeżu, pod gęstym borem, chodzili ludzie różni, pojedynczo i gromadnie, w szarych i białych ubraniach; gdzieniegdzie, nisko nad rzeką, skrzydlatymi punktami przelatywały rybitwy; w jednym miejscu rybackie czółenko prześlizgiwało się pomiędzy płytami; w klonach szczebiotały szczygły, gwizdała wilga, zanosiła się od krzyku czeczotka. Świat stał w cudnej pogodzie jak czara nalana błekitem i złotem.
- Piękna miejscowość – rzekł w zamyśleniu Różyc.”
- na przestrzeń zamkniętą, kreującą jednocześnie portrety psychiczne bohaterów. Stanowią ją:
a) dwory ziemiańskie – izolowane od wsi, życia ludu, ale kojarzone z pracą i gospodarowaniem – Korczyn , Olszynka, Osowce, czy zaścianek Bohatyrowiczów:
„W Olszynce, za olchowym gajem, od którego zapewne folwark ten wziął swe nazwanie, na łagodnej wyniosłości gruntu dom niewielki, drewniany, nieotynkowany, niby z kosza zieleni wychylał się ze starych, ogromnie rozrosłych bzów i z gęstego rzędu fasoli (...). Z tyłu domu znajdował się spory sad owocowy, prostym częstokołem ogrodzony, bez dróg i upiększeń żadnych; z przodu, za małym, trawą i gdzieniegdzie chwastami porosłym dziedzińcem, po łagodnej spadzistości spływały aż ku olchowemu gajowi duże i urodzajne ogrody warzywne.”
„Pokój ten miał pozór gabinetu wykwintnej kobiety. Wszystko tu było miękkie, ozdobne i wbrew temu, co działo się w innych częściach domu, dość jeszcze nowe. Obicie osypane bukietami polnych kwiatów miało pozór nieco sentymentalny; gotowalnia okryta zwojami białego muślinu połyskiwała kryształowymi i porcelanowymi cackami; na etażerkach leżały książki, stały zgrabne koszyki i pudełka z przyborami do ręcznych robót. Materia okrywająca sprzęty pąsowa barwa swą sprawiała na pierwszy rzut oka wrażenie świeżości.
Z tymi wszystkimi szczegółami sprzeczała się atmosfera pokój ten napełniająca. Była ona duszną i pełną zmieszanych zapachów perfum i lekarstw; ponieważ zaś okno i drzwi do przyległych pokojów szczelnie były zamkniętymi, pokój ten przypominał pudełko apteczne oklejona papierem w kwiatki i napełnione wonią olejków i trucizn.”
Opis „milieu” – charakteryzowanie postaci poprzez otoczenie, uwydatnienie cech osobowościowych dzięki odpowiedniej prezentacji pomieszczeń, w których bohater przebywa, ze zwróceniem uwagi na otaczające go przedmioty np. zamknięta w sobie, chorowita pani Emilia przebywa w izolowanych, dusznych wnętrzach.
strona: 1 2 3
Szybki test:
Opis „milieu” polega na:a) charakteryzowaniu postaci poprzez otoczenie
b) uwydatnieniu cech osobowościowych dzięki odpowiedniej prezentacji pomieszczeń, w których bohater przebywa
c) wszystkie odpowiedzi są prawdziwe
d) zwróceniu uwagi na otaczające bohaterów przedmioty
Rozwiązanie
Grób Jana i Cecylii należy do przestrzeni:
a) wspomnieniowej
b) sakralnej
c) martwej
d) mistycznej
Rozwiązanie
Prawdziwy Korczyn to:
a) Węgliszyce
b) Porzecze
c) Borszty
d) Miniewicze
Rozwiązanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies