Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nowele Orzeszkowej

Charakterystyka Joanny Lipskiej

Autor: Ewa Petniak

Z czasem pannę Lipską powtórnie odwiedzają dzieci, domagając się kształcenia. Dziewczyna ponownie rozpoczyna tajemne lekcje, wprowadza podopiecznych w arkana wiedzy. Mieczysław początkowo oponuje, ale jest bezsilny wobec dziecięcej pasji nauki. Staje się cichym „wspólnikiem” Joanny. Tajne komplety odbywają się od tej pory dużo ciszej, by nikt o nich szybko się nie dowiedział.

Bohaterkę fascynuje młody doktor Adam, skrycie się w nim podkochuje. „Jednak w jej sercu struna jakaś uparła się drzeć przy każdym jego spotkaniu i śpiewać jej o nim w godzinach ciszy.” Jej uczucie nigdy się nie spełni. Obiekt westchnień Joanny należy do zupełnie innego świata. To sfera ludzi zamożnych. Doktor zresztą wydaje się być bardziej zainteresowany damami ze swego kręgu. Dziewczyna darzy go szacunkiem, ponieważ lekarz był niegdyś przyjacielem profesora Lipskiego. Wtedy to wielokrotnie gościł w ich domu, okazując młodej dziewczynie sympatię i zainteresowanie. Doktor pojawia się na procesie Joanny, lecz jest obecny jako bierny obserwator. Nie stara się pomóc córce zmarłego kolegi.

Bohaterka wykreowana przez Orzeszkową realizuje pozytywistyczny postulat „pracy u podstaw” – kształcenia najbiedniejszych, krzewienia oświaty tam, gdzie nie docierała, w czasach, gdy nauczanie języka polskiego i w tym języku było niezwykle trudne i ocierało się o granicę prawa. Portret Joanny Lipskiej to wizerunek ówczesnych pedagogów – ludzi zaangażowanych w ideę edukacji, skłonnych realizować swoją misję pod groźbą kar. Nauczanie było w czasach zaborów formą apostolstwa, nowela Orzeszkowej miała o tym posłannictwie przypominać. Chodziło przecież o zagrożony byt narodu polskiego, o świadomość narodową, godność i tożsamość.

Przykład rodziny Lipskich to przypadki losów rodzin i jednostek żyjących pod presją rządów obcych mocarstw (Rosji). To także odbicie panujących wówczas zasad i konwenansów społecznych, pośród których miłość do osoby o innym statusie społecznym stawała się niemożliwa i absurdalna.




strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

„A... B... C...”
Streszczenie noweli „A... B... C...”
Czas i miejsce akcji noweli „A... B...C...”
Charakterystyka Joanny Lipskiej
Problematyka noweli „A...B...C...”
Znaczenie tytułu „A... B... C...”
Styl i narracja w noweli „A...B...C....”
Charakterystyka pozostałych bohaterów noweli „A...B...C...”
Motywy literackie w noweli „A...B...C...”
Plan wydarzeń „A...B....C...”
Problem zaborów i rusyfikacji - tło historyczne noweli „A...B...C...”
Najważniejsze cytaty z noweli „A...B...C...”

„Dobra pani”
Streszczenie noweli „Dobra pani”
Czas i miejsce akcji „Dobrej pani”
Charakterystyka Heli
Charakterystyka panny Czernickiej
Charakterystyka Eweliny Krzyckiej
Kompozycja i styl „Dobrej pani” Elizy Orzeszkowej
Problematyka „Dobrej pani”
Znaczenie tytułu „Dobra pani”
Motywy literackie w „Dobrej pani”
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Dobrej pani”
Plan wydarzeń „Dobrej pani”
Najważniejsze cytaty z „Dobrej pani”

„Gloria victis”
Streszczenie noweli „Gloria victis” („R. 1863”)
Anielka Tarłowska - charakterystyka
Jagmin - charakterystyka
Marian Tarłowski - - charakterystyka
Romuald Traugutt - charakterystyka
Kompozycja i styl (stylizacja mitologiczna i biblijna, styl baśni) w noweli „Gloria victis”
Narracja w noweli „Gloria victis”
Problematyka noweli „Gloria victis”
Znaczenie tytułu „Gloria victis” (podtytuł „R.1863”)
Motywy literackie w „Glorii victis”
Plan wydarzeń noweli „Gloria victis”
Powstanie styczniowe (1863 – 1864) - tło historyczne noweli „Gloria victis”
Romuald Traugutt jako bohater narodowy i czołowa postać noweli „Gloria victis” – szkic historyczny
Najważniejsze cytaty z „Glorii victis”

„Tadeusz”
Tadeusz – charakterystyka
Streszczenie noweli „Tadeusz” („Obrazek wiejski”)
Czas i miejsce akcji noweli „Tadeusz”
Konstrukcja noweli „Tadeusz”
Problematyka noweli „Tadeusz”
Charakterystyka pozostałych bohaterów noweli „Tadeusz”
Znaczenie tytułu i podtytułu noweli „Tadeusz”
Motywy literackie w noweli „Tadeusz”
Plan wydarzeń noweli „Tadeusz”
Najważniejsze cytaty z noweli „Tadeusz”

Inne
Nowelistyka Orzeszkowej
Biografia Elizy Orzeszkowej
Nowela jako gatunek. Wyznaczniki
Kalendarium twórczości Orzeszkowej
Echa powstania styczniowego w twórczości Elizy Orzeszkowej
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies