Powiedział, że jej pozostawia decyzję o dziecku. Czuł, że dziewczyna stała się podczas tej rozmowy zupełnie mu obca i obojętna. Dziecko będzie dla niego czymś potwornym. Nie chce mieć z nim nic wspólnego. Starał się mówić rozważnie, bez emocji. Justyna wyczuła jego złość. Nie była jeszcze świadoma swojego losu. Odeszła. Zapewniła Zenona, że nie ma czym się martwić. Może coś się jeszcze zmieni.

XIII.

Kolichowska nie pozwalała, by zajmował się nią ktoś inny niż Elżbieta. Gdy pani Cecylia nie wstawała z łóżka, dziewczyna zjawiała się w jej sypialni. Pomagała w myciu. Staruszka poddawała się tej czynności niechętnie i biernie. Skupiała się wyłącznie na swoim bólu. Widziała swoje zniekształcone chorobą dłonie. Trudno jej było uwierzyć, że nie jest w stanie samodzielnie się poruszać. Zajmować sobą, że zdana jest wyłącznie na innych. Starość jej nie ominęła.

Elżbieta widziała, co starość robi z człowiekiem. Nie czuła obrzydzenia do ciotki. Raczej do siły, która tak zmieniała człowieka. Pomyślała o własnej matce. Nigdy się nią nie opiekowała. Kiedy chorowała jako dziecko, zawsze była przy niej ciotka. Jej matka, pomimo wieku, zachowała swoją urodę. Pamiętała dzień, w którym stała razem na balkonie w Szwajcarii. Obserwowała ją w milczeniu. Nie odczuwała wówczas bliskości. Dla niej ta kobieta była po prostu inną kobietą. Zadbaną i wykwintnie ubraną. Z niecierpliwością oczekiwała przyjścia jednego ze swoich kochanków. Elżbieta pomyślała, że jej matka nie jest dobra. Z tamtej chwili zapamiętała głównie kroki mężczyzny po żwirowej ścieżce.

Kolichowska była coraz bardziej zniecierpliwiona. Elżbieta lubiła być przy chorych. Zaczęła sprzątać pokój ciotki. Starała się, by pani Cecylia była zadowolona. Elżbieta przynosiła jej śniadanie i karmiła kobietę. Kiedy chciała odejść, Kolichowska zatrzymała ją pytaniem o Ziembiewicza. Od kilku dni nie zjawiał się w ich kamienicy. Biecka wyjaśniła, że musiał wyjechać i właśnie wrócił. Pytania o Zenona krępowały Elżbietę. Mężczyzna nie przychodził od pięciu dni. Podawał powody. Biecka odczuwała paraliżujący strach i ból. Jego nieobecność stawała się dla niej czymś groźnym. Rozmyślała nad ich ostatnim spotkaniem. Wspominała każdą chwilę. Żałowała, że przy którymś z pocałunków nie posunęli się o krok dalej.

Kolichowska zarzuciła jej, że pomimo tylu lat przeżytych razem, jest dla niej kimś obcym. Ma jakieś tajemnice. O niczym jej nie mówi. Ciotka zapytała, czy zamierza wyjść za Ziembiewicza. Rozgniewało to Elżbietę. Domyśliła się, że Cecylia już dawno chciała zadać jej to pytanie. Odpowiedziała, że mają zamiar się pobrać. Ddodała, że nie nastąpi to prędko. Słowa sprawiły, że myśl o małżeństwie z Zenonem stała się dla Elżbiety czymś realnym i bardzo ważnym.

Ziembiewicz miał przyjść po obiedzie. Wcześniej wydarzyło się coś, co całkowicie zmieniło postanowienia Elżbiety. Sprawa dotyczyła dozorcy Ignacego, który od jakiegoś czasu chorował. W pracy zastępowała go żona z młodszym synem Chąśbów. Kolichowska już wcześniej kazał, by Elżbieta umieściła dozorcę w szpitalu. Jego żona miała się wyprowadzić. Elżbieta nie chciała do tego dopuścić.

Obiecała bratu Chąśby, że zaopiekuje się młodszym Edwardem. Nie wywiązywał się dobrze z obowiązków dozorcy. Biecka wcześniej ulegała ciotce. Teraz udało się ubłagać ciotkę, by odłożyła zwolnienie starego dozorcy do jesieni. Zapragnęła porozmawiać o wszystkim z Zenonem. Czuła, że on rozumie jej podejście do wielu rzeczy. Myśli podobnie jak ona.

Dla Zenona równie ważne było to ich wzajemne zrozumienie na wielu płaszczyznach. Chciał jak najszybciej odpracować godziny w redakcji. Podczas nich zjawiali się kolejni ludzie z problemami. Można było je w jakiś sposób rozwiązać. Zapobiec indywidualnym klęskom. To on decydował o wszystkim. Zmuszony był do zachowania dystansu. Czasami dziwił się, że tak szybko potrafił zmieniać swoje postawy. Niekiedy patrzył na siebie z boku. Dostrzegał, że coraz bardziej odsuwał od siebie granicę odporności moralnej. Nie traktował tego jeszcze jako swojej porażki. Wiedział, że zawsze można znaleźć przykłady zachowania gorszego od jego.

Ziembiewicz zamieścił w gazecie wspomnienie Maurycego Posztraskiego. Mężczyzna był niemal codziennym gościem w redakcji. Poznał go dzięki Elżbiecie. Posztraski nie dawał się w żaden sposób zniechęcić do zjawiania się w gabinecie Zenona. Każdego dnia przynosił Zenonowi jakiś fragment swych wierszy czy wspomnień. Kiedy Ziembiewicz odrzucał je, przynosił kolejne.

Zenon poznał również bratową hrabiny Tczewskiej, Olgierdową z Pieszni. Przed laty widywał ją na mieście w aucie. Wszyscy plotkowali, że spotyka się z kochankami. Mawiano, że jest „demonem powiatowym”. Była starszą panią. Miała w sobie coś dziewczęcego. Opowiadała Zenonowi o Pieszni. Zapraszała go na wieś. Dla niej miłość zawsze wiązała się ze strachem, skandalem i pojedynkami. Miała dwóch dorosłych synów. Znacznie częściej pokazywała się z ich biednym i schorowanym przyjacielem. Była wówczas szczęśliwa i postanowiła być dobrą.

strona:    1    2    3    4    5    6    7    8    9    10    11    12    13    14    15    16  

Szybki test:

Jeszcze przed ślubem Zenona i Elżbiety Justyna Bogutówna zaczęła pracować:
a) cukierni
b) w sklepie bławatnym
c) fabryce
d) u Tczewskich
Rozwiązanie

W dniu, w którym odbył się raut w domu Ziembiewiczów:
a) wypuszczono kolejnych robotników
b) odbyło się polowanie w Braminie
c) zamknięto hutę Hettnera
d) wszystkie odpowiedzi są poprawne
Rozwiązanie

Julian Toruciński był właścicielem:
a) sklepu tytoniowego
b) cukierni
c) sklepu bławatnego
d) drukarni
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Streszczenia	Opracowanie
„Granica” - krótkie streszczenie „Granica” - streszczenie szczegółowe z testem	„Granica” - czas i miejsce akcji „Granica” - plan wydarzeń Droga kariery Zenona Ziembiewicza „Granica” - interpretacja i wieloznaczność tytułu „Granica” - informacje wstępne Kariera Zenona Ziembiewicza Romans Zenona z Justyną w „Granicy” Życiorys i twórczość Nałkowskiej Cechy powieści Nałkowskiej „Granica” Miłość Zenona i Elżbiety w „Granicy” Filozofia w „Granicy” - „Jakimi ludźmi jesteśmy naprawdę? Czy takimi, jakimi nas widzą inni, czy też takimi, za jakich sami się uważamy?” Problem moralności w „Granicy” Obraz społeczeństwa w „Granicy” Obrona i oskarżenie Ziembiewicza Kariera i władza w „Granicy” Geneza „Granicy” Nałkowskiej Granice w powieści Znaczenie kamienicy Kolichowskiej Granica psychologiczna w powieści Nałkowskiej - „Musi coś przecież istnieć, jakaś granica, za którą nie wolno przejść, za którą przestaje się być sobą” Granica filozoficzna w powieści Nałkowskiej – „jesteśmy takimi, jakimi nas widzą inni, czy też takimi, za jakich sami się uważamy?” Granica jako bariera społeczna w powieści Nałkowskiej Granice moralne w powieści Nałkowskiej - względność dobra i zła Miłość Elżbiety do Awaczewicza w „Granicy” Zofia Nałkowska - biogram Wymowa filozoficzna „Granicy” Ostatnie lata życia Cecylii Kolichowskiej Losy Jasi Gołąbskiej w „Granicy” Schemat boleborzański w „Granicy” Najważniejsze cytaty z „Granicy” Powieść brukowa czy arcydzieło polskiej literatury – „Granica” Nałkowskiej Bibliografia
Bohaterowie
Zenon Ziembiewicz - charakterystyka Justyna Bogutówna - charakterystyka Elżbieta Biecka (później Ziembiewicz) - charakterystyka Cecylia Kolichowska (z domu Biecka) - charakterystyka Karol Wąbrowski - charakterystyka Joanna z Niemierów Ziembiewicz - charakterystyka Walerian Ziembiewicz - charakterystyka Pozostali bohaterowie „Granicy”

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies