Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Granica
Zofia Nałkowska – ur.10 listopada 1884 r., zm.17 grudnia 1954r. Powieściopisarka, autorka dramatów, dzienników i opowiadań, publicystka. Była córką Wacława Nałkowskiego – geografa, nauczyciela, krytyka i również publicysty.
Ukończyła prywatną pensję dla dziewcząt w Warszawie. Ten etap kształcenia wpłynął na jej późniejszą twórczość. Poruszana przez nią problematyka dotyczyła m.in. sytuacji społeczno – obyczajowej kobiet.
Już jako dojrzałą intelektualnie nastolatkę nurtowała ją kwestia podwójnej moralności. Widziała problem skrępowania płci żeńskiej konwenansami. Uważała, że należy skończyć z tabu otaczającym prostytucję. Prócz kształcenia na pensji dla dziewcząt Nałkowska pobierała nauki z dziedziny językoznawstwa, ekonomii, historii i geografii na tajnym „Uniwersytecie Latającym”.
Świat – według niej - podzielony był na „rozkoszny brud i smutną szlachetność”. Sprzyjał głównie mężczyznom. Pragnienia i oczekiwania kobiet pozostawiał niezaspokojone. Płeć męska mogła bez konsekwencji balansować między tymi dwoma światami. Z jednej strony szanować „dziewiczą niepodległość” swoich przyszłych małżonek. Z drugiej zaspokajać potrzeby seksualne w domach publicznych...
W przypadku mężczyzn było to powszechnie akceptowalne. Kobiety w tym i podobnych względach miały nałożone kajdany moralności. Niemniej pisarka obarczała winą za taki stan rzeczy współtowarzyszki płci. Uwiedzione i porzucone kobiety, zwykło się postrzegać jako złe i zepsute. Przyczyn zdemoralizowania społecznego upatrywała nie w swobodzie życia, lecz w skrępowaniu go. Tematyka nierówności płci widoczna jest m.in. w „Granicy”.
Tajny „Uniwersytet Latający” był nieformalną instytucją szkolnictwa wyższego. Jego nazwa ukuta została w oparciu o brak stałej siedziby i ciągle zmieniane miejsca wykładów. Słuchaczkami samokształceniowych kursów były kobiety. Edukacja na poziomie uniwersyteckim pozostawała dla nich zamknięta.
Autorka „Medalionów” debiutowała w wieku lat 14 na łamach „Przeglądu Tygodniowego” wierszem „Pamiętam”. Inne swoje poetyckie utwory zamieszczała w warszawskich czasopismach m.in. w „Chimerze”. Szybko porzuciła poezję i zajęła się prozą. Życiorys i twórczość Nałkowskiej
Autor: Ewa PetniakZofia Nałkowska – ur.10 listopada 1884 r., zm.17 grudnia 1954r. Powieściopisarka, autorka dramatów, dzienników i opowiadań, publicystka. Była córką Wacława Nałkowskiego – geografa, nauczyciela, krytyka i również publicysty.
Ukończyła prywatną pensję dla dziewcząt w Warszawie. Ten etap kształcenia wpłynął na jej późniejszą twórczość. Poruszana przez nią problematyka dotyczyła m.in. sytuacji społeczno – obyczajowej kobiet.
Już jako dojrzałą intelektualnie nastolatkę nurtowała ją kwestia podwójnej moralności. Widziała problem skrępowania płci żeńskiej konwenansami. Uważała, że należy skończyć z tabu otaczającym prostytucję. Prócz kształcenia na pensji dla dziewcząt Nałkowska pobierała nauki z dziedziny językoznawstwa, ekonomii, historii i geografii na tajnym „Uniwersytecie Latającym”.
Świat – według niej - podzielony był na „rozkoszny brud i smutną szlachetność”. Sprzyjał głównie mężczyznom. Pragnienia i oczekiwania kobiet pozostawiał niezaspokojone. Płeć męska mogła bez konsekwencji balansować między tymi dwoma światami. Z jednej strony szanować „dziewiczą niepodległość” swoich przyszłych małżonek. Z drugiej zaspokajać potrzeby seksualne w domach publicznych...
