Światy obu kobiet istnieją obok siebie. Granicę metaforyczną, jak i realną, stanowi próg drzwi kuchennych. Bogutowa jako kucharka cały swój czas spędza na przygotowywaniu posiłków i wykonywaniu swych obowiązków. Nigdy nie bywa na salonie. Nigdy też nie uczestniczy bezpośrednio w życiu hrabiostwa. Jej świat kończy się na progu kuchni, do którego donosi jedzenie, odbierane przez lokaja. Bogutowa ograniczona jest czterema ścianami kuchni. Ogranicza ją przynależność do warstwy ludzi pracujących.

Druga kobieta to hrabina Tczewska, bogaczka. Czas upływa na zabawie, przyjęciach i miłym spędzaniu czasu. Nigdy nie interesuje się przyziemnymi sprawami. Nigdy też nie przekracza progu kuchni. Granice światów Bogutowej i Tczewskiej to granice majątkowe. Podziały społeczne nie pozwalają jej przekroczyć. Drzwi kuchenne są granicą między kobietami i klasami, z których pochodzą.

Granice społeczne uwidaczniają się również w romansie Zenona i Justyny Bogutówny. On – syn zubożałego szlachcica, wykształcony i inteligentny, szybko pnący się po szczeblach kariery, odniósł zawodowy sukces. Ona – niewykształcona córka kucharki, gminnego pochodzenia, prosta i naiwna. Ich uczucie od początku nosiło znamiona mezaliansu. Przekroczenie granic, wynikających z przynależności do różnych warstw społecznych, dla obojga zakończyło się tragicznie. Ppotwierdziło nienaruszalność panującego porządku.

Linia jaskrawego podziału przebiega również pomiędzy bezrobotnymi a właścicielami fabryki i huty. Różnicuje ich praca. Bezrobotni to ludzie, dla których praca stanowi o godności. Jej brak upadla i spycha na dno hierarchii społecznej. Jednocześnie jest ograniczeniem możliwości poprawy swojego losu. W opozycji do nich pozostają filantropii i właściciele, którzy mogą poprawić los tych pierwszych, lecz tak naprawdę nie obchodzi ich to. Pozostają zamknięci. Obojętni na los bezrobotnych.

Również w Boleborzy mamy do czynienia z opozycją pracownicy folwarczni – zarządca – właściciel. Walerian Ziembiewicz jest obojętny na sprawy, dziejące się w folwarku. Na sytuację pracujących tam ludzi. Zajmuje się swoimi przyjemnościami. Nie dba o majątek, a tym samym nie dba o los ludzi.

Najlepszym odzwierciedleniem barier i granic społecznych jest ich miejsce zamieszkania w kamienicy Cecylii Kolichowskiej. Najlepsze pomieszczenia zajmuje sama właścicielka. Jest wdową po rejencie i właścicielu kamienicy. Ma wszelkie wygody i jako jedyna korzysta z ogrodu. Wyższe piętra zajmują osoby średniozamożne. Płacą mniej lub bardziej regularnie czynsz. Cieszą się względami właścicielki. Na poddaszu mieszkają ci, którzy płacą czynsz czasami. Mają dostęp bieżącej wody. Nie doprowadzono do ich mieszkania centralnego ogrzewania. Takiego przywileju nie posiada biedota. Zamieszkuje piwnicę podzieloną na obskurne i ciasne pomieszczenia. Przed śmiercią głodową na ulicy chroni ich jedynie wstawiennictwo Elżbiety, która wpływała na decyzje ciotki.

Punktem kulminacyjnym zderzenia się tych różnych światów, wytworzonych przez granice społeczne, jest moment manifestacji robotniczej. Ścierają się tam dwa światy – robotników i dygnitarzy. Próba zmian panującego systemu, a jednocześnie desperacki akt poprawy swojego losu, spotyka się z niezrozumieniem i wrogością ze strony władz. Manifestacja ze swym krwawym finałem jest próbą przesunięcia granic, które okazują się jednak nienaruszalne.

Zenon tak tłumaczy zaistniałą sytuację: „tłum jest niewinny, bo chce pracy, my jesteśmy niewinni, bo nie mamy dla nich tej pracy” [rozdz. XXVII]. Obie strony zażarcie bronią swoich racji. W efekcie doprowadza to do tragedii robotników, aresztowań i procesów. Granice społeczne są tym samym nienaruszalne, a próba zmienienia tego doprowadza do śmierci ludzi.

Zobacz inne artykuły:

Streszczenia	Opracowanie
„Granica” - krótkie streszczenie „Granica” - streszczenie szczegółowe z testem	„Granica” - czas i miejsce akcji „Granica” - informacje wstępne „Granica” - plan wydarzeń Droga kariery Zenona Ziembiewicza „Granica” - interpretacja i wieloznaczność tytułu Kariera Zenona Ziembiewicza Romans Zenona z Justyną w „Granicy” Życiorys i twórczość Nałkowskiej Cechy powieści Nałkowskiej „Granica” Miłość Zenona i Elżbiety w „Granicy” Filozofia w „Granicy” - „Jakimi ludźmi jesteśmy naprawdę? Czy takimi, jakimi nas widzą inni, czy też takimi, za jakich sami się uważamy?” Problem moralności w „Granicy” Obraz społeczeństwa w „Granicy” Obrona i oskarżenie Ziembiewicza Granice w powieści Kariera i władza w „Granicy” Geneza „Granicy” Nałkowskiej Granica filozoficzna w powieści Nałkowskiej – „jesteśmy takimi, jakimi nas widzą inni, czy też takimi, za jakich sami się uważamy?” Granica jako bariera społeczna w powieści Nałkowskiej Granice moralne w powieści Nałkowskiej - względność dobra i zła Znaczenie kamienicy Kolichowskiej Granica psychologiczna w powieści Nałkowskiej - „Musi coś przecież istnieć, jakaś granica, za którą nie wolno przejść, za którą przestaje się być sobą” Wymowa filozoficzna „Granicy” Miłość Elżbiety do Awaczewicza w „Granicy” Zofia Nałkowska - biogram Schemat boleborzański w „Granicy” Ostatnie lata życia Cecylii Kolichowskiej Losy Jasi Gołąbskiej w „Granicy” Powieść brukowa czy arcydzieło polskiej literatury – „Granica” Nałkowskiej Najważniejsze cytaty z „Granicy” Bibliografia
Bohaterowie
Zenon Ziembiewicz - charakterystyka Justyna Bogutówna - charakterystyka Elżbieta Biecka (później Ziembiewicz) - charakterystyka Cecylia Kolichowska (z domu Biecka) - charakterystyka Karol Wąbrowski - charakterystyka Joanna z Niemierów Ziembiewicz - charakterystyka Walerian Ziembiewicz - charakterystyka Pozostali bohaterowie „Granicy”

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies