Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Lalka
Pozytywizm, epoka zbudowana w opozycji do romantycznego światopoglądu. Na kartach powieści przejawia się w:
- Krytyce idealizmu. Wokulski przez idealizowanie ukochanej, nie dostrzegał jej prawdziwego oblicza. Kochał jej wymyślony przez lektury romantycznych tekstów wizerunek: "Dobrze ci tak! tam twoje miejsce... - myślał Wokulski. - Bo któż to miłość przedstawiał mi jako świętą tajemnicę? Kto nauczył mnie gardzić codziennymi kobietami, a szukać niepochwytnego ideału?... Miłość jest radością świata, słońcem życia, wesołą melodią w pustyni a ty co z niej zrobiłeś?... Żałobny ołtarz, przed którym śpiewają się egzekwie nad zdeptanym sercem ludzkim!"[rozdział drugi, tom II].
Energiczności i zapale głównego bohatera, który dzięki swej ciężkiej pracy dorabia się majątku, a potem finansuje działalność charytatywną.
- Przekonaniu o potrzebie silnej polskiej gospodarki, która podniosłaby kraj z kryzysu.
- Poglądach, takich jak scjentyzm, kult wiedzy i nauki, racjonalizm, wiara w postęp jako poprawę życia ludzkości (takie ideały wyznają Stanisław Wokulski, Julian Ochocki oraz profesor Giest.
Cytatem oddającym siłę fascynacji bohatera postępem i wynalazki jest fragment z rozdziału pierwszego tomu drugiego, opowiadającego o Paryżu: „Praca nad szczęściem we wszystkich kierunkach - oto treść życia paryskiego. (…)Posągi i obrazy są dostępne nie tylko dla amatorów, ale dla artystów i rzemieślników, którzy w galeriach mogą zdejmować kopie. Francuz, gdy coś wytwarza, dba naprzód o to, ażeby dzieło jego odpowiadało swemu celowi, a potem - ażeby było piękne. I jeszcze nie kończąc na tym troszczy się o jego trwałość i czystość. (…) Tym sposobem Paryż jest arką, w której mieszczą się zdobycze kilkunastu, jeżeli nie kilkudziesięciu wieków cywilizacji... Wszystko tu jest, zacząwszy od potwornych posągów asyryjskich i mumii egipskich, skończywszy na ostatnich rezultatach mechaniki i elektrotechniki, od dzbanków, w których przed czterdziestoma wiekami Egipcjanki nosiły wodę, do olbrzymich kół hydraulicznych z Saint-Maur”.
- Pracy organicznej i pracy u podstaw – sztandarowych hasłach pozytywizmu. Wokulski otworzył nowy sklep, założył spółkę do handlu ze Wschodem oraz udzielał się jako filantrop. Wspierał akcje charytatywne, pomógł między innymi prostytutce Mariannie, furmanowi Wysokiemu i jego bratu – Węgielkowi).Pozytywizm w „Lalce” Prusa
Autor: Karolina MarlgaPozytywizm, epoka zbudowana w opozycji do romantycznego światopoglądu. Na kartach powieści przejawia się w:
- Krytyce idealizmu. Wokulski przez idealizowanie ukochanej, nie dostrzegał jej prawdziwego oblicza. Kochał jej wymyślony przez lektury romantycznych tekstów wizerunek: "Dobrze ci tak! tam twoje miejsce... - myślał Wokulski. - Bo któż to miłość przedstawiał mi jako świętą tajemnicę? Kto nauczył mnie gardzić codziennymi kobietami, a szukać niepochwytnego ideału?... Miłość jest radością świata, słońcem życia, wesołą melodią w pustyni a ty co z niej zrobiłeś?... Żałobny ołtarz, przed którym śpiewają się egzekwie nad zdeptanym sercem ludzkim!"[rozdział drugi, tom II].
Energiczności i zapale głównego bohatera, który dzięki swej ciężkiej pracy dorabia się majątku, a potem finansuje działalność charytatywną.
- Przekonaniu o potrzebie silnej polskiej gospodarki, która podniosłaby kraj z kryzysu.
- Poglądach, takich jak scjentyzm, kult wiedzy i nauki, racjonalizm, wiara w postęp jako poprawę życia ludzkości (takie ideały wyznają Stanisław Wokulski, Julian Ochocki oraz profesor Giest.
Cytatem oddającym siłę fascynacji bohatera postępem i wynalazki jest fragment z rozdziału pierwszego tomu drugiego, opowiadającego o Paryżu: „Praca nad szczęściem we wszystkich kierunkach - oto treść życia paryskiego. (…)Posągi i obrazy są dostępne nie tylko dla amatorów, ale dla artystów i rzemieślników, którzy w galeriach mogą zdejmować kopie. Francuz, gdy coś wytwarza, dba naprzód o to, ażeby dzieło jego odpowiadało swemu celowi, a potem - ażeby było piękne. I jeszcze nie kończąc na tym troszczy się o jego trwałość i czystość. (…) Tym sposobem Paryż jest arką, w której mieszczą się zdobycze kilkunastu, jeżeli nie kilkudziesięciu wieków cywilizacji... Wszystko tu jest, zacząwszy od potwornych posągów asyryjskich i mumii egipskich, skończywszy na ostatnich rezultatach mechaniki i elektrotechniki, od dzbanków, w których przed czterdziestoma wiekami Egipcjanki nosiły wodę, do olbrzymich kół hydraulicznych z Saint-Maur”.
- W ogólnej apoteozie pracy - fragment wypowiedzi Stanisława o spostrzeżeniach poczynionych podczas pobytu w Paryżu [rozdział piąty, tom II] doskonale oddaje zasadność tego przejawu epoki: ”U nas praca ludzka wydaje mierne rezultaty: jesteśmy ubodzy i zaniedbani. Ale tam praca jaśnieje jak słońce. Cóż to za gmachy, od dachów do chodników pokryte ozdobami jak drogocenne szkatułki. A te lasy obrazów i posągów, całe puszcze machin, a te odmęty wyrobów fabrycznych i rękodzielniczych!... Dopiero w Paryżu zrozumiałem, że człowiek jest tylko na pozór istotą drobną i wątłą. W rzeczywistości jest to genialny i nieśmiertelny olbrzym, który z równą łatwością przerzuca skały, jak i rzeźbi z nich coś subtelniejszego od koronek”.
Szybki test:
Pozytywizm w „Lalce” nie przejawia się w:a) krytyce idealizmu
b) przekonaniu o potrzebie silnej polskiej gospodarki
c) apoteozie pracy
d) wątkach miłosnych
Rozwiązanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies