Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Granica

Granica psychologiczna w powieści Nałkowskiej - „Musi coś przecież istnieć, jakaś granica, za którą nie wolno przejść, za którą przestaje się być sobą”

Autor: Jakub Rudnicki

Zofia Nałkowska w powieści „Granica” przedstawia również psychologiczną sferę natury ludzkiej. Dzięki ukazaniu psychologizmu postaci, możliwe jest lepsze zrozumienie jej działania. Analiza taka opiera się na ukazaniu duchowej struktury postaw, wewnętrznych powikłań i napięć. Rozpatrując zakamarki duszy ludzkiej, przedstawia jej wewnętrzne napięcia i emocjonalizm.

Poruszając takie zagadnienia, uwidocznione zostają problemy odporności ludzkiej psychiki. Pokazany jest moment załamania się jej, co niesie za sobą tragiczne skutki. Po przekroczeniu granicy, człowiek przestaje być sobą. Postępuje niezgodnie ze swoimi poglądami i doprowadza do swojej klęski.

Załamanie granicy odporności psychicznej najbardziej uwidacznia się na przykładzie życia Justyny Bogutówny. Naiwna i łatwowierna dziewczyna zakochuje się w mężczyźnie, który wykorzystuje ją fizycznie. Ufa mu. Sądzi, że jest szansa na to, by byli razem. Kiedy zachodzi w ciążę, Ziembiewicz nie poczuwa się do odpowiedzialności za dziecko. Pozostawia decyzję Justynie. Bogutówna decyduje się na usunięcie ciąży. Wywołuje to u niej obsesyjne poczucie winy. Wie, że zrobiła źle. Skrzywdziła nienarodzoną istotę.

Zaczyna zamykać się w świecie snów i cierpienia. Traci powoli kontakt z rzeczywistością. Staje się szalona. Wierzy, że w momencie, kiedy zabije Zenona, skończą się jej męki. Granica odporności psychicznej dziewczyny załamuje się. Doprowadza ją do choroby i próby samobójczej. Odratowana, mści się na człowieku, który jest przyczyną jej tragicznego losu.

Zenon Ziembiewicz też przekracza granicę odporności psychicznej. Zaprzedaje samego siebie w imię kariery i związanej z nią uległości własnych przekonań wobec osób wyżej postawionych. Dręczą go dodatkowo wyrzuty sumienia. Jest wewnętrznie rozdarty, pełen obaw i poczucia winy. Stara się je zagłuszyć ciągłym usprawiedliwianiem się i doszukiwaniem się winy innych. Nie wytrzymuje narastającego napięcia i popełnia samobójstwo.

W powieści można również dostrzec granicę światów. Wszystkie postacie przyporządkowane są odpowiednim dla nich miejscom. Każdy z tych obszarów jest specyficznym odzwierciedleniem ich charakterów. Osoby, przebywając w poszczególnych miejscach, stają się tacy, jak te miejsca. Nie mogą przekroczyć granic „mikroświatów”. Są ich elementami składowymi. Jednocześnie łączą się z nimi nierozerwalnymi więzami.
Swoistą metaforą, którą można zobrazować granice, narzucane człowiekowi przez otoczenie, własną moralność oraz innych ludzi, jest świat Fitka. To pies uwiązany na łańcuchu na podwórzu kamienicy Cecylii Kolichowskiej. Świat psa jest zamkniętą przestrzenią. Ogranicza go długość łańcucha. Wszelkie próby poszerzenia tego małego skrawka ziemi, kończą się dla psa gwałtownym szarpnięciem i zaciśnięciem się obroży.

Również człowiek posiada taką „niewidzialną” obrożę, która zamyka go w danej społeczności. W określonych granicach moralności, postaw filozoficznych i psychologicznych. Próby przekroczenia tych ustanowionych przez człowieka lub jego otoczenie wartości, kończą się tragicznie. Efektem jest zaciśnięcie się owej obroży, która przybiera postać wyrzutów sumienia, zaprzedania własnych wartości i własnej osobowości.

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Granica” - krótkie streszczenie
„Granica” - streszczenie szczegółowe z testem
„Granica” - czas i miejsce akcji
Droga kariery Zenona Ziembiewicza
„Granica” - interpretacja i wieloznaczność tytułu
„Granica” - informacje wstępne
„Granica” - plan wydarzeń
Życiorys i twórczość Nałkowskiej
Cechy powieści Nałkowskiej „Granica”
Miłość Zenona i Elżbiety w „Granicy”
Kariera Zenona Ziembiewicza
Romans Zenona z Justyną w „Granicy”
Filozofia w „Granicy” - „Jakimi ludźmi jesteśmy naprawdę? Czy takimi, jakimi nas widzą inni, czy też takimi, za jakich sami się uważamy?”
Problem moralności w „Granicy”
Obraz społeczeństwa w „Granicy”
Obrona i oskarżenie Ziembiewicza
Kariera i władza w „Granicy”
Geneza „Granicy” Nałkowskiej
Granice w powieści
Granica psychologiczna w powieści Nałkowskiej - „Musi coś przecież istnieć, jakaś granica, za którą nie wolno przejść, za którą przestaje się być sobą”
Granica filozoficzna w powieści Nałkowskiej – „jesteśmy takimi, jakimi nas widzą inni, czy też takimi, za jakich sami się uważamy?”
Granica jako bariera społeczna w powieści Nałkowskiej
Granice moralne w powieści Nałkowskiej - względność dobra i zła
Znaczenie kamienicy Kolichowskiej
Wymowa filozoficzna „Granicy”
Miłość Elżbiety do Awaczewicza w „Granicy”
Zofia Nałkowska - biogram
Schemat boleborzański w „Granicy”
Ostatnie lata życia Cecylii Kolichowskiej
Losy Jasi Gołąbskiej w „Granicy”
Najważniejsze cytaty z „Granicy”
Powieść brukowa czy arcydzieło polskiej literatury – „Granica” Nałkowskiej
Bibliografia




Bohaterowie
Zenon Ziembiewicz - charakterystyka
Justyna Bogutówna - charakterystyka
Elżbieta Biecka (później Ziembiewicz) - charakterystyka
Cecylia Kolichowska (z domu Biecka) - charakterystyka
Karol Wąbrowski - charakterystyka
Joanna z Niemierów Ziembiewicz - charakterystyka
Walerian Ziembiewicz - charakterystyka
Pozostali bohaterowie „Granicy”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies