Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nowele Konopnickiej

Charakterystyka bohaterów „Obrazków więziennych”

Jeżeli chodzi o spojrzenie więźniów, bywało ono zwykle ruchliwe, niespokojne, gorączkowe: „Zapalają się w nim i gasną blaski niespodziane, iskry przelotnych wzruszeń, obaw, pomysłów, zalegają je cienie nagle, głębokie, z siwych czyniąc źrenice zielone, z modrych – czarne”.
Prócz podobieństw, były także różnice, dotyczące chodu, ruchu rąk i ramion, sposobu trzymania głowy i noszenia siwego kubraka, sztywności szyi, a nawet trybu wykręcania się na zawrotach drogi.

Więźniowie drugoroczni
Konopnicka scharakteryzowała więźniów z Podług księgi z dbałością o szczegóły ich wyglądu i zachowania.

Skazani, odbywający karę większą, niż jeden rok, mieli nagięte grzbiety i kark: „jakby wyłażący naprzód z kołnierza”. Upodobniali się miedzy sobą ruchami. Jedynie najsilniejsi zachowywali właściwą sobie postawę jeszcze w trzecim roku: „Po tym terminie wszyscy się upodabniają”. Po kilku latach przebywania za murami więzienia, człowiek przestawał istnieć jako indywiduum, zamieniając się w cząstkę szarej, bezbarwnej, bezkształtnej masy, która nazywa się „ludnością więzienną”.

Nogi więźnia stawały się „kabłąkowate” i wątłe. Ustawione przy sobie stopy rozwierały się pod kątem coraz bardziej przypominający prosty. Wygięte w przód kolana drżały, chód stawał się ciężki, wlokący, ruchy niedołężne, powolne. Ręce zaczynał wisieć po obu bokach ciała jakby nadmiernie wydłużone i wyrwane ze stawów.

Narratorka zauważała przy tym, że przeobrażeniu podlegali głównie mężczyźni: „Kobiety wszystkie prawie zachowują nienaruszoną odrębność swoją przez długie lata i dopiero najstarsze, po wielokrotnych powrotach dogasające tu aresztantki ulegają niwelującym wpływom więziennego życia”.

Po ruchach i postawie zmieniała się również cera. W drugim roku więdła i żółkła bardzo szybko. Skóra stawała się wątła i nabierała pergaminowej suchości i martwoty, by w trzecim stać się zielonkowatą lub żółtą, oleistą (zwłaszcza około uszu, ust i oczu). W dalszych latach twarz więźnia się „rozmiękczała”, przybierając ziemistą barwę, świadcząc o tym, że: „ iż człowiek ulepiony został z gliny i z mułu ziemi”. Zmianom tym podlegała większość kobiet, tak samo jak i mężczyzn.

Trzeciorzędną cechą w charakterystyce zewnętrznej więźnia jest wyraz oczu, spojrzenie. W drugim roku źrenica więźnia bledła, mąciła się, była zeszkliwiona i upodabniała się do „stojącej w błotnym dole wody”. W trzecim natomiast matowość spojrzenia wzrastała z każdym dniem, oczy „kołowaciały” i „zaokrąglały się w orbitach”, a z ich głębi wyzierało zniedołężnienie albo „zwierzęca złośliwość”. Zmiany te były bardzo dynamiczne: „z biegiem czasu rozwija się to aż do idiotyzmu w jednym kierunku, aż do prawdziwie małpiej przebiegłości w drugim. Idiotyczne spojrzenie godzi się bardzo dobrze ze spleśniałą jakby cerą więźnia i zwykle z nią chodzi w parze. Bywają wszakże wyjątki, a kiedy w gliniastej, rozmiękłej twarzy zagorzeją źrenice posępnym, czerwonawym ogniem, zjawisko to bywa straszne i zwykle się kończy jakąś katastrofą”.

Naczelnik
Pan nadzorca, nazywany również naczelnikiem lub „Wielmożnym Panem” jest drugoplanowym bohaterem obrazka Podług księgi. Miał piękny podbródek, pulchne palce, grube i pięknie zarysowane wargi. Dowodził więzieniem, w którym wyroki odsiadywało kilkuset mężczyzna i kobiet.

Choć miał skrupuły co do legalności powierzenia wykonania kary na Cyganie grupie Wiewióry, to jednak wyraził na to zgodę. Decyzję swą usprawiedliwił faktem, iż w Ameryce nieraz sami przestępcy wymierzali karę na swych towarzyszach. Cieszył się, że upodobnił się do jakiegoś zagranicznego dowódcy więzienia: „To go uspokoiło od razu. Owszem, nadało myślom jego bieg górny i wzniosły. Czuł się inicjatorem nowych idei w społeczeństwie, idei z Nowego Świata. Czuł się humanistą na wielką skalę”.

strona:    1    2    3    4    5    6  


Zobacz inne artykuły:

Dym
Wyjaśnienie tytułu noweli „Dym”, rola dymu w utworze
Plan wydarzeń noweli „Dym”
Czas i miejsce akcji noweli „Dym”
„Dym” – streszczenie utworu
Charakterystyka bohaterów noweli „Dym”
Najważniejsze cytaty noweli „Dym”
Motywy literackie w noweli „Dym”
Problematyka noweli „Dym”
Narracja noweli „Dym”

Mendel Gdański
Czas, miejsce akcji oraz struktura opowiadania „Mendel Gdański”
„Mendel Gdański” – streszczenie utworu
Charakterystyka pozostałych bohaterów noweli „Mendel Gdański”
Mendel Gdański – charakterystyka bohatera
Wymowa noweli „Mendel Gdański”
Problem antysemityzmu w noweli „Mendel Gdański”
Geneza noweli „Mendel Gdański”
Plan wydarzeń noweli „Mendel Gdański”
Wyjaśnienie tytułu „Mendel Gdański”
Najważniejsze cytaty noweli „Mendel Gdański”
Motywy w noweli „Mendel Gdański”
Narracja i język noweli „Mendel Gdański”
Obraz miasta przedstawiony w noweli „Mendel Gdański”

Miłosierdzie gminy
Znaczenie tytułu „Miłosierdzie gminy”
Czas i miejsce akcji noweli „Miłosierdzie gminy”
„Miłosierdzie gminy” – streszczenie noweli
Problematyka noweli „Miłosierdzie gminy”
Kuntz Wunderli – charakterystyka bohatera
Plan wydarzeń noweli „Miłosierdzie gminy”
Najważniejsze cytaty noweli „Miłosierdzie gminy”
Motywy literackie w noweli „Miłosierdzie gminy”
Charakterystyka bohaterów noweli „Miłosierdzie gminy”

Nasza szkapa
Problematyka noweli „Nasza szkapa”
Narracja i język noweli „Nasza szkapa”
Czas i miejsce akcji noweli „Nasza szkapa”
„Nasza szkapa” – streszczenie utworu
Motyw dziecka w „Naszej szkapie”
Charakterystyka bohaterów noweli „Nasza szkapa”
Najważniejsze cytaty noweli „Nasza szkapa”
Motywy literackie w noweli „Nasza szkapa”
Charakterystyka rodziny Mostowiaków
Plan wydarzeń noweli „Nasza szkapa”

Obrazki więzienne
Charakterystyka bohaterów „Obrazków więziennych”
Czas i miejsce akcji „Obrazków więziennych”
„Obrazki więzienne” – streszczenie utworu
Problematyka „Obrazków więziennych”
Plan wydarzeń „Obrazków więziennych”
Najważniejsze cytaty „Obrazków więziennych”

Inne
Biografia Marii Konopnickiej
Rola nowel pozytywistycznych na przykładzie twórczości Konopnickiej.
Cechy nowelistyki Marii Konopnickiej
Nowela jako gatunek. Wyznaczniki
O Konopnickiej powiedzieli...
Cytaty z twórczości Marii Konopnickiej
Twórczość Marii Konopnickiej
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies