Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Lalka

Mieszczaństwo w „Lalce”

Autor: Karolina Marlga

To środowisko zróżnicowane pod względem narodowościowym (na niemieckie, żydowskie i polskie, posiadające cechy i przywary charakterystyczne dla swej nacji, np. obrotni i sprytni Żydzi) i majątkowym można podzielić według dwóch kryteriów:

1) pod względem wieku na:

- stare


Przykładem może być kupiec Jan Mincel, spolszczony Niemiec. Ten pracowity i uczciwy mężczyzna ciężką pracą dorobił się sklepu w centrum Warszawy: „Obiady w dzień powszedni jadaliśmy w sklepie, naprzód dwaj młodzi Minclowie i August Katz, a następnie ja z pryncypałem. W czasie święta wszyscy zbieraliśmy się na górze i zasiadaliśmy do jednego stołu. Na każdą Wigilię Bożego Narodzenia Mincel dawał nam podarunki, a jego matka w największym sekrecie urządzała nam (i swemu synowi) choinkę.

(…)Za mojej pamięci przewinęło się przez nasz sklep paru subiektów i kilku uczniów, których pryncypał dlatego tylko usunął, że nic sobie nie oszczędzili. Dzień, w którym się to wydało, był ostatnim ich pobytu. Nie pomogły obietnice, zaklęcia, całowania po rękach, nawet upadanie do nóg. Stary nie ruszył się z fotelu, nie patrzył na petentów, tylko wskazując palcem drzwi wymawiał jeden wyraz: fort! fort!... Zasada robienia oszczędności stała się już u niego chorobliwym dziwactwem.”
[rozdział trzeci, tom I]. Jest reprezentantem oszczędnych i zapobiegliwych handlowców (w myśl takich zasad wychował syna Jana, który odziedziczył po nim rodzinny interes);

- średnie

Reprezentanci średniego pokolenia mieszczan to między innymi Ignacy Rzecki oraz August Katz, którzy, oddając się sumiennej pracy – realizują przy tym romantyczne ideały w młodości, walcząc „za wolność naszą i waszą”;

- nowe

Główny bohater powieści, przedsiębiorczy i energiczny Stach, robi błyskawiczną karierę, dziesięciokrotnie powiększając pozostawiony przez żonę majątek dzięki sytuacji powstałej na ziemiach polskich po powstaniu styczniowym (zajmuje się międzynarodowym handlem).
2) według narodowości na:

- polskie:


- handlowiec Wokulski,
- drobni kupcy i rzemieślnicy Szprot i Węgrowicz,
- inteligenci: pani Meliton oraz pani Stawska,
- subiekci: Mraczewski, Zięba, Lisiecki,
- adwokaci,
- studenci: Patkiewicz i Maleski,
- służące,
- lokaje,

- pochodzenia niemieckiego – Minclowie, Hopfer,

- pochodzenia żydowskiego – Szlangbaumowie, Klejn, Szuman.

Ówczesna sytuacja gospodarcza kraju (polski przemysł zdominowany przez obcy kapitał, wykluczający obsadzanie wyższych stanowisk Polakami, zajmującymi zazwyczaj źle płatne posady parobków) spowodowała, iż mieszczanie mieli w Polsce nieduże możliwości rozwoju.

To jednak nie usprawiedliwia ich w oczach Prusa, który negatywnie ocenił tę warstwę w utworze (przykładem tego mogą być postacie Lisieckiego i Mraczewskiego, nieodpowiedzialnych w pracy, myślących tylko o zabawie, pozbawionych krzty refleksji).

Mieszczaństwo w powieści nie wykazuje, podobnie jak arystokracja, inicjatywy i energii. Każdy przejaw samodzielnej pracy jest traktowany jako objaw szaleństwa i przybiera postać inicjatywy skazanej z góry na niepowodzenie.

Przykładem może być tutaj działalność przedstawicielki biednej inteligencji – Heleny Stawskiej. Gdy podjęła się jakiejś aktywności zarobkowej, spotkało się to nie tylko ze zdziwieniem, ale nawet z posądzeniem ją o złe prowadzenie (baronowa Krzeszowska zarzuciła kobiecie romans z jej mężem, posądziła o kradzież lalki, a gdy pani Helena zaprzyjaźniła się z Wokulskim i korzystała z jego rad – nazwano ją utrzymanką tego galanteryjnego kupca).

Aby jeszcze bardziej uwypuklić niezorganizowanie i niechęć do pracy mieszczaństwa polskiego, Prus opisał bardzo szczegółowo działalność handlową pracowitych, oszczędnych Żydów i konsekwentnych Niemców. Ci, w przeciwieństwie do Polaków, byli solidarni w swych inicjatywach, mieli poczucie narodowej spójności.

Zobacz inne artykuły:

Inne
Dzieje Wokulskiego
„Lalka” – krótki plan wydarzeń
„Lalka” – szczegółowy plan wydarzeń
„Lalka”- streszczenie szczegółowe z testem
„Lalka” – krótkie streszczenie
Stanisław Wokulski jako bohater przełomu epok
Ignacy Rzecki – charakterystyka
Interpretacja tytułu „Lalki”
Czas i miejsce akcji w „Lalce”
Najważniejsze problemy w „Lalce”
Tematyka „Lalki”
Obraz społeczeństwa polskiego w „Lalce”
Tomasz Łęcki - charakterystyka
Izabela Łęcka - charakterystyka
Julian Ochocki - charakterystyka
Kompozycja „Lalki”
Narracja „Lalki” Prusa
Ocena Izabeli Łęckiej
Bolesław Prus - biografia
Geneza „Lalki” Prusa
Gatunki występujące w „Lalce”
Stanisław Wokulski romantyk czy pozytywista
Cechy romantyczne i pozytywistyczne Stanisława Wokulskiego
Motyw przyjaźni w „Lalce” Prusa
Motyw pieniędzy w „Lalce” Bolesława Prusa
„Lalka” jako powieść o społecznym rozkładzie
„Lalka” jako powieść o nędzy i bogactwie
Filozofia w „Lalce” Prusa
„Lalka” jako powieść o marzeniach
Pozytywizm w „Lalce” Prusa
„Lalka” jako powieść o samotności
Wątek miłosny w „Lalce” Bolesława Prusa
„Lalka” Prusa. Obrona romantyzmu czy rozstanie z mitem? Argumenty za i przeciw.
Doktor Szuman – charakterystyka
Kazimiera Wąsowska - charakterystyka
Henryk Szlangbaum – charakterystyka
Kazimierz Starski – charakterystyka
Prezesowa Zasławska – charakterystyka
Hrabina Joanna Karolowa – charakterystyka
Helena Stawska – charakterystyka
Na czym polegał tragizm Stanisława Wokulskiego?
Proces o lalkę w utworze Bolesława Prusa
Tło historyczne w „Lalce”
Ludności niemiecka w „Lalce”
Mieszczaństwo w „Lalce”
Zdeklasowana szlachta w „Lalce”
Stanisław Wokulski - charakterystyka
Scharakteryzuj studentów i ich relacje ze społeczeństwem w „Lalce” Prusa
Próba samobójcza Stanisława Wokulskiego bohatera „Lalki” Prusa
Działalność filantropijna Stanisława Wokulskiego
Jak Prus zakończył „Lalkę” i dlaczego tak?
Humor w „Lalce”
Trzy pokolenia idealistów w „Lalce” scharakteryzuj i porównaj postawy i marzenia Ignacego Rzeckiego, Stanisława Wokulskiego, Juliana Ochockiego
Struktura przestrzenna w „Lalce”
Lud miejski w „Lalce”
Opis Warszawy w „Lalce”
Wielowymiarowość „Lalki” Bolesława Prusa
Symbole w „Lalce” Prusa
Opis Powiśla w „Lalce”
Opis Paryża w „Lalce”
Okoliczności śmierci Ignacego Rzeckiego
Opisz stosunki Rzeckiego z Heleną Stawską
Światopogląd Ignacego Rzeckiego
Kompozycja i styl „Lalki”
Cechy gatunkowe „Lalki”
Twórczość Prusa - kalendarium
Bolesław Prus - kalendarium życia
Nawiązania do „Lalki” w kulturze
Dzieciństwo i młodość Stanisława Wokulskiego
Cytaty opisujące wygląd Paryża w „Lalce” Prusa
Cytaty opisujące wygląd Warszawy w „Lalce” Prusa
Przyjaźń Rzeckiego z Katzem
„Lalka” - najważniejsze cytaty
„Lalka” Bolesława Prusa - sprawdzian ze znajomości lektury z odpowiedziami
Czy znasz Lalkę Bolesława Prusa? – test z odpowiedziami
Co było wykryte na kamieniu w „Lalce” Prusa
Pierwsza miłość prezesowej Zasławskiej
Opowieść Węgiełka o historii kamienia w Zasławiu
Kwestionariusz osobowy Wokulskiego
Kim był Węgiełek?
Kim był Wirski?
Kim był Mraczewski?
Kim była pani Meliton?
Bibliografia
Kim był Rossi?
Kim był Wiliam Colins?
Z kim się ożenił Węgiełek?
Z kim chciał wyswatać Wokulskiego Ignacy Rzecki?
Jak zareagował Wokulski, gdy inkasent Oberman zgubił ponad 400 rubli?
Pod czyim nazwiskiem Wokulski kupił kamienicę Łęckich?
W jakich okolicznościach Wokulski po raz pierwszy zwrócił się do Izabeli po angielsku?



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies