Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nowele Konopnickiej

Motywy literackie w noweli „Miłosierdzie gminy”

Cierpienie – w noweli mamy do czynienia z dwoma rodzajami cierpienia. Oba dotyczą starca Kuntza Wunderlego, wystawionego na okrutną licytację. Tragarz cierpiał fizycznie, ponieważ starał się ukryć problemy związane z reumatyzmem. Na siłę prostował kręgosłup, maszerował – tak jak mu kazano – choć sprawiało mu to ogromny ból. O wiele większe jednak było jego cierpienie psychiczne: poniżany, wyszydzany, traktowany jak zwierzę – musiał nadal udawać wesołość i stać wyprostowany w obliczu kilkudziesięciu śmiejących się par oczu.

Fałszywa dobroczynność – jest to główny temat noweli.
Konopnicka opisała w niej społeczeństwo bogatej szwajcarskiej gminy Hottingen, która w opacznym tego słowa znaczeniu „dbała” o swych najstarszych mieszkańców. Przeznaczywszy pewną sumę na ich utrzymanie, przeprowadzała licytację. Jej zwycięzca – czyli człowiek gotowy przyjąć za najniższą kwotę starszą osobę – zobowiązywał się ją dożywotnio utrzymywać. Tak naprawdę jednak pieniądze z dopłaty zatrzymywał dla siebie, a głodnego i zmęczonego starca traktował jak tanią siłę roboczą, jak własność, którą bądź co bądź kupił.

Postępowe idee – to właśnie w myśli postępowych idei gmina Hottingen uchwaliła dokument traktujący o losie starców. Z pozoru dbała o seniorów, łożąc na ich utrzymanie, lecz w rzeczywistości skazywała ich na śmierć, upadlając wpierw podczas aukcji.

Pieniądz – jest motorem sprawczym utworu. Nęci uczestników licytacji, którzy co chwila przebijali swe oferty, godząc się na coraz niższą kwotę dopłaty. Byli tak zaślepieni w chęci bogacenia się jak najniższym kosztem, że zapomnieli o drugim człowieku i jego uczuciach.

Starość – Konopnicka pokazuje nam inny niż tradycyjny model starości. Senior z jej noweli nie mieszka wraz z rodziną, nie służy pomocą i radą krewnym. Kuntz Wunderli, mimo swych osiemdziesięciu dwóch lat, postępującego reumatyzmu, chudości i wyniszczenia organizmu, musi stanąć na środku kancelaryjnej sali i „dobrze” się prezentować. Jego zadaniem jest sprzedanie się jak najtaniej, by trafić do życzliwej rodziny, lecz nie za tanio, by móc się utrzymać. Choć Kuntz robi co może, by sprawić dobre wrażenie na innych, widać, że jest zniedołężniały. Z tego powodu uznaje, że zawiódł gminę. Uczestnicy licytacji śmieją się i szydzą ze starca, choć wszyscy go znają. Nie okazują szacunku należnego wiekowi, dla nich Wunderli jest tylko towarem. Bieda powoduje, że rodzina licytowanego nie jest w stanie go wylicytować. Starość ukazana przez Marię Konopnicką jest przygnębiająca i odstraszająca.


Zobacz inne artykuły:

Dym
Wyjaśnienie tytułu noweli „Dym”, rola dymu w utworze
Plan wydarzeń noweli „Dym”
Czas i miejsce akcji noweli „Dym”
„Dym” – streszczenie utworu
Charakterystyka bohaterów noweli „Dym”
Najważniejsze cytaty noweli „Dym”
Motywy literackie w noweli „Dym”
Problematyka noweli „Dym”
Narracja noweli „Dym”

Mendel Gdański
Czas, miejsce akcji oraz struktura opowiadania „Mendel Gdański”
„Mendel Gdański” – streszczenie utworu
Charakterystyka pozostałych bohaterów noweli „Mendel Gdański”
Mendel Gdański – charakterystyka bohatera
Wymowa noweli „Mendel Gdański”
Problem antysemityzmu w noweli „Mendel Gdański”
Geneza noweli „Mendel Gdański”
Plan wydarzeń noweli „Mendel Gdański”
Wyjaśnienie tytułu „Mendel Gdański”
Najważniejsze cytaty noweli „Mendel Gdański”
Motywy w noweli „Mendel Gdański”
Narracja i język noweli „Mendel Gdański”
Obraz miasta przedstawiony w noweli „Mendel Gdański”

Miłosierdzie gminy
Znaczenie tytułu „Miłosierdzie gminy”
Czas i miejsce akcji noweli „Miłosierdzie gminy”
„Miłosierdzie gminy” – streszczenie noweli
Problematyka noweli „Miłosierdzie gminy”
Kuntz Wunderli – charakterystyka bohatera
Plan wydarzeń noweli „Miłosierdzie gminy”
Najważniejsze cytaty noweli „Miłosierdzie gminy”
Motywy literackie w noweli „Miłosierdzie gminy”
Charakterystyka bohaterów noweli „Miłosierdzie gminy”

Nasza szkapa
Problematyka noweli „Nasza szkapa”
Narracja i język noweli „Nasza szkapa”
Czas i miejsce akcji noweli „Nasza szkapa”
„Nasza szkapa” – streszczenie utworu
Motyw dziecka w „Naszej szkapie”
Charakterystyka bohaterów noweli „Nasza szkapa”
Najważniejsze cytaty noweli „Nasza szkapa”
Motywy literackie w noweli „Nasza szkapa”
Charakterystyka rodziny Mostowiaków
Plan wydarzeń noweli „Nasza szkapa”

Obrazki więzienne
Charakterystyka bohaterów „Obrazków więziennych”
Czas i miejsce akcji „Obrazków więziennych”
„Obrazki więzienne” – streszczenie utworu
Problematyka „Obrazków więziennych”
Plan wydarzeń „Obrazków więziennych”
Najważniejsze cytaty „Obrazków więziennych”

Inne
Biografia Marii Konopnickiej
Rola nowel pozytywistycznych na przykładzie twórczości Konopnickiej.
Cechy nowelistyki Marii Konopnickiej
Nowela jako gatunek. Wyznaczniki
O Konopnickiej powiedzieli...
Cytaty z twórczości Marii Konopnickiej
Twórczość Marii Konopnickiej
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies