Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Lalka
W utworze wspomniane są:
- epoka napoleońska, pobrzmiewająca w opowiadaniach zafascynowanego Napoleonem ojca Rzeckiego. Starszy pan, podobnie jak jego przyjaciele, był bonapartystą. Wpajał swoje zasady i zamiłowanie dla francuskiego cesarza małemu Ignacemu, wychowując go w otoczeniu portretów Napoleona i opowieści o jego miłości do Polski,
- powstanie listopadowe w opowieści prezesowej Zasławskiej o stryju Wokulskiego - Stanisławie, który walczył o niepodległość Królestwa Polskiego w 1931 roku i nie doczekał się godnego nagrobka (prezesowa zobowiązała Wokulskiego do wybudowania godnej mogiły walecznemu, acz „ubożuchnemu oficerowi”),
- okres Wiosny Ludów, a dokładniej rewolucja na Węgrzech w 1848 roku, której szczegóły poznajemy z relacji starego subiekta: „Jeżeli dzień udał się dobrze, pan Ignacy był kontent. Wówczas przed snem czytał historię konsulatu i cesarstwa albo wycinki z gazet opisujących wojnę włoską z roku 1859, albo też, co trafiało się rzadziej, wydobywał spod łóżka gitarę i grał na niej Marsza Rakoczego przyśpiewując wątpliwej wartości tenorem. Potem śniły mu się obszerne węgierskie równiny, granatowe i białe linie wojsk, przysłoniętych chmurą dymu... Nazajutrz miewał posępny humor i skarżył się na ból głowy” [rozdział drugi, tom I],
- powstanie styczniowe – jego echa odnajdujemy w biografii głównego bohatera, za czynny udział w walkach partyzanckich skazanego na Syberię. W zesłaniu towarzyszyło mu dwóch Żydów – Szuman i Szlangbaum,
- wydarzenia lat 1878-1879, a wśród nich szczegóły zamachu autorstwa anarchisty Maxa Hodla na cesarza Wilhelma 11 maja 1878 roku, wydarzenia w 1878 roku (rozpoczęcie wojny z Afganistanem, konflikty austriacko-bośniackie, powstanie w Macedonii, zamach na króla Alfonsa hiszpańskiego i króla Humberta włoskiego, śmierć hrabiego Józefa Zamoyskiego, a w końcu kolejna wojna Anglii, tym razem z afrykańskimi Zulusami czy dżuma w okolicach Astrachania), jak i w 1879 roku (zwycięstwo Anglików w Afganistanie), działalność Garibaldiego czy śmierć Ludwika Napoleona w 1873 roku.
Czas historyczny pełni funkcję nadania akcji właściwej większego prawdopodobieństwa. Osadzenie akcji w kontekście historycznym uwypukla postać romantyka i bonapartysty Ignacego Rzeckiego. Wzmaga niesmak, jaki czujemy, czytając o losach Henryka Szlangbauma (mimo walki w powstaniu, polskie społeczeństwo nie zaakceptowało Żyda) czy po prostu przybliża realia dziewiętnastowiecznej Warszawy, w której jedni śnili o Napoleonie, a inni co noc budzili się z koszmaru popowstaniowej zsyłko na Syberię (Wokulskiego nękały wspomnienia syberyjskich, samotnych nocy).Tło historyczne w „Lalce”
Autor: Karolina MarlgaW utworze wspomniane są:
- epoka napoleońska, pobrzmiewająca w opowiadaniach zafascynowanego Napoleonem ojca Rzeckiego. Starszy pan, podobnie jak jego przyjaciele, był bonapartystą. Wpajał swoje zasady i zamiłowanie dla francuskiego cesarza małemu Ignacemu, wychowując go w otoczeniu portretów Napoleona i opowieści o jego miłości do Polski,
- powstanie listopadowe w opowieści prezesowej Zasławskiej o stryju Wokulskiego - Stanisławie, który walczył o niepodległość Królestwa Polskiego w 1931 roku i nie doczekał się godnego nagrobka (prezesowa zobowiązała Wokulskiego do wybudowania godnej mogiły walecznemu, acz „ubożuchnemu oficerowi”),
- okres Wiosny Ludów, a dokładniej rewolucja na Węgrzech w 1848 roku, której szczegóły poznajemy z relacji starego subiekta: „Jeżeli dzień udał się dobrze, pan Ignacy był kontent. Wówczas przed snem czytał historię konsulatu i cesarstwa albo wycinki z gazet opisujących wojnę włoską z roku 1859, albo też, co trafiało się rzadziej, wydobywał spod łóżka gitarę i grał na niej Marsza Rakoczego przyśpiewując wątpliwej wartości tenorem. Potem śniły mu się obszerne węgierskie równiny, granatowe i białe linie wojsk, przysłoniętych chmurą dymu... Nazajutrz miewał posępny humor i skarżył się na ból głowy” [rozdział drugi, tom I],
- powstanie styczniowe – jego echa odnajdujemy w biografii głównego bohatera, za czynny udział w walkach partyzanckich skazanego na Syberię. W zesłaniu towarzyszyło mu dwóch Żydów – Szuman i Szlangbaum,
- wydarzenia lat 1878-1879, a wśród nich szczegóły zamachu autorstwa anarchisty Maxa Hodla na cesarza Wilhelma 11 maja 1878 roku, wydarzenia w 1878 roku (rozpoczęcie wojny z Afganistanem, konflikty austriacko-bośniackie, powstanie w Macedonii, zamach na króla Alfonsa hiszpańskiego i króla Humberta włoskiego, śmierć hrabiego Józefa Zamoyskiego, a w końcu kolejna wojna Anglii, tym razem z afrykańskimi Zulusami czy dżuma w okolicach Astrachania), jak i w 1879 roku (zwycięstwo Anglików w Afganistanie), działalność Garibaldiego czy śmierć Ludwika Napoleona w 1873 roku.
Sposoby spędzania czasu przez bohaterów powieści:
W tej kwestii widać duże rozbieżności pomiędzy ciągłą pracą i nauką Żydów („- U nas, panie, niby u Żydów, jak się młodzi zejdą, to oni nie zajmują się, jak u państwo, tańcami, komplementami, ubiorami, głupstwami, ale oni albo robią rachunki, albo oglądają uczone książki, jeden przed drugim zdaje egzamin albo rozwiązują sobie szarady, rebusy, szachowe zadanie. U nas ciągle jest zajęty rozum i dlatego Żydzi mają rozum, i dlatego, niech się pan nie obrazi, oni cały świat zawojują. U państwa wszystko się robi przez te sercowe gorączke i przez wojne, a u nas tylko przez mądrość i cierpliwość.” [rozdział dwunasty, tom I]), a codziennym życiem warstwy arystokratycznej, której czas upływał na:
- wyścigach i przejażdżkach konnych [rozdział 13, tom I, rozdział 4, tom II],
- przedstawieniach teatralnych [na przykład spektakl Makbeta dany przez Rossiego – rozdział 18, tom I],
- grzybobraniu [rozdział 5, tom II],
- urządzaniu wystawnych przyjęć [rozdział 10, tom II],
- spacerach w Łazienkach [rozdział 17, tom I].
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies