Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Lalka

Obraz społeczeństwa polskiego w „Lalce”

Autor: Karolina Marlga

Na kartach powieści ukazani są reprezentanci różnych grup społecznych, środowisk i zawodów Warszawy lat siedemdziesiątych XIX wieku. Oto, w jaki sposób diagnozuje je Stanisław Wokulski, przechadzając się po biednej dzielnicy Warszawy - Powiślu:

„Oto miniatura kraju - myślał - w którym wszystko dąży do spodlenia i wytępienia rasy. Jedni giną z niedostatku, drudzy z rozpusty. Praca odejmuje sobie od ust, ażeby karmić niedołęgów; miłosierdzie hoduje bezczelnych próżniaków, a ubóstwo nie mogące zdobyć się na sprzęty otacza się wiecznie głodnymi dziećmi, których największą zaletą jest wczesna śmierć. Tu nie poradzi jednostka z inicjatywą, bo wszystko sprzysięgło się, ażeby ją spętać i zużyć w pustej walce – o nic. (…) Lecz u nas wyższa warstwa zakrzepła jak woda na mrozie i nie tylko wytworzyła osobny gatunek, który nie łączy się z resztą, ma do niej wstręt fizyczny, ale jeszcze własną. martwotą krępuje wszelki ruch z dołu. Co się tu łudzić: ona i ja to dwa różne gatunki istot, naprawdę jak motyl i robak. Mam dla jej skrzydeł opuszczać swoją norę i innych robaków?... To są moi - ci, którzy leżą tam na śmietniku, i może dlatego są nędzni, a będą jeszcze nędzniejsi, że ja chcę wydawać po trzydzieści tysięcy rubli rocznie na zabawę w motyla. Głupi handlarzu, podły człowieku!... (…) Trzydzieści tysięcy rubli znaczą tyle, co sześćdziesiąt drobnych warsztatów albo sklepików, z których żyją całe rodziny. I to ja mam byt ich zniszczyć, wyssać z nich ludzkie, dusze i wypędzić na ten śmietnik?...” [rozdział 8, tom I]

oraz snując refleksje w Paryżu: „Jeżeli do ciężkich warunków klimatycznych dodać jeszcze arystokrację, która opanowała wszystkie oszczędności narodu i utopiła je w bezmyślnej rozpuście, to zaraz wyjaśni się, dlaczego ludzie niezwykle zdolni nie tylko nie mogą rozwijać się tam, ale wprost muszą ginąć" [rozdział 1, tom II] czy po powrocie do stolicy: "Wyjadę stąd - szeptał - wyjadę!... Chyba że ona mnie zatrzyma...Bo co mi da nawet ten majątek, jeżeli nie mogę go zużytkować w taki sposób, jaki mnie najlepiej przypada do gustu? Co warte życie, pleśniejące między resursą, sklepem i prywatnymi salonami, gdzie trzeba grać w preferansa, ażeby nie obmawiać, albo obmawiać, ażeby nie grać w preferansa?..." [rozdział 3, tom II].
Wokulski zauważa ogromne dysproporcje społeczne, dzielące poszczególne warstwy: „Szczególny kraj, w którym od tak dawna mieszkają obok siebie dwa całkiem różne narody: arystokracja i pospólstwo. Jeden mówi, że jest szlachetną rośliną, która ma prawo ssać glinę i mierzwę, a ten drugi albo przytakuje dzikim pretensjom, albo nie ma siły zaprotestować przeciw krzywdzie. A jak się to wszystko składało na uwiecznienie monopolu jednej klasy i zdławienie w zarodku każdej innej! Tak silnie wierzono w powagę rodu, że nawet synowie rzemieślników i handlarzy albo kupowali herby, albo podszywali się pod jakieś zubożałe rody szlachetne.” [rozdział 2, tom II].

Zobacz inne artykuły:

Inne
Dzieje Wokulskiego
„Lalka” – krótki plan wydarzeń
„Lalka” – szczegółowy plan wydarzeń
„Lalka”- streszczenie szczegółowe z testem
„Lalka” – krótkie streszczenie
Stanisław Wokulski jako bohater przełomu epok
Ignacy Rzecki – charakterystyka
Interpretacja tytułu „Lalki”
Czas i miejsce akcji w „Lalce”
Najważniejsze problemy w „Lalce”
Tematyka „Lalki”
Cechy romantyczne i pozytywistyczne Stanisława Wokulskiego
Obraz społeczeństwa polskiego w „Lalce”
Tomasz Łęcki - charakterystyka
Izabela Łęcka - charakterystyka
Julian Ochocki - charakterystyka
Kompozycja „Lalki”
Narracja „Lalki” Prusa
Ocena Izabeli Łęckiej
Bolesław Prus - biografia
Geneza „Lalki” Prusa
Gatunki występujące w „Lalce”
Stanisław Wokulski romantyk czy pozytywista
Motyw pieniędzy w „Lalce” Bolesława Prusa
„Lalka” jako powieść o społecznym rozkładzie
„Lalka” jako powieść o nędzy i bogactwie
Filozofia w „Lalce” Prusa
„Lalka” jako powieść o marzeniach
Pozytywizm w „Lalce” Prusa
„Lalka” jako powieść o samotności
Wątek miłosny w „Lalce” Bolesława Prusa
„Lalka” Prusa. Obrona romantyzmu czy rozstanie z mitem? Argumenty za i przeciw.
Motyw przyjaźni w „Lalce” Prusa
Tło historyczne w „Lalce”
Ludności niemiecka w „Lalce”
Doktor Szuman – charakterystyka
Kazimiera Wąsowska - charakterystyka
Henryk Szlangbaum – charakterystyka
Kazimierz Starski – charakterystyka
Prezesowa Zasławska – charakterystyka
Hrabina Joanna Karolowa – charakterystyka
Helena Stawska – charakterystyka
Na czym polegał tragizm Stanisława Wokulskiego?
Proces o lalkę w utworze Bolesława Prusa
Struktura przestrzenna w „Lalce”
Lud miejski w „Lalce”
Mieszczaństwo w „Lalce”
Zdeklasowana szlachta w „Lalce”
Stanisław Wokulski - charakterystyka
Scharakteryzuj studentów i ich relacje ze społeczeństwem w „Lalce” Prusa
Próba samobójcza Stanisława Wokulskiego bohatera „Lalki” Prusa
Działalność filantropijna Stanisława Wokulskiego
Jak Prus zakończył „Lalkę” i dlaczego tak?
Humor w „Lalce”
Trzy pokolenia idealistów w „Lalce” scharakteryzuj i porównaj postawy i marzenia Ignacego Rzeckiego, Stanisława Wokulskiego, Juliana Ochockiego
Opis Warszawy w „Lalce”
Wielowymiarowość „Lalki” Bolesława Prusa
Symbole w „Lalce” Prusa
Nawiązania do „Lalki” w kulturze
Dzieciństwo i młodość Stanisława Wokulskiego
Opis Powiśla w „Lalce”
Opis Paryża w „Lalce”
Okoliczności śmierci Ignacego Rzeckiego
Opisz stosunki Rzeckiego z Heleną Stawską
Światopogląd Ignacego Rzeckiego
Kompozycja i styl „Lalki”
Cechy gatunkowe „Lalki”
Twórczość Prusa - kalendarium
Bolesław Prus - kalendarium życia
„Lalka” Bolesława Prusa - sprawdzian ze znajomości lektury z odpowiedziami
Czy znasz Lalkę Bolesława Prusa? – test z odpowiedziami
Cytaty opisujące wygląd Paryża w „Lalce” Prusa
Cytaty opisujące wygląd Warszawy w „Lalce” Prusa
Przyjaźń Rzeckiego z Katzem
„Lalka” - najważniejsze cytaty
Kim był Wiliam Colins?
Z kim się ożenił Węgiełek?
Z kim chciał wyswatać Wokulskiego Ignacy Rzecki?
Jak zareagował Wokulski, gdy inkasent Oberman zgubił ponad 400 rubli?
Pod czyim nazwiskiem Wokulski kupił kamienicę Łęckich?
W jakich okolicznościach Wokulski po raz pierwszy zwrócił się do Izabeli po angielsku?
Co było wykryte na kamieniu w „Lalce” Prusa
Pierwsza miłość prezesowej Zasławskiej
Opowieść Węgiełka o historii kamienia w Zasławiu
Kwestionariusz osobowy Wokulskiego
Kim był Węgiełek?
Kim był Wirski?
Kim był Mraczewski?
Kim była pani Meliton?
Bibliografia
Kim był Rossi?



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies