Narracja „Lalki” Prusa
W powieści czytelnik ma kontakt z tzw. „dwugłosem narracji”. To narracja prowadzona w pierwszej oraz trzeciej osobi. Dzięki temu występują dwa różne spojrzenia na losy głównego bohatera.Rodzaje narracji:
- pierwszoosobowa, pokrywająca się z czasem opisywanej akcji. Przykładem jest Pamiętnik starego subiekta. Ignacy Rzecki w pierwszej osobie liczby pojedynczej wspomina bujne losy swego życia. Ten typ narracji odznacza się:
- emocjonalnością,
- uczuciowością opisów,
- subiektywnymi sądami i myślami na temat głównego bohatera, Stanisława Wokulsk... więcej
Czas i miejsce akcji w „Lalce”
Czas akcjiCzas w powieści, zgodnie z zasadami realizmu, jest ściśle określony.
Akcja właściwa powieści obejmuje niecałe dwa lata. To okres od marca 1878 do schyłku października 1879 roku. Pamiętniki Ignacego Rzeckiego (czas akcji uprzedniej, czyli retrospekcje) rozszerzają ją do początków XIX w. oraz, w opowieściach jego ojca, do czasów napoleońskich.
Dzięki wprowadzeniu Pamiętnika starego subiekta autor wzbogacił swą powieść o perspektywę historyczną. Opisał w niej zamkniętą epokę walk o wolność: Wiosny Ludów (1848) i powstania styczniowego (1863).
Wskutek tego zabiegu... więcej
Kompozycja „Lalki”
... więcejInterpretacja tytułu „Lalki”
TYTUŁSą przynajmniej dwie interpretacje tytułu:
1.
Lalką jest Izabela Łęcka. Takie przekonanie uzasadnia wypowiedź prezesowej Zasławskiej, oceniającej współczesne sobie kobiety jako lalki: „Co mnie jednak dziwi najmocniej – prawiła – to okoliczność, że na podobnych lalkach nie poznają się mężczyźni”.
2.
Sam pisarz tłumaczył, że tytuł odnosi się do procesu wytoczonego o lalkę przez baronową Krzeszowską pani Stawskiej. Był to jeden z epizodycznych wątków powieści. Nawiązanie w tytule do tego epizodu wskazuje na kronikarski charakter powieś... więcej
Obraz społeczeństwa polskiego w „Lalce”
Na kartach powieści ukazani są reprezentanci różnych grup społecznych, środowisk i zawodów Warszawy lat siedemdziesiątych XIX wieku. Oto, w jaki sposób diagnozuje je Stanisław Wokulski, przechadzając się po biednej dzielnicy Warszawy - Powiślu:„Oto miniatura kraju - myślał - w którym wszystko dąży do spodlenia i wytępienia rasy. Jedni giną z niedostatku, drudzy z rozpusty. Praca odejmuje sobie od ust, ażeby karmić niedołęgów; miłosierdzie hoduje bezczelnych próżniaków, a ubóstwo nie mogące zdobyć się na sprzęty otacza się wiecznie głodnymi dziećmi, których największą zaletą... więcej
Wątek miłosny w „Lalce” Bolesława Prusa
Wątek miłosny występujący w „Lalce” jest jednym z najsłynniejszych w polskiej literaturze. Każdy czytelnik, śledząc zmagania Wokulskiego w walce o „prywatne szczęście” czuje dla niego współczucie.Stanisław, z chwilą ujrzenia Izabeli Łęckiej w teatrze, uczynił ją motorem wszystkich swoich wyborów i decyzji. To dla niej postanowił się wzbogacić i dlatego też wyjechał na wojnę bułgarsko-turecką. Dla niej znosił wszystkie ucinki ze strony arystokracji (w łaski której próbował się wkraść) oraz kupiectwa (nie rozumieli jego na... więcej
Pozytywizm w „Lalce” Prusa
Pozytywizm, epoka zbudowana w opozycji do romantycznego światopoglądu. Na kartach powieści przejawia się w:- Krytyce idealizmu. Wokulski przez idealizowanie ukochanej, nie dostrzegał jej prawdziwego oblicza. Kochał jej wymyślony przez lektury romantycznych tekstów wizerunek: "Dobrze ci tak! tam twoje miejsce... - myślał Wokulski. - Bo któż to miłość przedstawiał mi jako świętą tajemnicę? Kto nauczył mnie gardzić codziennymi kobietami, a szukać niepochwytnego ideału?... Miłość jest radością świata, słońcem życia, wesołą melodią w pustyni a ty co z niej zrobiłeś?... Żałobny ołtarz... więcej
Filozofia w „Lalce” Prusa
1.Filozofia pracy, będąca jednym z haseł pozytywizmu.Wyznawcą filozofii pracy w powieści był Stanisław Wokulski. Przechadzając się po dzielnicy biedoty – Powiślu – myślał: „Strach, co się tu stanie za kilka generacji... A przecie jest proste lekarstwo: praca obowiązkowa - słusznie wynagradzana. Ona jedna może wzmocnić lepsze indywidua, a bez krzyku wytępić złe i... mielibyśmy ludność dzielną, jak dziś mamy zagłodzoną lub chorą” [rozdział VIII, tom I].
Takiej aktywnej postawy uczył go w młodości, gdy pracowali razem u Mincla, kolega Leon: „- Pracuj - mówił nieraz do Stac... więcej
Struktura przestrzenna w „Lalce”
Bolesław Prus z wiernością szczegółu i dokładnością godna przewodnika turystycznego przedstawił w powieści przestrzenie otwarte. Przykładem jest naturalistyczny opis dzielnicy biedoty miejskiej – Powiśla, szczegółowa charakterystyka pola bitwy na Węgrzech. Inne przykłady to opisy pola wyścigowego, warszawskiej ulicy, Paryża czy Zasławka.Pisarz skupiał się także na przestrzeniach zamkniętych. Wśród których godny przytoczenia jest szczegółowy opis pokoju Ignacego Rzeckiego, sklepu Jana Mincla, salonu arystokracji czy kamienicy Łęckich.
Aby jeszcze bardziej uwypuklić nędzę miejski... więcej
Tło historyczne w „Lalce”
W utworze wspomniane są:- epoka napoleońska, pobrzmiewająca w opowiadaniach zafascynowanego Napoleonem ojca Rzeckiego. Starszy pan, podobnie jak jego przyjaciele, był bonapartystą. Wpajał swoje zasady i zamiłowanie dla francuskiego cesarza małemu Ignacemu, wychowując go w otoczeniu portretów Napoleona i opowieści o jego miłości do Polski,
- powstanie listopadowe w opowieści prezesowej Zasławskiej o stryju Wokulskiego - Stanisławie, który walczył o niepodległość Królestwa Polskiego w 1931 roku i nie doczekał się godnego nagrobka (prezesowa zobowiązała Wokulskiego do wybudowania godnej ... więcej
Nawiązania do „Lalki” w kulturze
Podobieństwo motywów w innych utworach literackich:- Wokulski buntował się przeciw konwenansom. Inni późniejsi buntownicy to: Józio z gombrowiczowskiego dzieła „Ferdydurke” (sprzeciw Formie), Holden Caufield z „Buszującego w zbożu” (bunt przeciw szkole, rodzinie i zasadom społecznym).
- Zasławek przypomina miejscami Soplicowo z „Pana Tadeusza” Mickiewicza - panuje tam ład i etykieta, na posiłki wzywa dźwięk dzwonu, gospodarstwo jest zadbane i bogate, w epopei opisany jest m. in. ostatni zajazd, u Prusa czytamy o ostatnim romantyku - Rzeckim.
- Wokulski był idealistą mi... więcej
„Lalka” - najważniejsze cytaty
- r.2., t.1.(…)dokąd wy jedziecie, podróżni?... Dlaczego narażasz kark, akrobato?... Co wam po uściskach, tancerze?... Wykręcą się sprężyny i pójdziecie na powrót do szafy. Głupstwo, wszystko głupstwo!...a wam, gdybyście myśleli, mogłoby się zdawać, że to jest coś wielkiego!...
- r.2., t.1.
(…)głupstwo całe życie, którego początku nie pamiętamy, a końca nie znamy... Gdzież prawda?..
- r.4., t.1.
Czasami w tej ucieczce przed samym sobą doganiała mnie noc. (Wokulski)
- r.7., t.1.
Głupie życie!... Po ziemi gonimy marę, którą każdy ... więcej
Bibliografia
1.Araszkiewicz F., Bolesław Prus. Filozofia – kultura – zagadnienia społeczne, Wrocław – Warszawa 1948.2.Budrewicz T., „Lalka”: konteksty stylu, Kraków 1990.
3.Godlewski S., Grzeniewski L., Markiewicz H., Śladami Wokulskiego, Warszawa 1957.
4.Grzeniewski L., Warszawa w „Lalce” B. Prusa, Warszawa 1965.
5.Ingot J., Żydzi, w: Matura pisemna 2003, 2003, nr 1.
6.Inglot M., Obraz idealnej miłości w „Lalce” Bolesława Prusa, „Akta Universitatis Vratislaviensis” 1974, nr 240.
7.Klukowski B., Bolesław Prus „Lalka”, Warszaw... więcej
Gatunki występujące w „Lalce”
Występujące w „Lalce” gatunki literackie to między innymi:- powieść psychologiczna - przejawiająca się w opisie losów Wokulskiego,
- powieść społeczna - panorama społeczeństwa Warszawy i Paryża oraz Zasławka,
- elementy pastiszu, satyry, groteski (charakterystyka arystokracji, opis niektórych bohaterów),
- elementy humoreski - fragmenty o studentach,
- powieść historyczna (9 rozdziałów Pamiętników starego subiekta),
- powieść fantastyczno – naukowa, której to Prus był prekursorem (wynalazki Ochockiego i zainteresowanie nimi Stacha ... więcej
Geneza „Lalki” Prusa
... więcejCechy gatunkowe „Lalki”
powieść realistyczna,ukazanie rzeczywistości w sposób pogłębiony,
obiektywizm obrazu świata,
powieść społeczno-obyczajowa przedstawiająca polskie społeczeństwo końca lat 70. XIX w. (10 lat przed publikacją),
powieść psychologiczna – zawiera oryginalne i wnikliwe analizy przeżyć bohaterów (np. miłosne opętanie),
elementy pastiszu, satyry, groteski (charakterystyka arystokracji),
elementy humoreski (fragmenty o studentach),
powieść historyczna („Pamiętniki starego subiekta”),
powieść fantastyczno-naukowa, której to Prus był pr... więcej
Kompozycja i styl „Lalki”
• kompozycja zwarta i spójna,• utwór wielowątkowy o skomplikowanej strukturze tematycznej i narracyjnej,
• cechuje ja otwartość (niejasne zakończenie), fragmentaryczność (epizodyczność), niejednoznaczność (początkowo stanowiło to zarzut),
• główną narrację przedstawia narrator trzecioosobowy (wszechwiedzący), „Pamiętnik starego subiekta” - pisane w pierwszej osobie wspomnienia i refleksje Ignacego Rzeckiego („dwugłos narracyjny”),
• występuje mowa pozornie zależna - trzecioosobowy narrator przyjmuje perspektywę danego bohatera, przedstawiając jego przemyślenia, refleksje (przemyślenia Wokulsk... więcej
Tematyka „Lalki”
główny wątek – historia miłości kupca Stanisława Wokulskiego do arystokratki Izabeli Łęckiej (starania zamożnego i energicznego przedsiębiorcy o rękę kobiety z wyższych sfer ukazane zostały na tle realistycznie ukazanej rzeczywistości II poł. XIX wieku). Wokół niego rozwija się akcja utworu, zbudowana według techniki „nawarstwiania motywów”. Uczucie zostało opisane z naciskiem na romantyzm niespełnionych, namiętnych pragnień,powieść o polskim społeczeństwie, w której odnajdziemy drobiazgową panoramę warstw społecznych: arystokratycznych, mieszczańskich oraz biedoty... więcej
Najważniejsze problemy w „Lalce”
miłość . Motorem wszelkich działań Wokulskiego w powieści jest uczucie do Łęckiej. Kupiec zakochuje się w arystokratce w dojrzałem wieku. Jego fascynacja przesłania mu cały świat i czyni obojętnym na zaniepokojenie bliskich czy drwiny i krytykę obcych. Mężczyzna do tego stopnia idealizuje pannę Izabelę, że nawet po poznaniu jej prawdziwych uczuć, nie potrafi sobie poradzić.samotność. Wokulski, mimo że otaczają go inni, czuje się samotny. Od dzieciństwa wyróżnia się spośród innych. Chociaż jest szlachcicem, musi pracować w winiarni, jedyny wśród subiektów marzy o studi... więcej
Wielowymiarowość „Lalki” Bolesława Prusa
Opowieść o ludzkich dążeniach, sposobie widzenia świata (np. idealizm Rzeckiego czy scjentyzm Ochockiego).Wielość ludzkich charakterów i motywów postępowania.
powieść społeczno-obyczajowa. Pokazana różnorodna i bogata struktura społeczna XIX-wiecznych mieszkańców stolicy.
Występuje dokładny, panoramiczny opis Warszawy i Paryża.
Powieść patriotyczna. Wspomnienia powstania i marzenia o przyszłości, ujawniające się w „Pamiętniku starego subiekta. Udział Wokulskiego w powstaniu styczniowym, zesłanie.
Powieść psychol... więcej
„Lalka” – szczegółowy plan wydarzeń
Tom I1. Spotkanie kupców i fabrykantów w jadłodajni na Krakowskim Przedmieściu.
2. Rozmowy o sytuacji politycznej.
3. Dyskusja o Stanisławie Wokulskim.
4. Wokulski subiektem u Hopfera.
5. Porzucenie nauki w Szkole Głównej i wyjazd do Irkucka.
6. Powrót i małżeństwo ze starą Minclową.
1. Wokulski właścicielem sklepu galanteryjnego pod firmą J. Mincel i S. Wokulski.
2. Plan dnia Rzeckiego.
3. Charakterystyka subiektów – Kleina, Lisieckiego i Mraczewskiego.
4. Czas wolny starego Subiekta.
5. Surowe wychowanie Ignacego.
6. Rozmowy o Napoleonie w domu Rzeckich.
7. Nauka Rzeckiego w sklepie Mincla.
8. Przeniesienie sklepu ... więcej
„Lalka” – krótki plan wydarzeń
TOM I1. Rozmowy kupców warszawskich o przeszłości Wokulskiego.
2. Plan dnia Rzeckiego.
3. Dzieciństwo starego subiekta.
4. Praca Rzeckiego w sklepie Minclów.
5. Powrót Wokulskiego.
6. Wiadomość o bankructwie Łęckiego.
7. Niechęć Izabeli Łęckiej do zamążpójścia.
8. Wykupienie weksli Łęckich przez Wokulskiego.
9. Pogarda Izabeli wobec kupca.
10. Spacer Wokulskiego po biednym Powiślu.
11. Pierwsze spotkania Izabeli w teatrze.
12. Szalona miłość powodem wyjazdu na wojnę.
13. Spotkanie z robotnikiem – Wysockim.
14. Kłótnie rodzinne Krzeszowskich.
15. Hojny datek Wokulskiego w Wielki Piątek.
16. Pomoc nierzą... więcej
„Lalka” Prusa. Obrona romantyzmu czy rozstanie z mitem? Argumenty za i przeciw.
Argumenty za romantyzmem:Wokulski to romantyczny, wrażliwy kochanek – zakochuje się od pierwszego wejrzenia w pannie Izabeli podczas spektaklu teatralnego. Kocha ją bezgranicznie i jest dla niej uczynić wszystko. Jedzie na niebezpieczną wojnę rosyjsko-turecką, by pomnożyć swe fundusze i wejść w krąg arystokratów. Gdy dowiaduje się, że Izabela go nie kocha usiłuje rzucić się pod koła pociągu;
Wokulski jako marzyciel – mężczyzna żyje marzeniami o szczęściu w związku z Izabelą i społecznej sprawiedliwości;
romantyczny idealizm – Wokulski dostrzega nierów... więcej
„Lalka” jako powieść o samotności
Stanisław Wokulski przez całe życie jest osamotniony i niezrozumiany. Rozdarty między romantyczną miłością, której jest w stanie wiele poświęcić, a pozytywistycznymi poglądami na rzeczywistość. Nie może znaleźć swego miejsca w świecie.O jego samotności świadczą wspomnienia z trwającego osiem miesięcy pobytu na wojnie rosyjsko-tureckiej. Zajmował się tam dostawami dla wojska i pomnożył swoją fortunę. Rzeckiemu opowiada, że czuł się „strasznie samotny”: „najgorszą samotnością nie jest ta, która otacza człowieka, ale ta pustka w nim samym, kiedy z kraju nie wyn... więcej
„Lalka” jako powieść o marzeniach
W powieści „Lalka” Bolesława Prusa marzenia odgrywają znaczącą rolę. Marzą niemal wszyscy główni bohaterowie powieści.Marzycielem i idealistą jest Stanisław Wokulski. Głównym obiektem jego fantazji jest Izabela Łęcka. Bohater przekonany jest, że istnieje miłość idealna i jest dla niej zrobić wszystko. Wyjeżdża na niebezpieczną podróż na wojnę w Bułgarii, by zdobyć majątek. Nie pragnie jednak pieniędzy dla siebie, a tylko po to, by zbliżyć się do arystokracji. Dla Izabeli sprzedaje swój sklep, by nie być postrzegany jako kupiec.
Łoży też hojne datki na dobroczynność. Zaczyna żyć p... więcej
„Lalka” jako powieść o nędzy i bogactwie
W utworze Bolesława Prusa „Lalka” przeciwstawione zostały sobie dwie warstwy społeczne – biedota i arystokracja.Najlepiej ten stan oddają słowa głównego bohatera: „Oto miniatura kraju […] w którym wszystko dąży do spodlenia i wytępienia rasy. Jedni giną z niedostatku, drudzy z rozpusty. Praca odejmuje sobie od ust, ażeby karmić niedołęgów; miłosierdzie hoduje bezczelnych próżniaków, a ubóstwo nie mogące zdobyć się na sprzęty otacza się wiecznie głodnymi dziećmi, których największą zaletą Jest wczesna śmierć.
Tu nie poradzi jednostka z inicjatywą, bo wszystko sprzysięgło się, a... więcej
„Lalka” jako powieść o społecznym rozkładzie
Społeczeństwo polskie ukazane w powieści Bolesława Prusa „Lalka” chyli się ku upadkowi. O losy kraju nie dba tak naprawdę nikt. Biedota nie ma środków by wydźwignąć się z upodlenia. Bogaci potrafią jedynie mówić o dobru kraju. Mieszczanie są pozbawieni energii i przedsiębiorczości. Nic dziwnego, że dobre interesy robią jedynie Żydzi.Najbardziej tragicznie wygląda życie biedoty. Obserwujemy ją na przykładzie mieszkańców Powiśla. Żyją w brudzie i nędzy. Bez pomocy z zewnątrz nie są w stanie wydźwignąć się z ubóstwa. Rozumie to Wokulski zatrudniając wielu z nich, jednak w pojed... więcej
Motyw pieniędzy w „Lalce” Bolesława Prusa
Pieniądze to temat, który w „Lalce” Bolesława Prusa spotykamy niemal na każdym kroku. Jest on siłą napędową, która kieruje decyzjami wielu bohaterów. To z pewnością jedyna wartość, którą uznają wszyscy bohaterowie. Wokulski uważał, że „pieniądz naprawdę jest wielką potęgą, tylko trzeba go umieć użyć.”Przede wszystkim z pieniędzmi związana jest kariera Stanisława Wokulskiego. W młodości pracował w winiarni u Hopfera, gdzie był często wyśmiewany i poniżany. Jego pasją była nauka, jednak przerwał ją w wyniku udziału w powstaniu styczniowym. Dla wydobycia się z nędzy ... więcej
Motyw przyjaźni w „Lalce” Prusa
W powieści „Lalka” Bolesława Prusa najpełniej motyw przyjaźni pokazują relacje, jakie łączą Wokulskiego i Rzeckiego. Ich znajomość trwała przez wiele lat.Rzecki poznał Wokulskiego, gdy ten pracował w winiarni u Hopfera. Dla niego zawsze był Stachem. Zauważył, że chłopak się wyróżniał. Gdy młody subiekt odszedł z pracy, Ignacy zaproponował mu przeprowadzkę do skromnego pokoju. Pomógł też otrzymać pracę u Minclów. Bacznie obserwował postępy w nauce swego współlokatora, który przerwało powstanie styczniowe. Po powrocie zsyłki na Syberię Wokulski nie mógł znaleźć dla siebie miejsca.
W pow... więcej
Trzy pokolenia idealistów w „Lalce” scharakteryzuj i porównaj postawy i marzenia Ignacego Rzeckiego, Stanisława Wokulskiego, Juliana Ochockiego
„Lalka” Bolesława Prusa można nazwać powieścią o ideałach i idealistach. Pokazuje trzy pokolenia ludzi, którzy kierowali się w życiu określonym światopoglądem i kierowali się niezmiennymi wartościami. Często wbrew okolicznościom i innym ludziom.Do najstarszego ukazanego w powieści pokolenia idealistów należał stary subiekt Ignacy Rzecki. Wychowywany był w domu, w którym ważna była pamięć o Napoleonie Bonaparte. Na ścianach pokoju ojca bohatera wisiały portrety ukazujące wodza w różnych chwalebnych chwilach. Rozmowy, jaki toczyły się w domu najczęściej dotyczyły wodza Francuzów. Ignacy ... więcej
Humor w „Lalce”
Kiedy czyta się „Lalkę” Prusa, zwracając uwagę na warstwę językową, można się przekonać, że autor bardzo często żartuje w opisie swych bohaterów. Opisywane zdarzenia przedstawia z dystansem, nie unika humoru sytuacyjnego, słownego i humoru postaci.Najczęściej mówiąc o żarcie w powieści przywołuje się fragmenty opisujące życie i zachowanie trzech studentów. Mieszkali oni w kamienicy Łęckich i nie płacili czynszu. Na wyposażenie ich pokoju składały się trupie czaszki, w których trzymali… Ich główną rozrywką było prześladowanie mieszkającej pod nimi, na pierwszym piętrze, baronow... więcej
Symbole w „Lalce” Prusa
Lalka – ze względu na tytuł utworu symbol lalki jest w powieści kluczowy. Możemy odnieść go dosłownie do procesu o kradzież lalki. Wytoczyła go Helenie Stawskiej baronowa Krzeszowska. Była to jej drogocenna pamiątka po zmarłej córeczce. Baronowa pragnęła zemścić się na kobiecie, którą posądzała o romans ze swoim mężem. W rzeczywistości lalkę Stawska nabyła w sklepie Wokulskiego. Potwierdził to sąd. Okazało się, że lalkę Krzeszowskiej stłukła służąca.Lalką kilkukrotnie w powieści została nazwana Izabela. Charakteryzuje to jej sztuczność. Najwartościowsze co ma to bogate ... więcej
Jak Prus zakończył „Lalkę” i dlaczego tak?
Ostatnia scena powieści pozytywistycznej „Lalka” Bolesława Prusa kończy się śmiercią Ignacego Rzeckiego. Nad jego zwłokami spotykają się doktor Szuman i Julian Ochocki. Stwierdzają, że właśnie zmarł ostatni romantyk.Z utworu nie dowiadujemy się o losach Wokulskiego. Po jego nagłym zniknięciu do Warszawy docierają jedynie plotki i relacje ludzi, którzy rzekomo widzieli mężczyznę. Jedna z możliwych wersji mówi, że na Śląsku w Dąbrowie Górniczej kupił on materiały wybuchowe. Jakiś czas później widziała go w Zasławku matka Węgiełka. Następnie w ruinach słychać było dwa potęż... więcej
Proces o lalkę w utworze Bolesława Prusa
Jednym z epizodów w powieści „Lalka” Prusa jest proces o lalkę. Wytoczyła go baronowa Krzeszowska Helenie Stawskiej. Za namową przyjaciela domu – Maruszewicza – posądziła ją o kradzież porcelanowej lalki. Była to jej najdroższa pamiątki po zmarłej córce. Wspólnie bohaterowie wynajmowali mieszkania w domu Łęckich.Jakiś czas przed tymi wydarzeniami Krzeszowska poprosiła Stawską o pomoc w domowych porządkach. Wcześniej nienawidziła jej, za rzekomy romans z mężem. Z chęcią zapraszała też jej małą córeczkę. Zauważyła, że małej szczególnie podoba się jedna z lalek, która po naciśn... więcej
Działalność filantropijna Stanisława Wokulskiego
Stanisław Wokulski po wzbogaceniu się na wojnie rosyjsko-tureckiej zgromadził wielki majątek. Po powrocie hojnie wspiera wszelkie charytatywne akcje. Na ręce baronowej ofiarowuje wsparcie dla ochronki dla sierot. Pomaga w urządzeniu miejsca zbiórki datków podczas świąt wielkanocnych. Sponsoruje: „fontannę, ptaszki i dywany do ubrania grobu Pańskiego”. Osobiście wykłada niemałą kwotę. Wygraną z wyścigu końskiego również przeznacza na wsparcie dla potrzebujących. Gesty te wykonuje publicznie, pragnąc zjednać sobie arystokrację.Jednak Wokulski jest także filantropem w sytuacjach, gdy nikt te... więcej
Próba samobójcza Stanisława Wokulskiego bohatera „Lalki” Prusa
Głównemu bohaterowi „Lalki” Prusa często towarzyszą myśli samobójcze. Jest rozdarty między wielką miłością do panny Łęckiej, a karierą kupca i pracą na rzecz kraju. Największą miłością w życiu kupca była Izabela. Dla niej zdobył majątek i przekonał do siebie arystokratów. Kobieta kokietowała go. Trudna sytuacja materialne zmusiła ją do przyjęcia oświadczyn Wokulskiego. Mężczyzna szalał ze szczęścia.Podczas wyjazdu do Krakowa, Łęckim i Wokulskiemu towarzyszy Kazimierz Starski. Podczas podróży Izabela rozmawia z nim po angielsku. Nie jest świadoma, że jej narzeczony wszystko rozumie... więcej
Światopogląd Ignacego Rzeckiego
Na światopogląd Rzeckiego istotny wpływ miało wychowanie przez ojca, który był zagorzałym bonapartystą. W jego domu czczono Napoleona. Na jednej ze ścian wisiało kilka portretów wodza Francuzów, przedstawiających go w triumfalnych pozach. Ojciec w rozmowach z przyjaciółmi wyrażał swój podziw i wiarę w zdolności przywódcze Bonapartego.Rzecki całe życie przekonany był, że tylko powrót potomków Napoleona może przynieść ład i porządek na świecie. Stary subiekt miał konserwatywne poglądy. Wierzył także w idee rewolucji i prawo narodów do własnej państwowości. Dlatego między innymi zdecydował się na... więcej
Opisz stosunki Rzeckiego z Heleną Stawską
Ignacy Rzecki po wyjeździe Wokulskiego do Paryża, został zobowiązany do zajęcia się domem Łęckich i jej lokatorami. Podczas pierwszego pobytu w domu odwiedził wraz z rządcą Wirskim kilku lokatorów. Wśród nich odwiedził panią Helenę Stawską i jej matkę.Znał ją z widzenia, ponieważ robiła zakupy w sklepie Stacha. Od razu polubił kobietę i obiecał częściej zaglądać do jej mieszkania.
Mąż Stawskiej, po niesłusznym posądzeniu go o zabójstwo. Uciekł z kraju i od tamtego czasu nie dawał znaku życia. Rzecki zobowiązał się pomóc kobiecie w uzyskaniu wiadomości o jego losach. Przy pierwsz... więcej
Okoliczności śmierci Ignacego Rzeckiego
Po tajemniczym wyjeździe Stanisława Wokulskiego stan zdrowia Ignacego Rzeckiego zaczyna się szybko pogarszać. Doktor Szuman stwierdza u niego zapalenie serca i nakazuje oszczędny tryb życia.W ostatnich tygodniach przed śmiercią Rzecki często zagląda do sklepu. Jego jedynym obowiązkiem jest przygotowywanie wystaw sklepowych. Chodzi o lasce, szybko się męczy, czasem trudno mu się poruszać. Jakiś czas przed śmiercią jego stan poprawia się.
Stary subiekt marzy o tym, by dzięki pieniądzom pozostawionym mu przez Wokulskiego wejść w spółkę z Heleną Stawską oraz Mraczewskim i założyć w Warszawie własny sklep. ... więcej
Przyjaźń Rzeckiego z Katzem
... więcejScharakteryzuj studentów i ich relacje ze społeczeństwem w „Lalce” Prusa
Studenci zostali przedstawieni w „Lalce” Prusa w sposób humorystyczny. Trzech z nich: Pietkiewicz, Maleski i trzeci, którego nazwiska nie poznajemy zamieszkują w kamienicy Łęckich. Nie płacą czynszu i żyją bardzo skromnie. Nazywani są nihilistami. O ich ekstrawagancji świadczy fakt, że trzymają w trupich główkach cukier i tytoń. Rzecki odwiedza ich po nabyciu kamienicy przez Wokulskiego.Czas studenci spędzają na nauce, zaś wieczorami organizują imprezy i schadzki z młodymi praczkami, które pracują w kamienicy. Po swoim pokoju chodzą nago, czym drażnią współlokatorów. Ich „zajęciem” jest też up... więcej
Opis Warszawy w „Lalce”
Warszawa ukazana została w „Lalce” jako miasto kontrastów. Z jednej strony widzimy arystokratów. Spacerują oni po Parku Łazienkowskim. Wieczory spędzają w Teatrze Wielkim. Ich salony pełne są przepychu. Z drugiej ukazana jest dzielnica nędzarzy – Powiśle. Panuje tam smród, wszędzie widać śmieci. Ludzie są zarośnięci, ubrani w łachmany. Wielu z nich to drobni przestępcy.W utworze znajdziemy szczegółowe opisy salonów i biednych mieszkań. Z Wokulskim zwiedzimy Park Łazienkowski, Ogród Botaniczny, Ogród Saski, Lasek Bielański, Pola Mokotowskie, na terenie których odbywają się wyścig... więcej
Opis Paryża w „Lalce”
Obok Warszawy Paryż jest drugą stolicą opisaną w „Lalce”. Wokulski wyjeżdża do Francji nagle, gdy dowiaduje się, że Łęcka spędzi lato na wsi. Spotyka się tam z Suzinem. Wspólnie robią interesy. Biznes przynosi im wielki zysk. W wolnych chwilach Wokulski zwiedza miasto. Często porównuje je z Warszawą.Paryż wydaje się mu pełen chaosu. Kipi życiem. Pełno w nim ludzi, omnibusów, powozów konnych. Panuje w niej przepych. Wokulski wszędzie widzi: „marmur, brąz, złoto wszędzie kolumny, posągi i medaliony”. Nawet najbiedniejsze sklepy są bardziej wystawne niż jego w Warszawie.
Bohater doszukiwał się pl... więcej
Opis Powiśla w „Lalce”
Powiśle oglądamy oczami Wokulskiego. Udaje się na spacer nad Wisłę. Powiśle to dzielnica, która ukazuje całą nędzę stolicy Polski. Piętrzą się tam góry cuchnących śmieci. Nieczystości wpływają do Wisły. Z rzeki wodę czerpie całe miasto.Wokulski zastanawia się, że sprawne wodociągi i kanalizacja mogłyby uchronić od wielu chorób warszawiaków.
Nawet mieszkańcy tego miejsca są odpychający. To brudni i schorowani ludzie. Na obcego człowieka patrzą, jak zwierzęta.... więcej
Cytaty opisujące wygląd Warszawy w „Lalce” Prusa
Opis Powiśla (Tom 1. Rozdział VIII)„Wokulski doszedł do brzegu Wisły i zdumiał się. Na kilkumorgowej przestrzeni wznosił się tu pagórek najobrzydliwszych śmieci, cuchnących, nieomal ruszających się pod słońcem, a o kilkadziesiąt kroków dalej leżały zbiorniki wody, którą piła Warszawa.
„O, tutaj — myślał — jest ognisko wszelkiej zarazy. Co człowiek dziś wyrzuci ze swego mieszkania, jutro wypije; później przenosi się na Powązki i z drugiej znowu strony miasta razi bliźnich pozostałych przy życiu.
Bulwar tutaj, kanały i woda źródlana na górze i — można by ocalić rokrocz... więcej
Cytaty opisujące wygląd Paryża w „Lalce” Prusa
Tom 2. Rozdział I— Patrzaj — mówi Suzin — to ulica Lafayette, a ot bulwar Magenta. Jedziem wciąż Lafayettem aż do hotelu przy Operze. Powiadam tobie, cud, nie miasto! No, a jak zobaczysz Elizejskie Pola, a potem między Sekwaną i Rivoli… Eh! ja tobie mówię, cud, nie miasto… Kobiety tylko trochę zanadto wypychają się. Ale tu inszy smak… Na wszelki sposób cieszę się, żeś przyjechał; pięćdziesiąt albo i więcej tysięcy rubli to nie nic… Ot, widzisz, Opera, a ot bulwar Kapucyński, a ot nasza chata.
Wokulski spostrzega ogromny pięciopiętrowy gmach, formy klinowatej, na wysokości drugieg... więcej
Opowieść Węgiełka o historii kamienia w Zasławiu
— W dawnych czasach, kiedy jeszcze mój dziaduś łapał ptaki między dębami, po tych kamieniach, cośmy nimi szli, płynęła woda. Teraz ona pokazuje się tylko na wiosnę albo po wielkim deszczu, ale za małości dziadusia szła przez cały rok. I był strumień w tym miejscu.Na dnie potoku, jeszcze za małości dziadusia, leżał jeden spory kamień, jakby nim kto dziurę zatykał. W rzeczy samej była tam dziura, właśnie nawet okno do podziemiów, gdzie są zachowane wielkie skarby, jakich by na całym świecie nie znalazł. A między tymi majątkami, na szczerozłotym łóżku, śpi panna, może nawet jaka hrabini, bardzo ... więcej
Pierwsza miłość prezesowej Zasławskiej
Prezesowa w młodości kochała, z wzajemnością, Stanisława Wokulskiego, stryja głównego bohatera „Lalki”. Jako arystokratka nie zdecydowała się na mezalians, czego żałowała całe życie.Tajemnicę swej miłości wyznała Wokulskiemu. Wspominała o tym także Izabeli w Zasławku.
Prezesowa kazała wyryć na kamieniu, niedaleko ruin zamku w Zasławiu słowa wiersza Adama Mickiewicza „Do M***” - na pamiątkę tej niespełnionej miłości. W tym miejscu dawni kochankowie spotykali się.... więcej
Co było wykryte na kamieniu w „Lalce” Prusa
Prezesowa Zasławska kazała wyryć na kamieniu, niedaleko ruin zamku w Zasławiu słowa wiersza Adama Mickiewicza „Do M***”:„Tak w każdym miejscu i o każdej dobie,
Gdziem z tobą płakał, gdziem się z tobą bawił,
Wszędzie i zawsze będę ja przy tobie,
Bom wszędzie cząstkę mej duszy zostawił.”
Miało to być pamiątką tej niespełnionej miłości do Stanisława Wokulskiego, stryja głównego bohatera „Lalki”.
Przy kamieniu spotykają się także Wokulski i Łęcka – wówczas Węgiełek opowiada legendę o jego pochodzeniu. Stanisław wyznaje, że pragnie zbudzić pannę Izabelę, jak śpiącą królową z baśn... więcej
W jakich okolicznościach Wokulski po raz pierwszy zwrócił się do Izabeli po angielsku?
Po oświadczynach pannie Izabeli, Wokulski zbliżył się do rodziny Łęckich. Kiedy zachorowała siostra pana Tomasza kupiec udał się wraz Łęckimi do Krakowa pociągiem relacji Warszawa – Wiedeń. Pociągiem jechał także kuzyn Izabeli Kazimierz Starski. Został zaproszony do przedziału Łęckich.Podczas rozmowy toczonej po angielsku panna Łęcka flirtowała ze Starskim. Przyznała się także, że podczas jednego ze s[potkań z adoratorem zgubiła medalion, który podczas oświadczyn wręczył jej Stanisław. Do kupca galanteryjnego doszło w końcu, ze Izabele traktuje go z pogardą i lekceważeniem. Jedynym powodem... więcej
Pod czyim nazwiskiem Wokulski kupił kamienicę Łęckich?
Pod nazwiskiem Szlangbauma. Wokulski nie chciał wprost stawać do licytacji, by nie zostało to źle odebrane przez Izabelę Łęcką.Nie chciał, by poczuła się osaczona. Idzie do adwokata i w jego obecności zawiera umowę z Żydem Szlangbaumem na zakup kamienicy. Daje mu dziewięćdziesiąt tysięcy, choć kamienica warta jest dużo mniej. Żyd wynajmuje dodatkowo kilku fałszywych licytantów, którzy mają podbić cenę tak, by ostateczna kwota wyniosła tyle, ile przeznaczył na nią Wokulski.
Chodziło między innymi o przebicie oferty baronowej Krzeszowskiej (siedemdziesiąt tysięcy) i zapewnienie posagu Izabeli... więcej
Jak zareagował Wokulski, gdy inkasent Oberman zgubił ponad 400 rubli?
Wokulski umorzył mu dług, choć mógł odebrać zgubioną kasę. Inkasent miał u niego kilkaset rubli oszczędności. Planował wysłać syna na studia medyczne.Stanisław ulitował się nad nim, jednak zastrzegł, by nikomu o tym nie mówił. Kupiec był w dobrym nastroju. Planował z Łęckimi wspólną podróż do Paryża.... więcej
Czy znasz Lalkę Bolesława Prusa? – test z odpowiedziami
Wymień subiektów ze sklepu Stanisława Wokulskiego.Rzecki, Klejn – socjalista, Mraczewski – dwudziestokilkuletni blondynek, do pracy przychodził zawsze spóźniony, był bawidamkiem Lisiecki - nosił brodę. Na miejsce Mraczewskiego do sklepu przyszedł pan Zięba. Do Potem do nowego sklepu Wokulski przyjął Henryka Szlangbauma.
Kim był Wysoki i co dla niego zrobił Wokulski?
Wysocki był furmanem. Wokulski spotkał go podczas spaceru po Powiślu. Mężczyzna wraz z rodziną przymierał głodem. Wokulski zaproponował mu pracę u siebie oraz nowe mieszkanie.
Dlaczego Wokulski pojedyn... więcej
Z kim chciał wyswatać Wokulskiego Ignacy Rzecki?
Z Heleną Stawską. Rzecki marzył, by Wokulski związał się z czułą i dobrą kobietą. Taką wydawała mu się pani Stawska, którą poznał opiekując się kamienicą Łęckich po wyjeździe Wokulskiego do Paryża. Zaproponował przyjacielowi wizytę u kobiety.Ten czuł się dobrze w jej towarzystwie, mówił nawet, że kobieta, jak ona może zaleczyć jego rany psychiczne, jednak wciąż kochał Izabelę Łęcką.... więcej
Z kim się ożenił Węgiełek?
Z Marianną. Kobieta była niegdyś prostytutką. Wokulski spotkał ją w kościele i wysłał do zakonu magdalenek, gdzie kobieta przyuczyła się zawodu szwaczki.Zamieszkała u Wysockich i tam poznał ją Węgiełek po przyjeździe do Warszawy. Wiedział o przeszłości kobiety, jednak nie wpłynęło to na jego decyzję o ożenku.
Dopiero gdy poznał Starskiego – jej pierwszego klienta, zmienił stosunek do żony. W każdym mężczyźnie dopatrywał się jej byłego kochanka.... więcej
„Lalka” Bolesława Prusa - sprawdzian ze znajomości lektury z odpowiedziami
Pod czyim nazwiskiem Wokulski kupił kamienicę Łęckich?Pod nazwiskiem Szlangbauma.
Jak zareagował Wokulski, gdy inkasent Oberman zgubił ponad 400 rubli?
Wokulski umorzył mu dług.
Co naprawdę stało się z lalką należącą do córeczki baronowej Krzeszowskiej?
Lalkę baronowej Krzeszowskiej stłukła jej służąca. Przyznała się do tego podczas rozprawy
sądowej.
Podaj nazwiska dwóch studentów mieszkających w kamienicy, którą nabył Wokulski.
Patkiewicz i Maleski
Co Stanisław Wokulski podarował Izabeli Łęckiej, gdy ta przyjęła go jako swojego narzecz... więcej
kontakt | polityka cookies