W przypadku mężczyzn było to powszechnie akceptowalne. Kobiety w tym i podobnych względach miały nałożone kajdany moralności. Niemniej pisarka obarczała winą za taki stan rzeczy współtowarzyszki płci. Uwiedzione i porzucone kobiety, zwykło się postrzegać jako złe i zepsute. Przyczyn zdemoralizowania społecznego upatrywała nie w swobodzie życia, lecz w skrępowaniu go. Tematyka nierówności płci widoczna jest m.in. w „Granicy”.
Tajny „Uniwersytet Latający” był nieformalną instytucją szkolnictwa wyższego. Jego nazwa ukuta została w oparciu o brak stałej siedziby i ciągle zmieniane miejsca wykładów. Słuchaczkami samokształceniowych kursów były kobiety. Edukacja na poziomie uniwersyteckim pozostawała dla nich zamknięta.
Jako prozaiczka debiutowała opowiadaniem w „Ogniwie”. Potem przyszła kolej na bardziej rozbudowane formy – powieści. Te pierwsze np. „Kobiety” (1906), „Książę” (1907), „Narcyza” (1910) poruszały problematykę kobiecą. Skupiały się na zagadnieniach osobowości.
Po I wojnie światowej ukazały się m. in.: „Charaktery” (1922), „Romans Teresy Hennert” (1924), „Niedobra miłość” (1928) i najbardziej znana powieść „Granica” (1935). Dotyczyły stosunków społecznych i politycznych, kontaktów międzyludzkich.
Nałkowska była osobą zaangażowaną społecznie. Działała w organizacjach na rzecz kobiet i literatów. W Warszawie prowadziła salon literacki. Promowała młodych pisarzy m. in. Brunona Schulza. W 1928 r. wybrano ją na wiceprezesa polskiego PEN-Clubu.
Działała także jako „orędowniczka” uciśnionych. Współorganizowała protesty w obronie więźniów politycznych. Od 1933 r. przynależała do grupy literackiej „Przedmieście”. Była członkiem Państwowej Akademii Literatury. Instytucji oficjalnie reprezentowała piśmiennictwo polskie. Lata wojny spędziła w Warszawie. aktywnie uczestniczyła w konspiracyjnym życiu literackim.
Doświadczenie I wojny światowej było głównie udziałem żołnierzy walczących na froncie. II wojna światowa dotknęła w równym stopniu żołnierzy i cywilów, mężczyzn i kobiety, dorosłych i dzieci. Życie zostało zdezorganizowane na każdym polu ludzkiej aktywności.
Świadectwem tego, jak dokonywały się „straszliwe zmiany w samym sednie istnienia”, są dzienniki Zofii Nałkowskiej. Pisarka, porwana przez bieg wydarzeń, najpierw uczestniczyła w powszechnej wrześniowej tułaczce. Potem zmagała się z rzeczywistością okupowanej Warszawy. Jej źródłem utrzymania był sklep tytoniowy. Prowadziła wówczas zapiski w osobistym dzienniku. Jego początek datuje się już na wczesne lata młodości. Koniec wyznacza śmierć autorki (1954). Notatki zostały wydane w tomie „Dzienniki czasu wojny” (1970r.). Stanowią jeden z najcenniejszych przekazów literackich z lat okupacji. Pozostałe wydawano w latach 1975, 1976, 1980.
Po wojnie Nałkowska pracowała w Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Efektem pracy Komisji stały się „Medaliony” (1946). To zbiór opowiadań o losach ludzi dotkniętych okrucieństwem wojny. W powojennej Polsce zaangażowała się w działalność polityczną. Współredagowała pismo „Kuźnica” (tygodnik społeczno – literacki). Dwukrotnie była posłanką do Sejmu (1947 i 1952). Dwukrotnie również uhonorowano ja Państwową Nagrodą Literacką (m.in. w 1936r. za „Granicę”). Otrzymała ponadto Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury. Jej grób znajduje się na powązkowskim cmentarzu w Warszawie.
Twórczość:
Szybki test:
„Uniwersytet Latający” to:a) szkoła dla absolwentek kierunków humanistycznych
b) miejsce spotkań młodych ludzi
c) nieformalna szkoła wyższa
d) szkoła ucząca czarnej magii
Rozwiązanie
Debiutancki wiersz Nałkowskiej miał tytuł:
a) Kocham
b) Podziwiam
c) Wierzę
d) Pamiętam
Rozwiązanie
Zofia Nałkowska promowała m.in.:
a) Franza Kafkę
b) Witolda Gombrowicza
c) Brunona Schulza
d) Czesława Miłosza
Rozwiązanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies